Đừng bận tâm đến hàng không mẫu hạm mới của Trung Quốc, Mỹ nên lo lắng về những con tàu này

Tàu sân bay Phúc Kiến - cho đến nay là lớn nhất, hiện đại nhất và mạnh nhất của Trung Quốc - là viên ngọc quý 80.000 tấn trên đỉnh cao của sự mở rộng quân sự đã chứng kiến Bắc Kinh phát triển hải quân của mình thành lớn nhất thế giới.

Các chuyên gia nhận định, các hệ thống tác chiến mới của nước này - chẳng hạn như hệ thống phóng bằng điện từ - cho thấy Trung Quốc đang nhanh chóng bắt kịp Hoa Kỳ, và sẽ cung cấp cho nước này khả năng phóng nhiều máy bay hơn, nhanh hơn và mang theo nhiều đạn hơn.

Điều đó đủ để khiến bất kỳ đối thủ nào sẽ phải dừng lại suy nghĩ, đặc biệt là trước sự hung hăng ngày càng tăng của Trung Quốc trong các tranh chấp lãnh thổ với Nhật Bản ở Biển Hoa Đông, một loạt các quốc gia Đông Nam Á ở Biển Đông, và hành vi quấy rối liên tục của họ đối với Đảo Đài Loan tự quản - nơi Trung Quốc đã không loại trừ một cuộc tấn công bằng vũ lực.

Tuy nhiên, trong khi sự ra mắt của tàu sân bay Phúc Kiến trong bối cảnh có nhiều sự phô trương rõ ràng là có ý nghĩa như một thông điệp gửi đến các đối thủ của Bắc Kinh, các nhà phân tích vẫn thận trọng không nên nuốt quá nhiều lời quảng cáo thổi phồng.

Thứ nhất, tàu Phúc Kiến có thể sẽ không hoạt động trong ba đến bốn năm nữa, Carl Schuster, cựu thuyền trưởng Hải quân Hoa Kỳ và là cựu giám đốc hoạt động tại Trung tâm Tình báo Liên hợp của Bộ Chỉ huy Thái Bình Dương Hoa Kỳ cho biết. 

Và ngay cả khi nó hoạt động, kích thước của nó sẽ khiến nó trở thành mục tiêu rõ ràng - bất kỳ kẻ thù nào cũng sẽ nhận thức rõ ràng rằng việc đánh chìm một con tàu mang tính biểu tượng như vậy cũng giống như một thảm họa quân sự đối với Trung Quốc.

Sau đó, có một thực tế đơn giản rằng, ấn tượng như chúng có vẻ, tàu sân bay không nhất thiết phải phù hợp nhất với những gì các chuyên gia coi là kịch bản xung đột hợp lý nhất trong tương lai gần - bao gồm các cuộc đụng độ ở Biển Đông và một cuộc tấn công Đài Loan.

Về cơ bản, các chuyên gia cho rằng, tàu Phúc Kiến có thể là con tàu lớn nhất của Trung Quốc, nhưng nó có lẽ không phải là vấn đề lớn nhất trong tâm trí của các chỉ huy hải quân Mỹ lúc này.

Dưới đây là bốn loại tàu do Trung Quốc sử dụng, được cho là gây ra mối đe dọa lớn hơn nhiều đối với sự thống trị của hải quân Mỹ.

Khu trục hạm Type 055

Được hạ thủy vào năm 2017, những tàu khu trục mang tên lửa dẫn đường tàng hình nặng 13.000 tấn này được nhiều người coi là những tàu chiến mặt nước mạnh nhất trên thế giới.

Type 055, đủ lớn để được coi là tàu tuần dương theo tiêu chuẩn của NATO, được trang bị 112 ống phóng thẳng đứng có thể dùng để bắn mọi thứ, từ tên lửa chống hạm đến tên lửa tấn công đất liền tầm xa.

"Đặc biệt con tàu này có thiết kế tinh vi, tính năng tàng hình, radar và kho tên lửa lớn. Nó lớn hơn và mạnh hơn hầu hết các tàu khu trục của Mỹ, Nhật Bản và Hàn Quốc", nhà phân tích cấp cao Timothy Heath của RAND Corp nói với CNN vào năm 2018, khi Bắc Kinh hạ thủy hai tàu chiến chỉ trong một ngày - một minh chứng cho khả năng đóng tàu ấn tượng của Trung Quốc.

Một báo cáo của Cơ quan Nghiên cứu Quốc hội Mỹ vào tháng 3 cho biết ít nhất 10 chiếc Type 055 được cho là đã hạ thủy hoặc đang được chế tạo.

Việc triển khai tàu Lhasa, chiếc thứ hai trong số 5 chiếc Type 055 đang hoạt động của Bắc Kinh, đến Biển Nhật Bản để tập trận trong bối cảnh căng thẳng gia tăng về Đài Loan, đã được tờ Global Times của nhà nước Trung Quốc đăng tải tuần trước.

Global Times đưa tin: "Con tàu đã đạt được đầy đủ khả năng hoạt động và thể hiện khả năng ngăn chặn sự can thiệp quân sự của nước ngoài vào eo biển Đài Loan vào thời điểm Mỹ và Nhật Bản liên tục khiêu khích Trung Quốc về vấn đề Đài Loan".

Sức mạnh của Type 055 đã được nhấn mạnh trong cảnh quay xuất hiện trên mạng xã hội vào tháng 4. Nó cho thấy một người đang phóng thứ mà nhà phân tích hải quân HI Sutton cho là tên lửa đạn đạo chống hạm siêu thanh YJ-21 - một loại vũ khí thường được gọi là "sát thủ diệt tàu sân bay".

Thời báo Hoàn cầu đã phát đoạn phim, mô tả các tên lửa là một phần của chiến lược phòng thủ của đất nước tỷ dân. "Nếu Mỹ không thực hiện các hành động khiêu khích quân sự chống lại Trung Quốc, bao gồm cả vấn đề Đài Loan, thì họ không cần phải lo lắng về các tên lửa", họ nói.

Tàu ngầm Kiểu 039

Các tàu ngầm lớp Yuan này gần như là những chiếc tàu chạy bằng động cơ diesel-điện gần như im lặng với những khả năng có thể chứng tỏ sự khó khăn đối với các nhà hoạch định quân sự của Mỹ.

Bắc Kinh đã chế tạo 17 chiếc Type 39 A/B, với kế hoạch tăng tổng số lên 25 chiếc trong ba năm tới, theo báo cáo năm 2021 của Bộ Quốc phòng Mỹ trước Quốc hội về sức mạnh quân sự của Trung Quốc.

Schuster cho biết: "Các tàu SS Type 039 cung cấp khả năng 'phòng thủ theo chiều sâu' đáng gờm ở các vùng biển gần Trung Quốc, và chúng dường như đang phát triển một số khả năng để giao chiến với các lực lượng Mỹ ở ngoài khơi xa hơn".

Các tàu ngầm được trang bị động cơ đẩy độc lập với không khí (AIP), có nghĩa là chúng không cần phải nổi lên thường xuyên để lấy không khí cần thiết cho quá trình đốt cháy động cơ diesel, sau đó có thể cung cấp năng lượng cho pin của chúng.

Các sĩ quan Hải quân Hoa Kỳ Michael Walker và Austin Krusz viết trong một báo cáo năm 2018 cho Hải quân Hoa Kỳ: "Khi hoạt động bằng pin, các tàu ngầm trang bị AIP gần như im lặng, với tiếng ồn duy nhất phát ra từ các ổ trục, chân vịt và dòng chảy xung quanh thân tàu. 

Theo báo cáo của Bộ Quốc phòng Trung Quốc, Trung Quốc đang thúc đẩy phóng thêm nhiều tàu ngầm siêu êm được trang bị tên lửa hành trình chống hạm.

Một phương pháp tấn công mạnh mẽ được Type 039 sử dụng là bắn một quả ngư lôi "báo động" qua đuôi tàu hoặc phía sau tàu mục tiêu. Quả ngư lôi sau đó bám theo tàu mục tiêu trước khi phát nổ gần hệ thống đẩy và lái của nó.

Do các tàu nổi phát hiện tàu ngầm và ngư lôi bằng sóng âm nên ngư lôi báo thức đặc biệt khó bảo vệ.

Những tiến bộ về tàu ngầm của Trung Quốc diễn ra đúng vào lúc Hải quân Mỹ đang gặp khó khăn về khả năng chống tàu ngầm của mình.

Trưởng Bộ phận Hoạt động Hải quân, ông Michael Gilday đã nói với Quốc hội vào tháng trước rằng dịch vụ này muốn loại bỏ 9 tàu tác chiến ven bờ, một số tàu mới nhất trong hạm đội Hoa Kỳ, vì các hệ thống chống tàu ngầm của họ "không hoạt động tốt về mặt kỹ thuật."

Phà thương mại

Phà chở người có thể không phải là điều đầu tiên bạn nghĩ đến khả năng hải quân chiến đấu nhưng vấn đề nằm ở sức mạnh của chúng. Để tấn công Đài Loan, Trung Quốc có thể sẽ cần vận chuyển một lực lượng gồm hàng trăm nghìn người - một số nhà phân tích cho rằng hơn một triệu người.

Nhiều nhà phân tích - và các báo cáo của chính phủ Mỹ - đã kết luận rằng hạm đội hải quân của Quân Giải phóng Nhân dân (PLA) không đáp ứng được nhiệm vụ đó.

Nhưng những gì Trung Quốc có là một đội phà dân sự khổng lồ có thể nhanh chóng được chuyển đổi cho mục đích sử dụng quân sự - và theo một số người, thậm chí có thể được thiết kế cho khả năng đó.

"Công ty đóng tàu phà lớn nhất của Trung Quốc đã tuyên bố công khai vào năm 2015 rằng một trong những chiếc phà cuộn / lăn bánh lớn nhất của họ được xây dựng cho mục đích quân sự và dân sự kép", Thomas Shugart, một cựu chỉ huy tàu ngầm của Hải quân Hoa Kỳ hiện là thành viên của Trung tâm An ninh Mới của Hoa Kỳ, đã viết trong một bài luận năm 2021 cho War on the Rocks.

Ông nói thêm rằng các công ty phà dân sự hoạt động trên biển Hoàng Hải và Hoa Nam đã được tổ chức thành các đơn vị phụ trợ của PLA.

Shugart nói, việc xử lý các con số thật đáng kinh ngạc. Ông ước tính rằng việc sử dụng các tàu dân sự sẽ mang lại cho Trung Quốc thêm 1,1 triệu tấn trọng lượng rẽ nước. Con số này gấp hơn 3 lần trọng tải rẽ nước của tất cả các tàu tấn công đổ bộ của Trung Quốc cộng lại. Và nếu Trung Quốc khai thác các tàu sân bay của Hồng Kông, họ có thể thu được thêm 370.000 tấn, theo Shugart.

Điều đó có đủ để chiếm Đài Loan bằng vũ lực? Điều đó thật khó biết. Nhưng Shugart nói rằng nó đã trả lời một câu hỏi. "Quân đội Trung Quốc có bao nhiêu phương tiện vận tải (tàu)? Rất có thể, nhiều hơn bạn nghĩ."

Dân quân hàng hải

Phà không phải là tàu dân sự duy nhất mà các nhà hoạch định quân sự có trên radar của họ.

Các chuyên gia cũng cáo buộc Trung Quốc tạo ra một lực lượng dân quân hàng hải, bao gồm hơn một trăm tàu được cho là tham gia đánh bắt cá thương mại, để thực thi mong muốn của họ ở các vùng biển tranh chấp.

Theo Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, lực lượng dân quân - mà Bắc Kinh phủ nhận - bao gồm ít nhất 122 tàu và có thể lên tới 174 tàu.

Nhưng con số thực tế có thể còn lớn hơn. Nhiều chuyên gia nghi ngờ sự tham gia của lực lượng dân quân khi hơn 200 tàu đánh cá Trung Quốc chen chúc trong vùng biển xung quanh rạn san hô Whitsun ở Biển Đông vào đầu năm 2021. Rạn san hô này được cả Trung Quốc và Philippines tuyên bố chủ quyền, trong đó mô tả sự hiện diện của các tàu thuyền là "rõ ràng hành động khiêu khích".

Schuster nói với CNN năm ngoái: "Lực lượng dân quân hàng hải thuộc Lực lượng vũ trang nhân dân không đánh cá". "Chúng có vũ khí tự động trên tàu và thân tàu được gia cố, khiến chúng rất nguy hiểm ở cự ly gần. Ngoài ra, chúng có tốc độ tối đa khoảng 18-22 hải lý/h, nhanh hơn 90% tàu đánh cá trên thế giới".

Lực lượng dân quân có hai bộ phận chính: tàu dân quân chuyên nghiệp và tàu đánh cá thực tế do quân đội Trung Quốc sử dụng theo chế độ trợ giá, theo báo cáo tháng 11 của Tổ chức Sáng kiến Minh bạch Hàng hải Châu Á tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS).

Báo cáo của CSIS cho biết các chuyên gia dẫn đầu các hoạt động như quấy rối tàu khoan nước ngoài hoặc chặn tàu đánh cá nước ngoài, và các ngư dân được trợ cấp gây áp lực về số lượng.

Và với đội tàu đánh cá lớn nhất thế giới, Trung Quốc có rất nhiều nguồn dự trữ để khai thác.

Trung Quốc nhanh hơn Mỹ

Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là sự ra mắt của Fujian không phải là một thời điểm quan trọng.

Cũng giống như ở Mỹ, các tàu sân bay theo thời gian sẽ trở thành trung tâm của hải quân PLA - và là biểu tượng cho khả năng của quân đội Trung Quốc hiện đại, Schuster nói. Schuster nói: "Sự ra mắt của Fujian nên được xem xét vì những gì nó thể hiện hơn là tác động hạn chế ngay lập tức".

Ông nói: "Trung Quốc hiện đã hạ thủy 3 tàu sân bay và đưa 2 chiếc vào trạng thái hoạt động đầy đủ trong giai đoạn Hải quân Mỹ gặp khó khăn trong việc đưa một chiếc mới vào trạng thái hoạt động hoàn toàn".

Schuster đang đề cập đến tàu sân bay USS Gerald Ford, một siêu tàu sân bay đã gặp nhiều vấn đề kể từ khi đưa vào vận hành vào năm 2017 (tính đến thời điểm đó đã muộn ba năm). Tàu sân bay vẫn chưa được triển khai hoạt động đầu tiên, mặc dù dự kiến vào mùa thu năm nay. Trong khi đó, Trung Quốc vượt lên dẫn trước.

Schuster nói: "Họ đang xây dựng lực lượng hải quân của mình với tốc độ nhanh hơn Mỹ và tất cả các đồng minh của họ". "Không hoàn hảo, nhưng là một nền tảng tốt".

(Nguồn: CNN)