Hồi cáo chung của đồng USD

Hiện tại, sự suy giảm của đồng USD đang được nhắc tới không chỉ ở Nga, mà còn ở cả phương Tây. Gây sốc hơn nữa là dự đoán của Giáo sư Roubini, theo đó "ngày tận thế" của đồng USD sẽ xảy ra chỉ trong vòng 10 năm nữa. Cho đến giờ, không ai tin vào sự kết thúc của kỷ nguyên "đồng bạc xanh" trong một thời gian ngắn như vậy.

Chủ nhân giải Nobel Kinh tế đã dự đoán rằng đồng USD sẽ giảm giá trị như một loại tiền tệ dự trữ trong vòng một thập kỷ. Theo nhà kinh tế Roubini, điều này sẽ xảy ra do sự cạnh tranh địa chính trị ngày càng gay gắt giữa Washington và Bắc Kinh, và sự xuất hiện không thể tránh khỏi của 2 loại tiền tệ dự trữ toàn cầu cạnh tranh. 

Ông nhận định quá trình "phi USD hóa" đang được đẩy nhanh nhờ một số yếu tố sau:

Thứ nhất, ngày càng nhiều người từ bỏ đồng USD để dự trữ cho các mục đích an ninh quốc gia trong bối cảnh cạnh tranh địa chính trị gia tăng giữa một bên là Mỹ và Liên minh châu Âu (EU), còn bên kia là Trung Quốc, Nga và Iran. Nga đã từ bỏ hoàn toàn đồng USD và đồng Euro trong kho dự trữ của họ để ủng hộ vàng và Nhân dân tệ (CNY). 

Và đây là một thông lệ bình thường - các ngân hàng trung ương giữ tiền của những quốc gia có hoạt động giao dịch tích cực nhất. Đó là lý do tại sao vào cuối năm ngoái, Trung Quốc và Saudi Arabia đã lần đầu tiên tiến hành giao dịch bằng đồng CNY. Chuyên gia Roubini cho rằng các quốc gia khác cũng có thể sẽ làm theo.

Trong khi đó, Vladimir Evstifeev, Trưởng bộ phận phân tích của ngân hàng Zenit, phân tích: "Chúng ta đang nói về các giao dịch trị giá hàng chục tỷ USD vì Saudi Arabia là nhà xuất khẩu lớn nhất sang Trung Quốc, bao gồm cả dầu thô. 

Trước đây, Trung Quốc đã kích hoạt cơ chế hoán đổi bằng đồng tiền quốc gia với các quốc gia láng giềng, nhưng số tiền vẫn còn ở mức khiêm tốn. Trong bối cảnh từ bỏ đồng USD trong giao dịch thương mại, các đối tác của Trung Quốc sẽ buộc phải chuyển sang hình thức thanh toán này. 

Trong lịch sử, dầu mỏ được thanh toán bằng USD như là loại tiền dự trữ an toàn nhất. Và hoạt động mua bán các sản phẩm hydrocarbon nói chung đã hỗ trợ mạnh mẽ cho đồng tiền và nền kinh tế của Mỹ. 

Việc chuyển đổi các giao dịch dầu mỏ và khí đốt sang thanh toán bằng đồng tiền quốc gia làm suy giảm sức mạnh của đồng USD. Nga là nước đầu tiên thực hiện bước đi như vậy, yêu cầu các nước thuộc Liên minh châu Âu (EU) thanh toán tiền mua dầu mỏ và khí đốt của Nga bằng đồng Ruble. 

Và Trung Quốc đã đi theo con đường tương tự để nâng cao uy tín của đồng CNY và nền kinh tế của mình. Với quy mô thương mại toàn cầu của Trung Quốc, chính những hành động này của Bắc Kinh có thể gây ra tổn hại cho đồng USD. Càng ít giao dịch thực hiện bằng đồng USD, các quốc gia này sẽ mua càng ít USD để dự trữ và đồng USD sẽ càng yếu đi".

Cũng theo chuyên gia Evstifeev, các quốc gia đã chuyển sang giao dịch với Trung Quốc bằng đồng CNY nên tăng tỷ lệ dự trữ bằng đồng tiền này tương ứng với cơ cấu tiền tệ trong kim ngạch ngoại thương. 

Không phải ngẫu nhiên mà chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden gọi ý tưởng chấp nhận đồng CNY trong các thỏa thuận dầu mỏ với Trung Quốc là hung hăng, họ không tin vào điều đó, nhưng lần này họ đã nhầm.

Sau khi phương Tây áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Nga và đóng băng 300 tỷ USD tài sản dự trữ, Trung Quốc và các nước khác lo ngại rằng bất kỳ ai trong số họ cũng có thể bị Washington trừng phạt tương tự trong thời gian tới. 

Tỷ trọng của đồng USD trong dự trữ quốc tế đang giảm dần. Giữa thập kỷ 80 của thế kỷ XX, đồng USD chiếm 86% dự trữ thế giới, vào đầu những năm 2000 là 72% và trong nửa đầu năm 2022 chỉ còn 59% - giá trị thấp nhất trong vòng 25 năm qua.

Yếu tố thứ hai đe dọa sự thống trị của đồng USD là các công nghệ mới, đặc biệt là vai trò ngày càng tăng của các loại tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương, hệ thống thanh toán Alipay và WaChat Pay, đường dây hoán đổi tiền tệ giữa Trung Quốc và các quốc gia khác, hệ thống thanh toán thay thế SWIFT. 

Chuyên gia Roubini dự đoán: "Điều này có thể dẫn đến việc tạo ra một loại tiền tệ đa cực thay thế và một chế độ thanh toán quốc tế mới".

Còn một mối đe doạ khác đối với đồng USD. Roubini nhớ lại tình thế tiến thoái lưỡng nan về tiền tệ của Triffin. Nghịch lý Triffin là xung đột lợi ích kinh tế giữa các mục tiêu quốc tế ngắn hạn và dài hạn của các quốc gia có đồng tiền đóng vai trò là đồng tiền dự trữ của thế giới. 

Mỹ, với tư cách là quốc gia có đồng nội tệ trong giỏ dự trữ toàn cầu, thường xuyên thâm hụt tài khoản vãng lai. Điều này, theo chuyên gia Roubini, cuối cùng sẽ làm suy yếu vị thế của đồng USD với tư cách là một loại tiền tệ dự trữ, vì sự gia tăng của các nghĩa vụ quốc tế của nó sẽ trở nên không bền vững.

Chuyên gia Evstifeev giải thích Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) đang tích cực tăng lãi suất cơ bản để vượt qua lạm phát cao và tránh khủng hoảng, điều này sẽ dẫn đến việc các nước khác, đặc biệt là các nước đang phát triển, cũng phải tăng lãi suất ngay cả khi họ không gặp vấn đề về lạm phát, để vốn nước ngoài không bắt đầu tháo chạy khỏi đất nước.

Thời hạn cho sự suy giảm của đồng USD là trong 10 năm tới, theo dự báo của chuyên gia Roubini, là cực kỳ ngắn đối với những thay đổi mang tính kiến tạo như vậy. Do đó, các nhà kinh tế cho rằng đồng USD có thể dần mất giá trị theo quy luật, nhưng điều này sẽ không xảy ra sớm như vậy. Tuy nhiên, chuyên gia Roubini dường như tin rằng quá trình này có thể diễn ra nhanh hơn nhiều so với suy nghĩ của nhiều người.

Chuyên gia Evstifeev kết luận: "Sẽ có sự suy giảm dần của đồng USD trong nền kinh tế toàn cầu và dự trữ quốc tế. Chất xúc tác cho quá trình này có thể là sự phát triển của các hệ thống thanh toán thay thế và quốc tế hóa đồng CNY, điều này sẽ thu hút nhiều nhà đầu tư hơn vào đồng tiền Trung Quốc. 

Lý do đầu tiên liên quan đến những thay đổi từ từ này là sự phát triển của hệ thống thanh toán 'tiến hóa hơn', trong khi quốc tế hóa đồng CNY có thể làm giảm đáng kể tỷ trọng của đồng USD trên thế giới".

(Nguồn: TTXVN)

Chia sẻ Chia sẻ

Chia sẻ

Lưu tin