'Dốc đá' mới của Donald Trump

Phán quyết này đánh dấu lần đầu tiên trong lịch sử Mục 3 của Tu Chính án thứ 14 được sử dụng để loại một ứng cử viên tổng thống. Được thông qua với 4 thẩm phán bỏ phiếu thuận và 3 người bỏ phiếu chống, tòa trên nêu rõ trong phán quyết: "Đa số các thẩm phán của tòa xác định rằng ông Trump không đủ tiêu chuẩn để giữ chức tổng thống theo Mục 3 của Tu chính án thứ 14".

Tòa án Tối cao Colorado đã hủy bỏ phán quyết trước đây của một thẩm phán tòa án cấp thấp hơn từng thừa nhận Trump đã kích động cuộc nổi loạn tại Đồi Capitol ngày 6/1/2021, song cho rằng không thể cấm đưa tên ông vào lá phiếu vì không thể xác định là điều khoản của tu chính án có chủ định áp dụng cả với chức vụ tổng thống hay không.

Tòa án Tối cao của Colorado duy trì hiệu lực của phán quyết vừa đưa ra cho đến ngày 4/1/2024 hoặc cho đến khi Tòa án Tối cao Mỹ phán quyết. Các luật sư của ông Trump tuyên bố sẽ kháng cáo ngay lập tức mọi phán quyết về việc ông "không đủ tiêu chuẩn" lên tòa án cao nhất của Mỹ, nơi đưa ra quyết định cuối cùng về các vấn đề bảo hiến.

Ông Trump từng thua ở Colorado với khoảng cách 13 điểm phần trăm vào năm 2020 và không cần đến bang này để giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống vào năm tới. 

Tuy nhiên, mối nguy đối với vị cựu tổng thống là ở chỗ có thể sẽ có thêm nhiều tòa án và quan chức bầu cử làm theo Colorado và loại ông Trump khỏi cuộc bầu cử ở các bang mà ông buộc phải giành chiến thắng. Các quan chức Colorado nói rằng vấn đề này phải được giải quyết xong trước ngày 5/1/2024, là hạn chót để bang in các lá phiếu cho cuộc bầu cử tổng thống sơ bộ.

Trên toàn nước Mỹ, đã có hàng chục đơn kiện được nộp tới tòa nhằm loại bỏ Trump, căn cứ vào Mục 3 của Tu chính án 14. Điều khoản này có mục đích ngăn chặn những người thuộc Liên minh các bang miền Nam nước Mỹ trước đây quay trở lại tham gia chính quyền sau Nội chiến. 

Điều khoản này cấm bất cứ ai từng tuyên thệ "ủng hộ" Hiến pháp mà sau đó lại "tham gia nổi dậy hoặc bạo loạn" chống lại Hiến pháp, và điều khoản này mới chỉ được áp dụng một vài lần kể từ thập niên ngay sau Nội chiến.

Vụ kiện ở Colorado là vụ đầu tiên mà nguyên đơn đã thắng. Sau phiên điều trần kéo dài một tuần hồi tháng 11, Thẩm phán cấp quận Sarah B. Wallace xác định rằng Trump thực sự đã "tham gia nổi dậy" với việc ông kích động cuộc tấn công Đồi Capitol hôm 6/1, song thừa nhận việc giữ tên ông trên lá phiếu là một phán quyết nặng về tính lý thuyết.

Các luật sư của Trump khi đó đã thuyết phục bà Wallace rằng vì từ ngữ trong Mục 3 đề cập đến "các viên chức của Mỹ" tuyên thệ "ủng hộ" Hiến pháp, nên điều khoản này không được áp dụng cho tổng thống, là chức vụ không được đưa vào danh sách "viên chức Mỹ" ở những nơi khác trong tu chính án và lời thề của tổng thống là "gìn giữ và bảo vệ" Hiến pháp, chứ không phải là "ủng hộ". 

Điều khoản này cũng viết rằng các chức vụ được áp dụng bao gồm thượng nghị sĩ, dân biểu, đại cử tri bầu tổng thống và phó tổng thống, và tất cả những người khác "thuộc Mỹ", nhưng không nêu tên tổng thống.

Hiện tại, quyết định liệu Trump có xuất hiện trong lá phiếu tổng tuyển cử của bang hay không vẫn chưa được xác định vì Đảng Cộng hòa vẫn chưa đề cử Trump làm tổng thống. Tuy nhiên, nhiều người cho rằng việc kết luận một ứng cử viên bị loại khỏi cuộc bỏ phiếu sơ bộ một cách hợp pháp cũng sẽ đồng nghĩa với việc tên ứng cử viên này không có cơ hội trong danh sách tổng tuyển cử (của bang đó) về mặt pháp lý. 

Điều này có nghĩa là nếu Đảng Cộng hòa vẫn đi theo con đường đề cử Trump, và quyết định của tòa án tối cao bang này không bị hủy bỏ, cuộc bỏ phiếu tháng 11/2024 ở Colorado sẽ chỉ có tên của Joe Biden và không có lựa chọn nào của Đảng Cộng hòa.

(Nguồn: TTXVN/TNHK)

Chia sẻ Chia sẻ

Chia sẻ

Lưu tin