Liệu có xảy ra một 'làn sóng thanh trừng' khi Trump trở lại nắm quyền?

Vào đêm ông giành lại chức tổng thống, Donald Trump tuyên bố rằng "đã đến lúc đoàn kết" và "gạt bỏ những chia rẽ trong 4 năm qua lại phía sau". Nhưng chỉ mất 55 giờ để ông bắt đầu đe dọa một lần nữa rằng sẽ sử dụng quyền lực của mình để điều tra những người khiến ông tức giận.

Bực tức vời "tin đồn" Trump có thể bán cổ phiếu của Truth Social, nền tảng truyền thông xã hội đã trở thành nguồn tài sản chính của mình, ông đã lên mạng để phủ nhận và yêu cầu các cơ quan có thẩm quyền điều tra ngay lập tức những người lan truyền thông tin giả mạo trên.

Liệu ông có thực hiện điều đó và nhiều lời đe dọa khác về việc truy tố những người đối đầu vẫn chưa rõ ràng. Đôi khi, ông Trump nổi giận mà không thực hiện. Nhưng không phải lúc nào cũng vậy. Và ông đã dành phần lớn chiến dịch tập trung vào việc đòi "trả thù" những người được cho là đối xử bất công với ông, khiến cả đồng minh và đối thủ đều dự báo một làn sóng trả thù sau khi ông nhậm chức vào tháng 1.

Tám năm sau chiến thắng đầu tiên, ông Trump trở lại Nhà Trắng với tâm trạng tức giận hơn, cay đắng hơn, đau khổ hơn và công khai nói về việc "trả thù" hơn lần trước. Cái gật đầu nhất thời của ông với sự đoàn kết vào đêm bầu cử đã dẫn đến một số dự đoán rằng ông có thể sẽ giảm bớt những lời đe dọa.

Về cơ bản, ông đã có được mọi thứ mình muốn — sự minh oan của cử tri, một chiến thắng áp đảo thuyết phục hơn lần đầu tiên và gần như chắc chắn sẽ không có nguy cơ phải vào tù, đặc biệt là sau khi Tòa án Tối cao cho các tổng thống quyền miễn trừ truy tố vì những hành động đã thực hiện khi còn đương nhiệm.

Nhưng điều đó có thể đánh giá thấp mức độ phẫn nộ và mong muốn trả thù của ông sau nhiều cuộc luận tội, điều tra, truy tố và kiện tụng nhắm vào ông. Ông có thể không nhắm vào những nhân vật lớn nhất, như Tổng thống Biden hay Phó Tổng thống Kamala Harris, nhưng các đồng minh mong đợi ông theo đuổi ít nhất một số mục tiêu mà ông đã chỉ ra. 

Và ngay cả khi ông kiềm chế một số mục tiêu, bản chất thất thường của ông có nghĩa là không ai có thể cho rằng ông sẽ không thay đổi quyết định, tạo ra bầu không khí đe dọa có thể ngăn cản sự bất đồng chính kiến.

"Trump sẽ trả đũa chứ?", Gwenda Blair, người viết tiểu sử của gia đình Trump, hỏi. "Tất nhiên rồi. Câu hỏi duy nhất là sẽ có bao nhiêu vụ là trả đũa chung chung và ai sẽ bị nhắm mục tiêu?".

"Ít nhất sẽ có những cuộc điều tra ồn ào, được công khai rộng rãi của quốc hội, các công tố viên đặc biệt và nhiều vụ truy tố thực tế. Cũng sẽ có nhiều sự trả đũa lặng lẽ hơn, dưới hình thức kiểm toán thuế, không gia hạn hoặc hủy bỏ các khoản tài trợ, chương trình, khoản vay, sa thải hoặc không tuyển dụng", Gwenda Blair nhận định.

Văn phòng của ông Trump không trả lời yêu cầu bình luận về việc liệu ông có thực hiện lời hứa trong chiến dịch tranh cử của mình hay không. Nhưng một số cố vấn cho biết không nên ngạc nhiên nếu ông thực hiện. 

Một người hiểu rõ suy nghĩ của ông cho biết, ông Trump không tin vào sự tha thứ và bỏ qua. Trump là người theo chủ nghĩa "mắt đền mắt, răng đền răng" và ông đang sôi sục về những gì đã xảy ra với mình trong 4 năm qua.

Những người trong đảng Cộng hòa cho biết, các cố vấn của tổng thống đắc cử đang tham gia vào một cuộc tranh luận kéo ông về các hướng ngược nhau. Các trợ lý và đồng minh đối đầu nhất của ông đang khuyến khích ông truy đuổi kẻ thù của mình, lý luận rằng những gì họ gọi là các cuộc tấn công "chiến tranh pháp lý" vào ông Trump đã vượt quá giới hạn và biện minh cho một cuộc phản công không khoan nhượng. 

Các cố vấn khác, bao gồm một số nhà tài trợ giàu có, coi đó là không hiệu quả và gây tổn hại đến di sản của ông, lập luận rằng ông nên tập trung vào chương trình nghị sự chính sách của mình về cắt giảm thuế, thuế quan và đàn áp nhập cư.

Người đại diện cho cuộc chiến đó là sự lựa chọn tổng chưởng lý. Quyết định về việc bổ nhiệm ai vào vị trí cao nhất của Bộ Tư pháp đang được coi là một chỉ báo về hướng đi của ông Trump trong chiến dịch "trả thù" của mình. 

Ví dụ, nếu đó là một người như Matthew G. Whitaker, một cựu công tố viên liên bang hung hăng, người đã từng giữ chức vụ này trong một thời gian ngắn với tư cách là quyền trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump, thì đảng Cộng hòa cho biết điều đó có nghĩa là tổng thống đắc cử quyết tâm trừng phạt các đối thủ của mình.

Nếu đó là một người như Jay Clayton, cựu chủ tịch Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch (SEC) dưới thời ông Trump hiện làm việc tại Sullivan & Cromwell, hay Robert J. Giuffra Jr., đồng chủ tịch của Sullivan & Cromwell và là cựu cố vấn cho ủy ban Whitewater của Thượng viện đã điều tra Tổng thống Bill Clinton, thì đó sẽ được coi là dấu hiệu cho thấy ông Trump muốn tập trung nhiều hơn vào chính sách trấn áp nhập cư và các ưu tiên khác.

Trong những ngày sau cuộc bầu cử, một số đồng minh hiếu chiến hơn của ông Trump đã thích thú với sự trả đũa sắp tới. "Đây là tâm trạng hiện tại của tôi", Mike Davis, người sáng lập Dự án Điều III, một nhóm tập trung vào việc bổ nhiệm các thẩm phán bảo thủ, đã viết trên phương tiện truyền thông xã hội. 

"Tôi muốn lôi những xác chết chính trị của họ qua đường phố, đốt và ném chúng khỏi bức tường. (Tất nhiên là về mặt pháp lý, chính trị và tài chính)".

Trong một cuộc phỏng vấn với người có ảnh hưởng trực tuyến bảo thủ Benny Johnson, ông Davis đã cảnh báo Letitia James, tổng chưởng lý New York, không nên tiếp tục các nỗ lực pháp lý chống lại ông Trump. "Bởi vì, lần này chúng ta không thể đùa, và cô có thể vào tù vì tội âm mưu chống lại chính quyền".

Những gì ông Trump không làm thông qua Bộ Tư pháp, các đồng minh Cộng hòa của ông tại Quốc hội có thể làm thay ông. Hai đảng viên Cộng hòa tại Hạ viện, Dân biểu Jim Jordan của Ohio và Barry Loudermilk của Georgia, đã ra hiệu vào thứ Sáu rằng họ sẽ điều tra Jack Smith, cố vấn đặc biệt liên bang, trong nhiệm kỳ tiếp theo bằng cách gửi cho văn phòng của ông một lá thư chỉ đạo ông lưu giữ hồ sơ về các cuộc điều tra của mình đối với ông Trump.

Danh sách những người hoặc tổ chức mà ông Trump xác định để điều tra trong chiến dịch tranh cử của mình rất dài và đa dạng. Tổng cộng, NPR đã thống kê hơn 100 mối đe dọa như vậy. Ông tuyên bố sẽ chỉ định "một công tố viên đặc biệt thực sự để truy tố" ông Biden và gia đình ông và nói rằng bà Harris nên bị "truy tố vì những hành động của bà" về chính sách biên giới. 

Ông đã chia sẻ các bài đăng kêu gọi cựu Tổng thống Barack Obama và cựu Đại diện Liz Cheney của Wyoming, người chỉ trích ông nhiều nhất của đảng Cộng hòa, phải bị xét xử bởi tòa án quân sự.

Ông cũng yêu cầu truy tố những người mà ông đổ lỗi cho các vụ án hình sự và dân sự chống lại mình, bao gồm bà James, người đã thắng một phán quyết dân sự trị giá 450 triệu USD chống lại ông Trump vì tội lừa đảo các chủ nợ; Thẩm phán Arthur F. Engoron, thẩm phán New York chủ trì vụ án đó; và Alvin L. Bragg, luật sư quận Manhattan đã kết tội ông Trump về 34 trọng tội bắt nguồn từ tiền bịt miệng trả cho Stormy Daniels.

Đối với ông Smith, người đã cáo buộc ông Trump cố gắng lật ngược kết quả cuộc bầu cử năm 2020 một cách bất hợp pháp và xử lý sai các tài liệu mật, tổng thống đắc cử đã nói rằng ông không chỉ "sa thải ông ta trong vòng hai giây" vào ngày đầu tiên trở lại văn phòng mà còn nói rằng chính phủ "nên đuổi Jack Smith ra khỏi" đất nước.

Ông Trump cũng đã đề xuất truy tố một thành viên của bồi thẩm đoàn Georgia đã truy tố ông và đe dọa "án tù dài hạn" đối với những nhân viên bầu cử mà ông tin là đã gian lận trong cuộc bầu cử gần đây nhất của ông. Ông đã nói rằng Mark Zuckerberg, giám đốc điều hành của Meta, "sẽ phải ngồi tù suốt quãng đời còn lại" nếu có thể xác định được rằng ông đã vi phạm bất kỳ luật nào.

Ông Trump là người ủng hộ sự trả thù. "Hãy trả thù mọi người", ông đã từng nói. "Nếu họ lừa bạn, hãy lừa họ gấp 10 lần". Lần đầu tiên ông thắng cử tổng thống, ông thích thú với đám đông hô vang "Nhốt bà ta lại" và thậm chí còn nói với đối thủ của mình, Hillary Clinton, trên sân khấu tranh luận rằng nếu ông thắng "bà sẽ vào tù". 

Ông đã không thực hiện, mềm mỏng hơn sau chiến thắng của mình và nói rằng bà "đã phải chịu đựng rất nhiều". Nhưng ông không bao giờ từ bỏ hoàn toàn ý tưởng đó và thỉnh thoảng lại quay lại với nó.

Khi còn tại nhiệm, ông Trump đã tìm cách sử dụng các cơ quan thực thi pháp luật chống lại các đối thủ chính trị của mình theo những cách chưa từng thấy trong thời kỳ hậu Watergate. Ông đã nhiều lần thúc giục các tổng chưởng lý của mình điều tra ông Obama, ông Biden và những người Dân chủ khác như cựu Ngoại trưởng John Kerry, chỉ để bị từ chối. Nhưng chính quyền của ông đã điều tra những người khác khiến ông tức giận, như các cựu quan chức FBI Andrew G. McCabe, Peter Strzok và những người khác.

Ông Trump có thể không đi xa đến mức điều tra ông Biden sau khi ông đã thắng cử. Đảng Cộng hòa tại Hạ viện đã dành nhiều năm để điều tra gia đình ông Biden và không đưa ra được bằng chứng để biện minh cho việc luận tội. 

Hơn nữa, một cựu tổng thống 81 tuổi sẽ không còn là mối đe dọa đối với ông Trump, người có xu hướng tập trung sự tức giận của mình vào những người có mối hiểm tiềm tàng.

Nhưng những người chỉ trích ông Trump nói thêm rằng không có gì là hiển nhiên. "Ông ấy thất thường như một đứa trẻ 7 tuổi", Harry Litman, một cựu quan chức Bộ Tư pháp dưới thời ông Clinton, cho biết. 

"Nhưng cơn khát trả thù của ông ấy đối với những người mà ông ấy coi là đối thủ hiện tại của mình là rất thực tế, và không có lý do gì để nghĩ rằng ông ấy sẽ bị ngăn cản bởi những thủ thuật pháp lý. Hãy hỏi Andy McCabe hoặc Peter Strzok", Harry Litman nói.

Thực tế đó đã được làm rõ trong vài ngày qua khi một số người trong danh sách những kẻ thù được cho là của ông Trump từ chối bình luận, vì sợ thu hút sự chú ý của ông. Như người ta đã nói, sẽ là điên rồ nếu lên tiếng vào thời điểm này. 

Tướng Mark A. Milley, cựu chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân, đã nói với Bob Woodward trong cuốn sách mới của mình rằng ông lo ngại rằng ông Trump có thể triệu hồi ông trở lại làm nhiệm vụ và sau đó đưa ông ra tòa án quân sự.

Sự bùng nổ của ông Trump đối với những nhà đầu cơ cổ phiếu của công ty truyền thông xã hội của ông chủ yếu là để trút giận — và củng cố giá trị tài sản ròng của chính ông. Cổ phiếu của Truth Social đã giảm khi ông đăng một thông điệp phản đối việc ông sẽ bán cổ phiếu. Cổ phiếu nhanh chóng phục hồi, thêm 500 triệu USD vào giá trị tài sản ròng của ông. Có vẻ như không có cuộc điều tra thực sự nào sẽ diễn ra sau đó.

Nhưng một số người thân cận nhất với ông đang thúc ép ông thực hiện những lời hứa trong quá khứ. Elon Musk, nhà tài trợ tỷ phú của ông Trump, đã đăng một video vào thứ sáu do cựu tổng thống ghi hình lần đầu cách đây gần hai năm, trong đó ông thề sẽ "phá vỡ chế độ kiểm duyệt cánh tả" mà ông đổ lỗi cho "một nhóm quan chức, những kẻ bạo chúa ở Thung lũng Silicon, các nhà hoạt động cánh tả và các phương tiện truyền thông doanh nghiệp đồi trụy".

Ông Trump đã cáo buộc các quan chức liên bang và các công ty xã hội cố gắng ngăn chặn những bài phát biểu bảo thủ, trong khi họ lại nói rằng họ chỉ cố gắng xác định những thông tin sai lệch về bầu cử, vaccine...

Ông Trump cho biết trong video rằng, ông sẽ "ra lệnh cho Bộ Tư pháp điều tra tất cả các bên liên quan đến chế độ kiểm duyệt trực tuyến mới" và "truy tố tất cả các tội phạm được xác định, bất kể là ai". Khi đăng lại video, ông Musk, chủ sở hữu của X, trước đây được gọi là Twitter, đã nói thêm "ĐÚNG".

(Nguồn: The New York Times)