Ukraina càng thất thế, Nga càng đối mặt với nguy hiểm

Các nhà phân tích quốc phòng lưu ý rằng Ukraina càng đạt được nhiều thành công thì Nga càng có thể trở thành đối thủ nguy hiểm và khó đoán hơn khi nước này tìm cách giành lại thế chủ động.

Hai năm trôi qua, tình thế đã đảo ngược.

Các lực lượng Ukraina có vẻ dễ bị tổn thương khi chỉ huy quân sự mới Oleksandr Syrskyi báo cáo tình hình "căng thẳng" và "khó khăn" dọc chiến tuyến trong tuần này. Điều này xảy ra trong bối cảnh có nhiều lo ngại về tình trạng thiếu vũ khí và triển vọng không chắc chắn về viện trợ quân sự của phương Tây trong tương lai.

Trong khi đó, Nga đang đếm những lợi ích với việc chiếm được thành phố công nghiệp Avdiivka ở Donetsk cách đây hai tuần và một số khu định cư xung quanh khác kể từ đó.

Tuy nhiên, trớ trêu thay, những tiến bộ của Nga cũng có thể gây nguy hiểm cho Moscow vì tình hình ngày càng bấp bênh của Ukraina có thể khiến những người ủng hộ quân sự của họ - mong muốn đảm bảo Nga sẽ thất bại - cung cấp cho Ukraina mọi thứ họ cần để đánh bại các lực lượng Nga.

'Nghịch lý leo thang'

Với việc Ukraina hiện đang ở thế yếu, các nhà phân tích cho rằng chính Nga hiện đang phải đối mặt với khả năng một phương Tây tuyệt vọng, người ủng hộ Ukraina, bù đắp cho điểm yếu của Ukraina bằng cách cung cấp cho nước này các hệ thống vũ khí tiên tiến hơn, tên lửa tầm xa hơn, hệ thống phòng không và máy bay chiến đấu... nhanh chóng. Điều đó sẽ khiến cuộc chiến trở nên khó khăn và nguy hiểm hơn nhiều đối với Nga.

Các nhà phân tích mô tả tình huống này là "nghịch lý leo thang".

Christopher Granville, giám đốc điều hành Nghiên cứu Chính trị Toàn cầu tại TS Lombard, cho biết trong một báo cáo tuần này: "Cuộc chiến khốc liệt hàng ngày và tỷ lệ thương vong rất cao phù hợp với nguy cơ leo thang thấp với điều kiện mặt trận nhìn chung vẫn ổn định – như vào năm 2023".

Ông lưu ý: "Ngược lại, khi một hoặc bên kia giành được ưu thế, nguy cơ leo thang từ bên yếu thế sẽ tăng lên".

"Những thành tựu của Ukraina trong nửa cuối năm 2022 làm dấy lên lo ngại về việc Nga sẽ 'sử dụng vũ khí hạt nhân'. Với việc các lực lượng Ukraina hiện đang mất dần vị thế - đặc biệt là với sự thất thủ của Avdiivka trong tháng này và sự rút lui sau đó - động lực leo thang đến từ các nước phương Tây ủng hộ Ukraina", ông nói.

"Nghịch lý leo thang" đã được Tổng thống Pháp Emmanuel Macron chứng minh rõ ràng trong tuần này khi ông gợi ý rằng các nước NATO đã thảo luận về khả năng triển khai bộ binh ở Ukraina.

Mặc dù Macron nói rõ rằng "không có sự đồng thuận" về ý tưởng giữa các nhà lãnh đạo châu Âu và các quan chức phương Tây từ Mỹ, Anh và Canada, những người đã gặp nhau ở Paris hôm thứ Hai, nhưng điều đó đã bị át đi bởi những ồn ào xung quanh những bình luận của ông rằng khả năng này có thể xảy ra không bị "loại trừ".

Bình luận này đã khiến các nước NATO vội vàng phủ nhận và Moscow phản ứng dữ dội, với việc Điện Kremlin cảnh báo rằng việc NATO triển khai trên bộ ở Ukraina sẽ khiến xung đột NATO-Nga là "không thể tránh khỏi".

Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đưa ra mối đe dọa rõ ràng hơn trong bài phát biểu Thông điệp Quốc gia tại Moscow hôm thứ Năm, cảnh báo về nguy cơ xảy ra xung đột hạt nhân với phương Tây nếu NATO gửi quân tới Ukraina.

″Phương Tây phải nhận ra rằng chúng ta cũng có vũ khí có thể tấn công các mục tiêu trên lãnh thổ của họ. Tất cả điều này thực sự đe dọa một cuộc xung đột với việc sử dụng vũ khí hạt nhân và sự hủy diệt của nền văn minh. Họ không hiểu điều đó sao?!", ông Putin nói với các nhà lập pháp và quan chức Nga.

Macron giúp hay cản trở Ukraina?

Một số nhà phân tích cho rằng Macron đã rơi vào tay Nga và Moscow chắc chắn có vẻ thích thú với sự mất đoàn kết công khai của NATO về vấn đề này - cũng như sự cô lập của Macron và rõ ràng là hiểu sai về tâm trạng của liên minh.

Tuy nhiên, các nhà phân tích chỉ ra rằng quan điểm của Macron là hợp lý và ông đã giúp tập trung tâm trí vào hoàn cảnh khó khăn của Ukraina.

Granville của TS Lombard cho biết: "Để ngăn chặn các cuộc tấn công hiện tại của Nga trên toàn mặt trận, Ukraina cần thêm vũ khí và quân nhân… Do đó, các chính phủ phương Tây quyết tâm đảm bảo Nga đánh bại có thể cân nhắc một cách hợp lý việc đưa nhóm quân đội của họ vào chiến trường".

Ông lưu ý rằng "cơ chế leo thang bắt nguồn từ thực tế cơ bản cốt lõi: Các bên đặt cược vào cuộc chiến này quá cao để bất kỳ ai có thể cân nhắc cắt giảm tổn thất và tìm kiếm một số thỏa thuận thỏa hiệp".

Các nhà phân tích tại công ty tư vấn rủi ro Teneo đồng ý rằng "đằng sau những ồn ào" xung quanh bình luận của Macron trong tuần này, tiến trình hướng tới hỗ trợ thêm cho Ukraina có thể đã được thực hiện khi số tiền đặt cược giờ đây đã cao hơn.

"Tuyên bố của Macron liên quan đến sự hiện diện giả định của quân đội phương Tây ở Ukraina đã gây ra tranh cãi, và hàng loạt lời phản bác sau đó của các nhà lãnh đạo châu Âu đã làm gia tăng nhận thức về sự mất đoàn kết của EU. Đồng thời, các quốc gia thành viên đang dần tiến tới hỗ trợ nhiều hơn cho Ukraina và xây dựng lâu dài hơn khả năng phòng thủ của châu Âu", Antonio Barroso và Carsten Nickel cho biết trong một ghi chú hôm thứ Tư.

Họ lưu ý: "Trong bối cảnh đó, quyết định triệu tập một hội nghị về Ukraina ở Paris trong tuần này nhằm mục đích đưa ra sự lãnh đạo về các sáng kiến hỗ trợ khác nhau đang được thảo luận, gửi một thông điệp tới Moscow", họ lưu ý và nói thêm rằng "tuyên bố của Macron có thể nhằm mục đích báo hiệu quyết tâm đến nước Nga".

(Nguồn: CNBC/The New York Times)