Mỹ và châu Âu sắp hết vũ khí để gửi cho Ukraina?

Ước tính, các binh sĩ Ukraina chỉ cần 2 tuần là sử dụng hết số đạn trên, theo Dave Des Roches, một phó giáo sư và chuyên gia quân sự cấp cao tại Đại học Quốc phòng Hoa Kỳ. "Tôi rất lo lắng", Des Roches nói với CNBC, trừ khi chúng tôi có thêm số lượng sản xuất mới, tuy nhiên, cần nhiều tháng để có thêm số lượng, chúng tôi sẽ không có khả năng cung cấp cho người Ukraina.

Năng lực sản xuất vũ khí mới ở châu Âu cũng đang ở mức thấp. Josep Borrell, đại diện cấp cao của EU cho biết: "Kho dự trữ quân sự của hầu hết các quốc gia thành viên NATO đã cạn kiệt, bởi vì chúng tôi đã cung cấp rất nhiều cho người Ukraina.

Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg đã tổ chức một cuộc họp đặc biệt với các giám đốc của các công ty sản xuất vũ khí của EU vào hôm thứ Ba để thảo luận về cách bổ sung cho kho vũ khí của các quốc gia thành viên.

Các nhà phân tích quân sự chỉ ra một vấn đề gốc rễ: Các quốc gia phương Tây đã và đang sản xuất vũ khí với khối lượng nhỏ hơn nhiều trong thời bình. Các chính phủ chọn cắt giảm chế tạo vốn rất tốn kém và chỉ sản xuất vũ khí khi cần thiết. Một số vũ khí đã không còn được sản xuất nữa và cần phải có lao động có kỹ năng cao và kinh nghiệm để sản xuất chúng, điều đã thiếu hụt trong lĩnh vực sản xuất vũ khí của Hoa Kỳ trong nhiều năm.

Thật vậy, Stoltenberg đã nói trong Đại hội đồng Liên Hợp Quốc tuần trước rằng các thành viên NATO cần tái đầu tư vào các cơ sở công nghiệp của họ trong lĩnh vực sản xuất vũ khí.

Ông Stoltenberg nói với New York Times rằng: "Chúng tôi hiện đang làm việc với ngành công nghiệp này để tăng cường sản xuất vũ khí và đạn dược", và đồng thời cho biết thêm rằng các quốc gia cần khuyến khích các nhà sản xuất vũ khí mở rộng năng lực dài hạn bằng cách đặt thêm nhiều đơn đặt hàng cho họ.

Nhưng tăng cường sản xuất quốc phòng không phải là một vấn đề có thể giải quyết nhanh chóng và dễ dàng.

Khả năng tự vệ của Hoa Kỳ có gặp rủi ro không?

Câu trả lời ngắn gọn là không.

Cho đến nay, Mỹ là nhà viện trợ quân sự lớn nhất cho Ukraina trong cuộc chiến với Nga. Nước này đã cung cấp các gói vũ khí trị giá 15,2 tỷ USD kể từ tháng 2, khi Moscow tấn công vào nước láng giềng. Một số vũ khí do Mỹ sản xuất đã thay đổi cuộc chơi đối với người Ukraina; đặc biệt là pháo cỡ 155 mm và pháo hạng nặng tầm xa như HIMARS do Lockheed Martin sản xuất. Và chính quyền Tổng thống Biden cho biết họ sẽ hỗ trợ đồng minh Ukraina "chừng nào còn có thể" để đánh bại Nga.

Điều đó có nghĩa là Mỹ sẽ cung cấp nhiều vũ khí hơn cho Ukraina.

Về cơ bản, Mỹ đã hết pháo 155 mm để cung cấp cho Ukraina. Để gửi thêm, họ phải lấy từ kho dự trữ dành cho các đơn vị quân đội Hoa Kỳ sử dụng để huấn luyện và sẵn sàng chiến đấu. Các nhà phân tích quân sự nói rằng đó là điều không nên đối với Lầu Năm Góc, có nghĩa là các nguồn cung cấp dành cho các hoạt động của Hoa Kỳ rất ít có khả năng bị ảnh hưởng.

"Chúng ta cần đặt nền công nghiệp quốc phòng của Mỹ trên nền tảng thời chiến. Và tôi không thấy bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy Mỹ đang làm điều đó", Dave Des Roches, chuyên gia quân sự cấp cao tại Đại học Quốc phòng Hoa Kỳ nói.

Mark Cancian, cựu Đại tá Thủy quân lục chiến Hoa Kỳ và là cố vấn cấp cao tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế cho biết: "Có một số hệ thống mà tôi nghĩ Bộ Quốc phòng đã đạt đến mức không thể cung cấp thêm cho Ukraina".

Đó là bởi vì "Hoa Kỳ cần duy trì các kho dự trữ để hỗ trợ các kế hoạch chiến tranh", ông Cancian nói. "Đối với một số loại vũ khí cần dùng để đề phòng xung đột với Trung Quốc về vấn đề Đài Loan hoặc ở Biển Đông; đối với những thứ khác, đặc biệt là các hệ thống mặt đất, kế hoạch dùng cho khả năng xảy ra chiến tranh ở Triều Tiên hoặc châu Âu", ông nói thêm.

Javelins, HIMAR và lựu pháo

Điều này có nghĩa là một số thiết bị chiến trường quan trọng nhất của Ukraina - như lựu pháo 155 mm - đang phải được thay thế bằng loại vũ khí cũ hơn và kém tối ưu hơn, có trọng tải nhỏ hơn và tầm bắn ngắn hơn.

"Và đó là một vấn đề đối với người Ukraina", Des Roches nói, bởi vì "phạm vi là rất quan trọng trong cuộc chiến này. Đây là một cuộc chiến pháo binh". Các vũ khí khác mà Ukraina dựa vào hiện được xếp vào loại "hạn chế" trong kho của Mỹ bao gồm bệ phóng HIMARS, tên lửa Javelin, tên lửa Stinger, lựu pháo M777 và đạn 155 mm.

Javelin, do Raytheon và Lockheed Martin sản xuất, đã đạt được một vai trò biểu tượng ở Ukraina - tên lửa chống tăng dẫn đường chính xác, bắn vác vai không thể thiếu trong việc chống lại xe tăng Nga. Tuy nhiên, theo CSIS, Mỹ sản xuất chỉ khoảng 800 chiếc mỗi năm và Washington hiện đã gửi khoảng 8.500 chiếc đến Ukraina, theo CSIS – bằng với số lượng sản xuất trong hơn một thập kỷ.

Tổng thống Joe Biden đã đến thăm một nhà máy Javelin ở Alabama vào tháng 5, nói rằng ông sẽ "đảm bảo Hoa Kỳ và các đồng minh có thể bổ sung kho cho vũ khí của mình để thay thế những gì Mỹ đã gửi đến Ukraina". Tuy nhiên, ông nói thêm, "cuộc chiến này sẽ không hề rẻ".

Lầu Năm Góc đã đặt hàng những chiếc Javelins mới trị giá hàng trăm triệu USD, nhưng việc tăng tốc cần có thời gian - nhiều nhà cung cấp cung cấp hóa chất và chip máy tính cho mỗi tên lửa không thể đủ tăng tốc. Và việc thuê, kiểm tra và đào tạo người để tạo ra những công nghệ cũng cần có thời gian. Ông Cancian cho biết, có thể mất từ một đến bốn năm để Hoa Kỳ tăng cường sản xuất vũ khí tổng thể một cách đáng kể.

Một phát ngôn viên của Lockheed Martin, khi được liên hệ để đưa ra bình luận, đã yêu cầu tham khảo một cuộc phỏng vấn hồi tháng 4, trong đó Giám đốc điều hành Lockheed Jim Taiclet nói với CNBC: "Chúng tôi phải đẩy mạnh chuỗi cung ứng của mình, chúng tôi phải tăng cường năng lực. Và sau đó, việc giao hàng diễn ra, 6, 12, 18 tháng nữa".

Raytheon và Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ đã không trả lời yêu cầu bình luận của CNBC.

Lựa chọn của Ukraina là gì?

Trong khi đó, Ukraina có thể tìm kiếm các nhà cung cấp ở những nơi khác - chẳng hạn như Hàn Quốc, quốc gia có lĩnh vực vũ khí đáng gờm và hồi tháng 8 đã ký hợp đồng bán xe tăng trị giá 5,7 tỷ USD cho Ba Lan. Lực lượng Ukraina cũng sẽ phải làm việc với các loại vũ khí thay thế thường kém tối ưu hơn.

Jack Watling, một chuyên gia về chiến tranh trên bộ tại Viện Dịch vụ Thống nhất Hoàng gia London, tin rằng Anh vẫn còn nhiều khả năng để cung cấp nhiều loại vũ khí mà Ukraina cần.

Watling nói: "Có đủ thời gian để giải quyết vấn đề đó trước khi nó trở nên quan trọng", Watling nói và lưu ý rằng Kyiv có thể được cung cấp một số loại đạn nhất định từ các quốc gia không cần đến chúng ngay lập tức hoặc có kho dự trữ nhưng sắp hết hạn sử dụng".

"Vì vậy, chúng tôi có thể tiếp tục cung cấp cho Ukraina", Watling nói, "nhưng có một điểm đặc biệt mà người Ukraina sẽ cần phải làm, đó là phải thận trọng về tỷ lệ sử dụng và những mục tiêu ưu tiên sử dụng những loại vũ khí đó, bởi vì không có một nguồn cung cấp vô hạn".

(Nguồn: CNBC)