Điều gì sẽ xảy ra nếu Tổng thống Putin sử dụng vũ khí hạt nhân ở Ukraina?

Trong một bài phát biểu trên truyền hình hôm thứ Tư, nhà lãnh đạo Nga nói rằng ông không lừa dối về việc sử dụng vũ khí hạt nhân nếu các vùng lãnh thổ của Nga bị đe dọa sau khi ông tuyên bố điều huy động một phần, khoảng 300.000 người, trong lực lượng quân dự bị để đưa đến chiến trường Ukraina.

Các nhà phân tích không tin rằng ông Putin sẽ trở thành người đầu tiên phóng vũ khí hạt nhân kể từ khi Mỹ thả hai quả bom nguyên tử xuống Nhật Bản năm 1945.

Một số chuyên gia và quan chức đã trao đổi với AFP về các kịch bản có thể xảy ra nếu Nga tiến hành một cuộc tấn công hạt nhân.

Một cuộc tấn công hạt nhân của Nga sẽ như thế nào?

Các nhà phân tích cho rằng, Moscow có thể sẽ triển khai một hoặc nhiều bom hạt nhân "chiến thuật" hoặc "chiến lược".

Hạt nhân chiến thuật là loại vũ khí nhỏ, có sức nổ từ 0,3 kiloton đến 100 kiloton, so với 1,2 megaton của đầu đạn chiến lược lớn nhất của Mỹ hoặc quả bom 58 megaton mà Liên Xô thử nghiệm năm 1961.

Bom chiến thuật được thiết kế để có tác động hạn chế trên chiến trường, so với vũ khí hạt nhân chiến lược được thiết kế để chiến đấu và giành chiến thắng trong các cuộc chiến tranh toàn diện.

Nhưng "nhỏ" và "hạn chế" là tương đối: Quả bom nguyên tử Mỹ ném xuống Hiroshima năm 1945 với sức tàn phá chỉ là 15 kiloton.

Moscow có thể nhắm mục tiêu nào?

Các nhà phân tích cho rằng, mục tiêu của Nga khi sử dụng bom hạt nhân chiến thuật ở Ukraina là khiến nước này sợ hãi đến mức đầu hàng hoặc phải ở thế yếu trong các cuộc đàm phán và chia rẽ sự ủng hộ của các nước phương Tây.

Mark Cancian, một chuyên gia quân sự của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) ở Washington, cho biết Nga có khả năng sẽ không sử dụng vũ khí hạt nhân trên tiền tuyến.

Việc chiếm được 20 dặm (32 km) lãnh thổ có thể phải sử dụng nhiều bom hạt nhân - những lợi ích không nhỏ nhưng phải đối phó với những rủi ro lớn do việc đưa vũ khí hạt nhân sẽ tạo ra nhiều bụi phóng xạ.

"Chỉ sử dụng một quả thôi là không đủ", chuyên gia Cancian cho biết thêm.

Thay vào đó, Moscow có thể gửi một thông điệp mạnh mẽ và tránh thương vong đáng kể bằng cách cho nổ một quả bom hạt nhân trên mặt nước hoặc trên không ở Ukraina để tạo ra một xung điện từ có thể đánh sập thiết bị điện tử.

Hoặc, ông Putin có thể chọn tấn công một căn cứ quân sự của Ukraina, hoặc tấn công một trung tâm đô thị và gây ra thương vong hàng loạt và có thể giết chết giới lãnh đạo chính trị của nước này.

Các kịch bản như vậy "có thể được thiết kế để chia rẽ liên minh NATO (Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương) và sự đồng thuận toàn cầu chống lại ông Putin", Jon Wolfsthal, cựu chuyên gia chính sách hạt nhân của Nhà Trắng, viết hôm thứ Sáu trên Substack.

"Không rõ liệu nó có thành công hay không nhưng nó có thể bị coi là sự tuyệt vọng của ông Putin", ông nói.

Phương Tây nên phản ứng như thế nào?

Phương Tây vẫn còn mơ hồ về cách họ sẽ phản ứng với một cuộc tấn công hạt nhân chiến thuật, và các lựa chọn rất phức tạp.

Mỹ và NATO không muốn tỏ ra yếu thế trước mối đe dọa hạt nhân tiềm ẩn. Nhưng họ cũng muốn tránh khả năng tham gia trực tiếp vào cuộc chiến ở Ukraina – một quốc gia không phải là thành viên NATO – vì điều đó có thể leo thang thành một cuộc chiến tranh hạt nhân toàn cầu có sức tàn phá lớn hơn nhiều.

Các chuyên gia cho rằng phương Tây cho rằng, sẽ không có lựa chọn nào khác ngoài việc đáp trả một cuộc tấn công hạt nhân của Nga và phản ứng nên đến từ NATO với tư cách là một nhóm, chứ không phải chỉ có Mỹ.

Mỹ đã bố trí khoảng 100 vũ khí hạt nhân chiến thuật của mình tại các nước NATO và có thể đáp trả nếu bị Nga tấn công.

Theo Matthew Kroenig, một người thuộc Hội đồng Đại Tây Dương, lời đe dọa đáp trả sẽ chứng tỏ sự kiên quyết và nhắc nhở Moscow về sự nguy hiểm của các hành động của mình.

Tuy nhiên, ông nói, "nó cũng có thể kích động một đòn trả đũa hạt nhân của Nga, làm tăng nguy cơ trao tấn công hạt nhân lẫn nhau lớn hơn và nó sẽ gây thêm thảm họa nhân đạo".

Một rủi ro khác là một số thành viên NATO có thể từ chối một cuộc chiến tranh hạt nhân nhằm làm suy yếu liên minh của ông Putin.

"Việc sử dụng hạt nhân của Nga có thể tạo ra cơ hội thuyết phục các quốc gia cho đến nay vẫn miễn cưỡng - chẳng hạn như Ấn Độ và thậm chí có thể cả Trung Quốc - tham gia vào các lệnh trừng phạt đang leo thang", ông Kroenig nói.

Ngoài ra, Mỹ có thể cung cấp cho Ukraina máy bay của NATO, tổ hợp tên lửa chống tên lửa Patriot và THAAD, và tên lửa tầm xa ATACMS, những thứ có thể được sử dụng bởi lực lượng của Ukraina để tấn công sâu bên trong nước Nga.

"Chúng ta có một số những hạn đối với lực lượng Ukraina và tôi nghĩ rằng chúng tôi nên loại bỏ tất cả những hạn chế đó", ông Cancian nói.

NGUỒN: AFP

Chia sẻ Chia sẻ

Chia sẻ

Lưu tin