Trung Đông tham vọng trở thành 'máy ATM' của thế giới

Dễ dàng huy động vốn 

Hội nghị có biệt danh là "Davos in the Desert" dự kiến sẽ thu hút đông đảo người tham dự đến mức buộc các giám đốc điều hành phải trả 15.000 USD/người để được tham gia. 

Các chế độ quân chủ ở Trung Đông mong muốn có được ảnh hưởng toàn cầu đang có cơ hội xuất hiện trên sân khấu tài chính thế giới. Nơi đây đang tràn ngập tiền mặt từ sự bùng nổ năng lượng vào đúng thời điểm các nhà tài trợ truyền thống của phương Tây bị cản trở bởi lãi suất tăng cao, đã rút lui khỏi việc thực hiện các giao dịch và đầu tư tư nhân.

Các quỹ tài sản có chủ quyền của khu vực đã trở thành "máy ATM" thường xuyên cho doanh nghiệp tư nhân, đầu tư mạo hiểm và quỹ bất động sản đang gặp khó khăn trong việc huy động vốn.

Thị trường mua bán và sáp nhập đã nhận được sự quan tâm ngày càng tăng. Các thỏa thuận được công bố gần đây bao gồm việc quỹ Abu Dhabi mua công ty quản lý đầu tư Fortress với giá hơn 2 tỷ USD và việc một quỹ của Saudi mua công ty hàng không của tổ chức cho vay toàn cầu Standard Chartered với giá 700 triệu USD.

Các công ty và quỹ được giám sát bởi cố vấn an ninh quốc gia của Abu Dhabi, Sheikh Tahnoun bin Zayed Al Nahyan, đã tiến hành mua lại Standard Chartered và ngân hàng đầu tư. Họ cũng đã đạt được các thỏa thuận gần đây để mua một công ty chăm sóc sức khỏe trị giá 1,2 tỷ USD của Anh và nắm quyền kiểm soát một phần công ty thực phẩm Colombia trị giá gần 6 tỷ USD.

Peter Jadersten, người sáng lập công ty tư vấn gây quỹ Jade Advisors, cho biết: "Bây giờ, mọi người đều muốn đến Trung Đông giống như cơn sốt vàng ở Mỹ ngày xưa. Thật khó để có thể huy động vốn khi tình hình kinh tế ngày càng ảm đạm như thế này". 

Thỏi nam châm hút tiền

Các nhà quản lý quỹ đến thăm khu vực cho biết, họ thường chờ đợi đối thủ trong phòng chờ của các quỹ đầu tư quốc gia. Các nhà quản lý ở Thung lũng Silicon và New York hiện diện gần như thường xuyên tại hành lang của Four Seasons Abu Dhabi cũng như ở các khách sạn khác. 

Hội nghị Riyadh vào tháng tới - một dự án thú vị của Thái tử Ả Rập Saudi Mohammed bin Salman được gọi là Sáng kiến đầu tư tương lai, được kỳ vọng sẽ là thỏi nam châm thu hút những người săn tiền. Năm 2018, các giám đốc điều hành Phố Wall đã rút lui sau khi các đặc vụ Ả Rập Saudi sát hại nhà báo Jamal Khashoggi. Và trong nhiều năm, các công ty và quỹ đầu tư tránh đầu tư vì lo ngại về vấn đề đạo đức.

Một số công ty tiếp tục tránh xa nơi này, trong khi các nhóm nhân quyền cho biết cách đối xử với những người bất đồng chính kiến với chính phủ vẫn là một vấn đề nghiêm trọng.

Nguồn tài trợ của Saudi dần được tìm kiếm nhiều hơn vào năm ngoái khi các khoản tiền từ các nước khác bắt đầu bị thắt chặt. Tại hội nghị năm ngoái, những tên tuổi hàng đầu trong lĩnh vực đầu tư mạo hiểm xuất hiện trên các sàn giao dịch. 

Ben Horowitz, đối tác tại Andreessen Horowitz, cho biết tại một hội nghị do PIF tài trợ vào mùa xuân này rằng Ả Rập Saudi là một "quốc gia khởi nghiệp" và gọi Hoàng tử Mohammed là "người sáng lập", người đang tạo ra một nền văn hóa mới và tầm nhìn mới cho đất nước.

Sự thống trị mới của khu vực thể hiện rõ ràng nhất ở các quỹ tư nhân, loại hình giam giữ tiền của nhà đầu tư trong nhiều năm. Trong khi số liệu thống kê chi tiết còn khan hiếm, số liệu của hai trong số các quỹ quốc gia lớn nhất cho thấy sự gia tăng đột biến. 

Tại PIF của Saudi, các cam kết về đầu tư chứng khoán - một danh mục bao gồm các quỹ tư nhân đã tăng lên 56 tỷ USD vào năm 2022, tăng từ mức 33 tỷ USD một năm trước đó. Mubadala của Abu Dhabi báo cáo rằng cam kết vốn cổ phần đã tăng gấp đôi, lên 18 tỷ USD vào năm 2022.

Các nhà điều hành tại công ty cổ phần tư nhân khổng lồ TPG, KKR và Carlyle Group đã nói rằng sự quan tâm từ Trung Đông vẫn mạnh mẽ trong khi các khu vực khác trên thế giới suy yếu dần đi.

Trong khi Trung Đông tăng tốc, những người ủng hộ truyền thống cho các quỹ đầu tư như kế hoạch lương hưu và tài trợ cho trường đại học đang rút lui. Sự chuyển dịch toàn cầu sang lãi suất cao hơn đã gây ra tổn thất ở phần lớn danh mục đầu tư của họ, đặc biệt là cổ phiếu và trái phiếu.

Theo PitchBook, các nhà đầu tư đã rót 33 tỷ USD vào các quỹ đầu tư mạo hiểm có trụ sở tại Hoa Kỳ trong nửa đầu năm 2023, chưa bằng một nửa so với 74 tỷ USD cùng kỳ năm 2021. Theo Preqin, việc huy động vốn toàn cầu cho tất cả các quỹ tư nhân đã giảm 10% trong năm ngoái xuống còn 1.500 tỷ USD, một mức giảm mà nhiều người dự báo sẽ tiếp tục.

Brenda Rainey, phó chủ tịch điều hành tại Bain & Co, người tư vấn cho các quỹ cổ phần tư nhân cho biết: "Việc huy động vốn đã trở nên khó khăn hơn rất nhiều trong 12 tháng qua".

Lý do cho sự bùng nổ?

Giá năng lượng tăng cao do cuộc xung đột giữa Nga và Ukraina đã mang lại cho các quỹ tài sản phụ thuộc vào dầu khí thêm hàng chục tỷ USD. Điều đó có nghĩa là giá dầu giảm có thể nhanh chóng khiến các nước vùng Vịnh rút lui, như đã từng xảy ra trong các đợt bùng nổ năng lượng rồi lại phá sản trong quá khứ.

Đồng thời, Hoàng tử Ả Rập Saudi - Mohammed và các quan chức hàng đầu ở UAE đã tranh giành quyền lực lớn hơn trên trường thế giới về địa chính trị, tài chính và thể thao, khi bơm thêm tiền vào quỹ tài sản của họ để thực hiện các giao dịch và mở rộng ngành công nghiệp trong nước.

Sự giao thoa giữa chính trị và tài chính trong khu vực đã khiến các quỹ tài sản vùng Vịnh từ Ả Rập Saudi, UAE và Qatar trở thành những người ủng hộ tài chính chính cho hai nhân vật chủ chốt của chính quyền Trump là Jared Kushner và cựu Bộ trưởng Tài chính - Steven Mnuchin, những người đã cùng nhau huy động được hàng tỷ USD từ khu vực này.

Các nhà quản lý quỹ cho biết các quỹ vùng Vịnh đã thúc đẩy các nhà đầu tư Mỹ mở văn phòng trong khu vực để dễ dàng giành được các khoản đầu tư hơn.

Millennium Management LLC, có trụ sở tại New York, đã thành lập văn phòng tại Dubai vào năm 2020 và các văn phòng khác theo sau, bao gồm công ty cổ phần tư nhân CVC Capital Partners và ExodusPoint Capital Management, công ty khởi nghiệp quỹ phòng hộ lớn nhất từ trước đến nay với số vốn ban đầu là 8 tỷ USD. 

Rajeev Misra, nhà tài trợ lâu năm cho Tập đoàn SoftBank, người đã huy động được hơn 6 tỷ USD cho một liên doanh mới từ nhiều quỹ đầu tư liên kết với Abu Dhabi, cũng đang chuyển từ Anh đến UAE. 

Mối quan hệ xây dựng lâu dài 

Joseph Morris, giám đốc điều hành của công ty tư vấn có trụ sở tại Mỹ, cho biết rằng các mối quan hệ phải được xây dựng lâu dài và điều đó không xảy ra trong một sớm một chiều. 

Công ty đầu tư mạo hiểm của Tiger Global đã phải vật lộn để huy động quỹ mới nhất của mình, liên tục cắt giảm mục tiêu hàng tỷ USD. Các nhà đầu tư cho biết do thua lỗ, nhiều nhà đầu tư Mỹ đã phớt lờ nó.

Nhưng cơ hội rốt cuộc đã tới khi Ả Rập Saudi đã thêm tên Tiger vào danh sách công khai các nhà quản lý quỹ mà họ ủng hộ. Những doanh nghiệp khác trong danh sách bao gồm Quỹ sáng lập của Peter Thiel và Andreessen Horowitz.

Ibrahim Ajami, người giám sát các khoản đầu tư khởi nghiệp tại quỹ nhà nước Mubadala của Abu Dhabi, chuyên đầu tư vào các công ty cho biết, tình hình hiện tại mang lại cho Mubadala khả năng sàng lọc tốt nhất về những công ty có tiềm năng được lựa chọn. Những gì cần cần làm là tập trung gắn kết và đi sâu hơn các công ty đầu tư trong danh sách.

(Nguồn: WSJ)