Tàu ngầm khổng lồ của Nga có thể tái hiện 'một cuộc Chiến tranh Lạnh mới' trên các đại dương

Tàu Belgorod đã được chuyển giao cho Hải quân Nga vào đầu tháng này tại cảng Severodvinsk, theo nhà máy đóng tàu lớn nhất của nước này, Sevmash Shipyard.

Các chuyên gia cho rằng thiết kế của nó là phiên bản sửa đổi của tàu ngầm mang tên lửa dẫn đường lớp Oscar II của Nga, được chế tạo dài hơn với mục đích trang bị ngư lôi tàng hình, vũ khí hạt nhân đầu tiên trên thế giới và thiết bị thu thập thông tin tình báo.

Nếu Belgorod có thể bổ sung thành công những khả năng mới đó vào hạm đội Nga, thì trong thập kỷ tới, nó có thể tạo tiền đề cho sự quay trở lại tình trạng Chiến tranh Lạnh dưới lòng đại dương, với việc tàu ngầm của Mỹ và Nga theo dõi và săn đuổi nhau căng thẳng.

Với độ cao hơn 184 m (608 feet), Belgorod là tàu ngầm dài nhất đại dương hiện nay - thậm chí còn dài hơn cả tàu ngầm mang tên lửa đạn đạo và dẫn đường lớp Ohio của Hải quân Hoa Kỳ, với độ cao 171 m (569 feet).

Hãng tin TASS của Nga đưa tin, tàu Belgorod được đưa vào hoạt động vào năm 2019 và dự kiến sẽ được chuyển giao cho Hải quân Nga vào năm 2020 sau các cuộc thử nghiệm, nhưng chúng đã bị trì hoãn bởi đại dịch COVID-19, hãng thông tấn nhà nước TASS của Nga đưa tin. Không có mốc thời gian cụ thể trong việc triển khai được đưa ra.

'Ngư lôi Mega'

Điều khiến Belgorod khác biệt so với bất kỳ tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân nào trong hạm đội Nga - hoặc so với bất kỳ tàu ngầm hạt nhân nào trên thế giới - là sứ mệnh của nó.

TASS đã báo cáo rằng tàu ngầm này sẽ mang ngư lôi có khả năng hạt nhân Poseidon đang được phát triển, được thiết kế để phóng từ cách xa hàng trăm dặm và đánh lén các hệ thống phòng thủ ven biển bằng cách di chuyển dọc theo đáy biển.

"Ngư lôi siêu lớn "hạt nhân này là duy nhất trong lịch sử thế giới", chuyên gia tàu ngầm người Mỹ HI Sutton viết trên trang web Covert Shores hồi tháng 3. "Poseidon là một loại vũ khí hoàn toàn mới. Nó sẽ định hình lại quy hoạch hải quân ở cả Nga và phương Tây, dẫn đến các yêu cầu mới và vũ khí đối phó mới", Sutton viết.

Cả hai quan chức Mỹ và Nga đều cho biết ngư lôi có thể mang đầu đạn nhiều megaton, gây ra sóng phóng xạ khiến vùng bờ biển mục tiêu không thể ở được trong nhiều thập kỷ.

Vào tháng 11/2020, Christopher A. Ford, khi đó là trợ lý ngoại trưởng phụ trách an ninh quốc tế và không phổ biến vũ khí hạt nhân, cho biết Poseidons đang được thiết kế để "làm ngập các thành phố ven biển của Hoa Kỳ bằng sóng thần phóng xạ".

Một báo cáo của Cơ quan Nghiên cứu Quốc hội Mỹ (CRS) hồi tháng 4 cho biết Poseidons được thiết kế như một vũ khí trả đũa, được thiết kế để đánh trả kẻ thù sau một cuộc tấn công hạt nhân vào Nga. Theo báo cáo của CRS, Belgorod có khả năng mang tới 8 Poseidon, mặc dù một số chuyên gia vũ khí cho rằng trọng tải của nó khả năng mang tới 6 ngư lôi.

Sutton đã viết vào năm 2019 rằng Poseidon, dự kiến có đường kính 2 m (6,5 feet) và dài hơn 20 m (65 feet), "là ngư lôi lớn nhất từng được phát triển ở bất kỳ quốc gia nào".

Đó là "kích thước gấp ba mươi lần một ngư lôi 'hạng nặng' thông thường", Sutton viết.

Nghi ngờ ngư lôi

CRS đưa tin, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã công bố Poseidon trong một bài phát biểu năm 2018, rằng "Chúng yên tĩnh, cơ động cao và hầu như không có bất kỳ lỗ hổng nào để kẻ thù khai thác". Nếu được trang bị đầu đạn thông thường, Poseidon có thể được sử dụng để chống lại các mục tiêu "bao gồm các nhóm tác chiến tàu sân bay, công sự bờ biển và cơ sở hạ tầng", ông Putin nói.

Nhưng vẫn có những nghi ngờ về loại vũ khí này và liệu cuối cùng nó có được bổ sung vào kho vũ khí của Nga hay không. Hans Kristensen, Giám đốc Dự án Thông tin Hạt nhân tại Liên đoàn các nhà khoa học Mỹ, cho biết: "Đây vẫn là một công nghệ đang được phát triển, cả ngư lôi và nền tảng".

Poseidon dự kiến sẽ không sẵn sàng để triển khai cho đến nửa sau của thập kỷ này, ông nói. CRS cho biết họ không hy vọng ngư lôi Poseidon sẽ được triển khai cho đến năm 2027. Và Kristensen chỉ ra rằng bản thân Belgorod thực sự là một tàu thử nghiệm cho lớp tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân lớp Khabarovsk sắp tới, chiếc đầu tiên có thể được hạ thủy trong năm nay.

Sau đó là hoạt động kém hiệu quả của quân đội Nga trong cuộc chiến chống Ukraina, một phần trong đó các nhà phân tích đổ lỗi cho thiết kế vũ khí tồi và trạng tham nhũng khiến việc bảo trì các khí tài quân sự của Nga bị bỏ qua.

Ông Kristensen nói: "Ukraina là một lời nhắc nhở rằng vũ khí tiên tiến của Nga không phải là đạn bạc mà là do các vấn đề về độ tin cậy". Nhưng các chuyên gia khác cảnh báo trước mọi giả định rằng ngư lôi phụ hoặc ngư lôi Poseidon có thể không phải như những gì được quảng cáo.

"Việc chuyển ấn tượng về lực lượng mặt đất và không quân chiến thuật của Nga sang lực lượng hạt nhân và lực lượng ngầm dưới biển - đặc biệt dựa trên một kế hoạch khá tồi tệ ở Ukraina - có thể dẫn đến việc đánh giá thấp năng lực của các lực lượng chiến lược Nga một cách nguy hiểm", Thomas Shugart, cựu thuyền trưởng tàu ngầm Hải quân Hoa Kỳ và hiện là nhà phân tích tại Trung tâm An ninh Mỹ mới cho biết.

"Nó sẽ giống như quan sát cuộc rút lui hỗn loạn của Mỹ khỏi Afghanistan, và sau đó đặt câu hỏi về khả năng thực hiện sứ mệnh hạt nhân của các tàu ngầm tên lửa đạn đạo của họ - một kết luận mà các đối thủ của Mỹ sẽ chỉ đưa ra mối nguy hiểm lớn cho riêng họ".

'Trò chơi mèo và chuột dưới nước'

CRS cho biết, Belgorod có thể là chiếc đầu tiên trong hạm đội 4 tàu ngầm có thể mang ngư lôi Poseidon, với 2 chiếc phục vụ trong Hạm đội Thái Bình Dương của Nga và 2 chiếc thuộc Hạm đội phương Bắc.

Sutton, ở Covert Shores, đã viết vào năm 2020 rằng ba tàu ngầm trang bị vũ khí Poseidon tiếp theo, lớp Khabarovsk nói trên, "có khả năng là tàu ngầm định hình của những năm 2020 vì chúng đại diện cho một đối thủ mới lạ và khó chơi".

Sutton nói về lớp Khabarovsk: "Các lực lượng hải quân khác không có khả năng mô phỏng nó, nhưng họ sẽ muốn chống lại nó". Ông viết: "Trò chơi mèo và chuột dưới nước nơi các tàu ngầm săn sát thủ của Hải quân Hoa Kỳ và Hải quân Hoàng gia (Anh) rình rập người Nga có thể được hồi sinh. Một cuộc Chiến tranh Lạnh mới ở Bắc Cực, Bắc Đại Tây Dương và Bắc Thái Bình Dương có thể sắp xảy ra".

Trong khi Belgorod có thể là bệ phóng thử nghiệm Poseidon trong tương lai, Sutton cho biết tàu ngầm này có thể cũng sẽ hoạt động như một nền tảng thu thập thông tin tình báo.

Sutton viết: "Nó sẽ được biên chế bởi Hải quân Nga nhưng hoạt động dưới sự quản lý của GUGI, tổ chức bí mật của Cục Nghiên cứu Biển sâu, và mang theo một loạt các tàu ngầm và tàu lặn hạng trung để thực hiện các nhiệm vụ đặc biệt bí mật".

Trong một bản tin đầu tháng này, công ty đóng tàu Nga nhấn mạnh khả năng phi sát thương của Belgorod, nói rằng nó đã mở ra "cơ hội mới cho Nga" để tiến hành "các cuộc thám hiểm khoa học và hoạt động cứu hộ ở những khu vực xa xôi nhất của đại dương".

(Nguồn: CNN)