Người Ukraina đối mặt với tương lai bất định trên khắp châu Âu

Trong căn phòng của mình tại nơi ở tạm thời dành cho người vô gia cư do tổ chức từ thiện thanh niên YMCA điều hành ở Hatfield - một thị trấn cách London khoảng 29 km về phía Bắc, Panchenko nói rằng cô cảm thấy thật đáng thương cho chính phủ Anh.

"Họ có thể nói tạm biệt với tôi bất cứ lúc nào khi chiến tranh kết thúc. Tôi sẽ đi đâu?", cô nói.

Panchenko không đơn độc. Nghiên cứu từ Hội Chữ Thập Đỏ cho thấy người Ukraina có nguy cơ vô gia cư cao gấp 4 lần so với các gia đình khác trong vương quốc Anh. Kế hoạch "Ngôi nhà cho Ukraina" có nguy cơ sụp đổ bất cứ lúc nào. Hơn 200.000 người Ukraina hiện đang sống ở đây đang lo lắng về bài toán định cư lâu dài. 

Đó là một vấn đề đang diễn ra trên khắp châu Âu, Mỹ và Canada, những quốc gia vẫn đang tiếp đón hơn 6 triệu người tị nạn hai năm sau cuộc xung đột ngày 24/2/2022 của Nga.

Các cuộc thăm dò dư luận cho thấy người dân Ukraina dù biết ơn sâu sắc, nhưng chiến tranh chưa thể kết thúc, các chính phủ từng đề nghị giúp đỡ họ trong thời gian ngắn hiện phải đối mặt với một hóa đơn lớn hơn nhiều so với dự kiến và đang tìm cách kiểm soát chi tiêu.

Trong vài ngày qua, Anh đã giảm một nửa thời gian cho phép những người mới đến ở lại xuống còn 18 tháng và đóng cửa chương trình cho phép người Ukraina đoàn tụ với các thành viên gia đình ở Anh, với lý do nước này đang đơn giản hóa quy định.

Họ cũng đã cắt giảm một số nguồn tài trợ để hỗ trợ người tị nạn cho các hội đồng địa phương, việc cắt giảm tương tự đang được Ireland và một số quốc gia Đông Âu khác cùng thực hiện.

Đầu tháng này, Ba Lan - nơi có khoảng một triệu người tị nạn Ukraina, đã gia hạn hỗ trợ phúc lợi nhưng chỉ đến tháng 6, khác với hướng dẫn của EU rằng các thành viên nên tiếp tục hỗ trợ cho đến tháng 3/2025. Ba Lan cho biết họ có thể giảm các khoản thanh toán trong tương lai.

Một số chính quyền cũng nhạy cảm với mong muốn của chính phủ ở Kiev, vốn muốn người tị nạn Ukraina cuối cùng sẽ quay trở lại để giúp xây dựng lại đất nước. Bộ Nội vụ Anh cho biết họ ủng hộ "hy vọng của Chính phủ Ukraina rằng công dân của họ cuối cùng sẽ trở về".

Không có nhà

Nhưng Panchenko không có nhà để trở về ở Mariupol. Cô muốn tạo dựng cuộc sống ở Hatfield, nơi London phát triển mạnh mẽ sau Thế chiến thứ hai.

"Trước hết, tôi muốn cảm ơn đất nước này. Chúng tôi muốn trở nên hữu ích ở đây", cô nói về những người Ukraina giống như cô có nhà cửa bị phá hủy và các thị trấn nằm dưới sự chiếm đóng của Nga.

Sau khi được đưa đến Nga trong cuộc vây hãm Mariupol, cô đã trốn thoát và lên đường đến Anh, sau một thời gian ngắn ở Ý. Cô được xếp vào cùng với một gia đình địa phương, những người đã tình nguyện tiếp đón một người tị nạn Ukraina trong ngôi nhà của mình. 

Sau khi tốt nghiệp khóa học bằng tiếng Anh và làm công việc tình nguyện trong khu vực, Panchenko sớm tìm kiếm sự độc lập. Không thể tìm được một ngôi nhà vừa túi tiền, sau một thời gian ở cùng bạn bè, Panchenko đăng ký là người vô gia cư.

Cô được gửi đến một ký túc xá trước khi được chuyển đến ngôi nhà chung của YMCA ở Hatfield.

Tại quận Welwyn Hatfield, 19 gia đình Ukraina và 9 cá nhân Ukraina đã đăng ký hỗ trợ người vô gia cư, tính đến ngày 31/1. Hội đồng Welwyn Hatfield đã không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận.

Chính phủ thực hiện thanh toán một lần cho mỗi người Ukraina đến, được thiết kế để giúp các hội đồng hòa nhập người tị nạn trong vòng ba năm. Từ ngày 1/1/2023, khoản thanh toán giảm xuống còn 5.900 bảng từ mức 10.500 bảng ban đầu. Một chương trình tương tự dành cho người Afghanistan cung cấp hơn 20.000 bảng Anh.

Với việc các hội đồng địa phương cung cấp hỗ trợ dài hạn hơn dự kiến ban đầu, áp lực từ nhiều chương trình tị nạn và tình trạng thiếu nhà ở đang khiến ngày càng nhiều người Ukraina đăng ký là người vô gia cư, Roger Gough, người phát ngôn về người tị nạn và di cư của Hiệp hội chính quyền địa phương cho biết.

Bài toán khó

Đáp lại yêu cầu bình luận, một quan chức chính phủ cho biết họ đã phân bổ thêm 109 triệu bảng trong năm nay để giúp ngăn chặn tình trạng vô gia cư ở Ukraina, nhưng đồng thời nói thêm rằng "phần lớn người Ukraina" không cần sự hỗ trợ như vậy.

Bộ nhà ở Anh cho biết, chính phủ cũng sẽ cung cấp 1,2 tỷ bảng Anh vào năm 2026 để giúp các hội đồng xây dựng hoặc mua nhà ở, bao gồm cả người tị nạn Ukraina và người Afghanistan.

Sau sự hào hứng ban đầu, một quan chức chính phủ cho biết "số người nộp đơn hiện đã giảm đáng kể". Trong một nghiên cứu của Văn phòng Thống kê Quốc gia Anh vào tháng 10, 2/3 số chủ nhà cho biết chi phí sinh hoạt tăng đang ảnh hưởng đến khả năng cung cấp hỗ trợ của họ. Chỉ hơn một nửa dự định cung cấp chỗ ở trong thời gian 18 tháng hoặc lâu hơn.

Triển vọng cũng không chắc chắn ở các nước châu Âu khác.

Tại Đức, người đứng đầu hiệp hội chính quyền khu vực kêu gọi những người đến từ Ukraina trong tương lai hãy nhận các phúc lợi dành cho những người xin tị nạn khác thay vì nhận trợ cấp thất nghiệp hào phóng hơn - một yêu cầu cho đến nay vẫn bị chính phủ phản đối.

Sau khi bị choáng ngợp bởi số lượng đơn đăng ký, Scotland đã tạm dừng chương trình được gọi là siêu tài trợ vào năm 2022 dành cho người Ukraina, chương trình này đã cho phép họ chọn chính phủ làm nhà tài trợ cho thị thực mà không cần phải sắp xếp với chủ nhà tại nhà riêng.

Người phát ngôn của chính phủ Scotland cho biết, Scotland đã chi 40 triệu bảng vào năm 2024/25 cho chương trình Tái định cư Ukraina. 

Rủi ro cao

Vào ngày 17/2, Anh cho biết họ sẽ gia hạn thêm 18 tháng cho những người có thị thực 3 năm đầu tiên sẽ hết hạn vào năm tới.

"Mặc dù được hoan nghênh nhưng đơn xin gia hạn chỉ có thể được thực hiện 3 tháng trước khi thị thực hết hạn và vẫn chưa đưa ra lộ trình để định cư ở Anh", Volodymyr Holovachov, người đã trốn khỏi Ukraina trước khi thiết quân luật được ban bố, cho biết.

Ông cho biết sự thiếu chắc chắn là một vấn đề đối với người sử dụng lao động và chủ nhà, những người muốn có sự đảm bảo về tình trạng pháp lý của người tị nạn.

Holovachov, 31 tuổi, làm việc trong lĩnh vực tiếp thị, cho biết: "Không rõ làm thế nào trong tương lai gần chúng tôi có thể chứng minh 'quyền làm việc', 'quyền thuê nhà' của mình trong một khoảng thời gian cần thiết". 

(Nguồn: Reuters)

Chia sẻ Chia sẻ

Chia sẻ

Lưu tin