Lợi thế của Nga đang bị thu hẹp ở Ukraina

Kể từ khi ông Vladimir Putin ra lệnh tấn công Ukraina hai năm trước, Tổng thống Nga tỏ ra "rất tự tin và vui vẻ" trong những tháng gần đây, một người hiểu rõ về ông cho biết. "Hãy xem liệu viện trợ quân sự có thay đổi được điều đó hay không".

Trong khi Ukraina đang cạn kiệt viện trợ của phương Tây và phải vật lộn để luân chuyển quân đội đã kiệt sức, thì Nga đã tận dụng được hỏa lực và nhân lực vượt trội của mình và ngày càng tiến bộ trên khắp chiến tuyến.

Hai quan chức tình báo cấp cao Ukraina mô tả các cuộc tấn công hiện tại của Nga dọc theo các khu vực trọng điểm của tiền tuyến cũng như các cuộc tấn công bằng tên lửa và máy bay không người lái vào Kharkov và các thành phố quan trọng tương tự là làm dịu chiến trường trước một chiến dịch tấn công lớn hơn.

Các quan chức cho biết, họ dự kiến Nga sẽ tiến hành một cuộc tấn công quy mô lớn mới vào cuối tháng 5 hoặc tháng 6.

Tuy nhiên, theo các quan chức và nhà phân tích quốc phòng phương Tây, với việc viện trợ của Mỹ cuối cùng cũng sắp được triển khai, Ukraina có thể khiến Nga bộc lộ những sai sót cố hữu trong nỗ lực áp đảo đối thủ bằng đạn dược chất lượng thấp và một đội quân đông đảo nhưng được huấn luyện kém.

Một quan chức phương Tây cho biết, mặc dù Nga có thể đạt được một số đột phá về mặt chiến thuật ở tiền tuyến, nhưng họ vẫn là một đội quân kém hiệu quả với đặc điểm là trang bị cũ, binh lính được huấn luyện kém và sẽ không "đánh chiếm" Ukraina, họ nói thêm.

Quan chức này cho biết: "Vào tháng 2/2022, Nga đã có một đội quân được trang bị và huấn luyện tốt hơn nhiều", đề cập đến cuộc tấn công ban đầu của Nga và hành trình sau đó ở miền Bắc Ukraina. "Tôi thấy rằng bây giờ quân Nga cũng không tốt hơn".

Sau khi chiến dịch chớp nhoáng ban đầu thất bại, Nga đã tìm cách đè bẹp Ukraina bằng cách ưu tiên số lượng hơn chất lượng trên chiến trường.

Theo Dara Massicot, thành viên cấp cao tại Quỹ vì hòa bình quốc tế Carnegie, người nghiên cứu về quân đội Nga, Nga bắn 5 quả đạn thì Ukraina chỉ có 1, tỷ lệ này thậm chí còn cao hơn ở một số điểm giao tranh dọc đường.

Massicot cho biết: "Viện trợ sẽ không loại bỏ các lợi thế của Nga trong năm nay, nhưng nó sẽ cho phép lực lượng Ukraina bảo vệ vị trí của họ bằng hỏa lực phản công và có thể được sử dụng để làm chậm hoặc ngăn chặn các bước tiến của Nga".

Theo các quan chức, được thúc đẩy bởi mức chi tiêu kỷ lục 10.800 tỷ Rbs (118,5 tỷ USD) cho quốc phòng trong năm nay - 6% tổng sản phẩm quốc nội - ngành công nghiệp vũ khí của Nga đã tăng cường sản xuất nhiều lần, với các nhà máy làm việc suốt ngày đêm.

Sergei Chemezov, người đứng đầu tập đoàn quốc phòng nhà nước Rostec, tháng 11 năm ngoái cho biết Nga đang sản xuất pháo binh và hệ thống phóng đa nòng nhiều gấp 2,5 lần so với trước đây, đồng thời tăng sản lượng một số loại đạn dược lên hơn 60 lần.

Tuy nhiên, những con số tuyệt đối đó che giấu sự bất lực của Moscow trong việc biến hỏa lực đó thành một bước đột phá đáng kể - điều mà các chuyên gia Nga cho rằng họ chỉ có thể làm được với những loại vũ khí tiên tiến hơn.

Theo Ruslan Pukhov, người đứng đầu Trung tâm Phân tích Chiến lược và Công nghệ, một cơ quan tư vấn quốc phòng ở Moscow, các lệnh trừng phạt của phương Tây đã khiến Nga gặp khó khăn hơn trong việc có được các thành phần cần thiết cho máy bay không người lái, đạn dược, bom dẫn đường và tên lửa có độ chính xác cao, buộc nước này phải dựa vào các loại vũ khí công nghệ thấp hơn mà nước này có thể sản xuất hàng loạt dễ dàng hơn.

Pukhov cho biết: "Các hệ thống mang tính quyết định nhất trên chiến trường ở Ukraina phụ thuộc trực tiếp vào các lệnh trừng phạt. Mở rộng quy mô có nghĩa là các nhà lãnh đạo ở mọi cấp độ phải suy nghĩ sáng tạo và hiểu các xu hướng chính cũng như kết quả có thể xảy ra của cuộc chiến".

Ông nói thêm, mặc dù Moscow có kho vũ khí lớn hơn nhưng quân đội của nước này "không có lợi thế căn bản so với Ukraina về pháo binh và đạn dược". "Ít nhất thì những người chiến đấu bên phía Nga không nhìn thấy điều đó".

Thay vào đó, Điện Kremlin đang triển khai thêm nhiều loại vũ khí công nghệ thấp như bom lượn có sức hủy diệt cao và vũ khí tân trang của Liên Xô trong khi triển khai quân đội sử dụng mô tô và xe địa hình.

Massicot nói: "Nếu nó hoạt động thì dù là công nghệ thấp hay không nó vẫn hoạt động".

Tuy nhiên, ngay cả điều đó cũng không đủ để duy trì tốc độ hỏa lực khổng lồ mà Nga trút xuống Ukraina trong 6 tháng đầu của cuộc chiến, theo Pavel Luzin, thành viên cấp cao không thường trú tại Trung tâm Phân tích Chính sách châu Âu, có trụ sở tại Washington.

Nga đã bắn tới 60.000 quả đạn pháo mỗi ngày trước mùa thu năm 2022 - số lượng này đã giảm xuống còn khoảng 10.000 quả đạn mỗi ngày và bao gồm cả nguồn cung cấp từ Triều Tiên và Iran.

Tốc độ bắn ít hơn đó phản ánh cường độ chiến đấu đang vượt xa những gì Nga có thể bổ sung ngay cả ở mức sản xuất cao hơn hiện nay - và cản trở một bước tiến đáng kể hơn về phía trước.

Theo một báo cáo được công bố trong tuần này của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, Nga sẽ cần sản xuất 3,6 triệu quả đạn pháo mỗi năm để duy trì tốc độ bắn hiện tại.

Tuy nhiên, Bộ Quốc phòng Nga thừa nhận họ chỉ có thể sản xuất tối đa một nửa trong số 4 triệu quả đạn pháo cỡ nòng 152 mm và 1,6 triệu quả đạn pháo cỡ nòng 122 mm mà quân đội Nga ước tính cần phải vượt qua.

Và khi Nga tiếp tục bắn nhiều đạn hơn, nòng pháo của họ hao mòn nhanh hơn mức có thể sản xuất nòng mới - buộc họ phải thay thế chúng bằng nòng pháo thời Liên Xô.

Viện trợ của Mỹ không giải quyết được điều mà các quan chức Ukraina và phương Tây cho là vấn đề rõ ràng nhất của Kyiv - không có khả năng đáp ứng số lượng khổng lồ so với Nga đã huy động để chiến đấu.

Christopher Cavoli, chỉ huy đồng minh tối cao của NATO ở châu Âu, nói với các nhà lập pháp trong phiên điều trần của ủy ban quân vụ Thượng viện vào tháng 4 rằng Nga đang tuyển mộ 30.000 binh sĩ mỗi tháng, đưa lực lượng tiền tuyến của họ từ 360.000 một năm trước lên 470.000.

Theo báo cáo của cơ quan tình báo nước ngoài của Estonia, để nuôi dưỡng những người này, quân đội đang đưa ra các ưu đãi tài chính bao gồm mức lương bắt đầu từ 200.000 Rbs - gấp 5 lần mức lương trung bình ở một số khu vực nghèo hơn của Nga - và tiền thưởng từ 300.000 Rbs đến 1 triệu Rbs.

Những người lính có thể nhận được thêm tiền thưởng cho chiến công của họ trên chiến trường hoặc bị thương, trong khi gia đình của họ sẽ nhận được những khoản tiền hào phóng nếu họ thiệt mạng trong khi chiến đấu.

Những viễn cảnh đó không còn xa nữa: 315.000 binh sĩ Nga đã thiệt mạng hoặc bị thương trong chiến tranh, Cavoli nói, tạo thêm áp lực buộc quân đội phải bổ sung thêm cho các đơn vị của mình.

Cách tiếp cận đó cho phép Nga thu hút đủ tân binh từ những người mà chiến đấu hấp dẫn về mặt tài chính trong khi tránh được việc huy động – một bước khiến hàng trăm nghìn người phải chạy trốn khỏi đất nước vào mùa thu năm 2022.

Luzin, từ Trung tâm Phân tích Chính sách châu Âu, cho biết: "Cách tiếp cận chính hiện nay là 'mua máu' trong tầng lớp thấp hơn ở Nga". 

Tuy nhiên, các cuộc tấn công mới sẽ yêu cầu Putin phải tuyên bố một đợt huy động khác, Massicot thuộc Tổ chức Carnegie vì Hòa bình Quốc tế cho biết.

Massicot nói: "Nếu Điện Kremlin có tham vọng ở Kharkiv, hoặc nơi nào đó thậm chí còn khó khăn hơn như miền Nam Ukraina, thì họ sẽ cần tạo ra một lực lượng rất lớn, có thể lên tới hơn 100.000 người cho cả hai, cộng với trang thiết bị".

Luzin cho biết, ngay cả khi Nga tuyển thêm quân, con số tuyệt đối sẽ không đủ để bù đắp cho việc họ thiếu đào tạo. "Tất cả chúng ta đều nói về việc huy động nhưng các chỉ huy, trung sĩ và trung úy ở đâu, ai sẽ chỉ huy các binh sĩ được huy động?".

(Nguồn: Financial Times)