Lạm phát giảm mạnh cho phép Fed tạm dừng tăng lãi suất

Các quan chức của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã nhận được một báo cáo lạm phát đáng khích lệ vào ngày 13/6 khi việc tăng giá tiếp tục chậm lại trong tháng 5. Điều này có thể giúp các nhà hoạch định chính sách yên tâm trong việc tạm dừng tăng lãi suất tại cuộc họp của họ vào lúc 1h sáng 15/6 (theo giờ Việt Nam).

Tỷ lệ lạm phát hàng năm ở Mỹ tăng 4% tính đến tháng 5, thấp hơn một chút so với mức 4,1% mà các nhà kinh tế dự kiến và là tốc độ chậm nhất trong hơn 2 năm. Con số này khá lạc quan so với tháng 4, khi nó tăng 4,9%.

Lạm phát đang giảm mạnh so với mức cao nhất khoảng 9% vào mùa hè năm ngoái, mặc dù tốc độ này vẫn nhanh gấp đôi so với mức bình thường trước khi đại dịch COVID-19 bùng phát vào năm 2020.

Dữ liệu mới cung cấp bằng chứng mới nhất cho thấy nỗ lực kiểm soát việc tăng giá nhanh chóng của Fed đang bắt đầu phát huy tác dụng. Các quan chức đã tăng lãi suất tại mỗi cuộc họp của họ bắt đầu từ tháng 3/2022, khiến việc vay tiền trở nên đắt đỏ hơn với hy vọng làm chậm nhu cầu của người tiêu dùng, kìm hãm thị trường lao động đang phát triển mạnh mẽ và cuối cùng là hạ nhiệt lạm phát nhanh chóng. 

Fed đã thực hiện 10 lần tăng lãi suất liên tiếp, trong những tuần gần đây, nhiều quan chức đã gợi ý rằng họ có thể sớm tạm dừng để đánh giá hiệu quả của những điều chỉnh đó.

Các nhà đầu tư đã đặt cược rằng các quan chức Fed sẽ giữ nguyên lãi suất tại cuộc họp của họ vào tuần này và tin rằng các nhà hoạch định chính sách sẽ bớt diều hâu sau báo cáo CPI tháng 5, giúp kéo dài đợt tăng giá gần đây của chứng khoán. 

Tuy nhiên, các chi tiết trong dữ liệu nhấn mạnh rằng việc vật lộn để lạm phát trở lại bình thường có thể là một thách thức, vì vậy các nhà đầu tư tiếp tục dự đoán rằng các quan chức Fed sẽ tăng lãi suất một lần nữa vào tháng 7.

Sarah Watt House, nhà kinh tế cấp cao tại Wells Fargo, cho biết: "Đó là một báo cáo tốt. Nhưng tôi vẫn nghĩ rằng nó khiến Fed luôn ở thế lưỡng lự".

Lạm phát đang tỏ ra ngoan cố ở một số hạng mục chính. Các quan chức của Fed theo dõi chặt chẽ những thay đổi về giá cả hàng tháng, đặc biệt đối với cái gọi là chỉ số cốt lõi loại bỏ chi phí nhiên liệu và thực phẩm dễ bay hơi để hiểu được xu hướng lạm phát gần đây. Con số đó tiếp tục tăng với tốc độ nhanh bất thường trong tháng 5, cao hơn một chút so với những gì các nhà kinh tế dự kiến.

Một số loại dịch vụ tiếp tục tăng giá nhanh chóng, từ bảo hiểm xe hơi đến chi phí di chuyển và giá khách sạn. Tăng giá đối với hàng hóa không bao gồm phương tiện cơ giới cũng vẫn mạnh, thay vì trừ đi lạm phát như một số nhà kinh tế đã kỳ vọng.

Laura Rosner-Warburton, nhà kinh tế cấp cao tại MacroPolicy Perspectives, cho biết: "Có thể các công ty đã quen với việc tăng giá".

Nhưng trong khi dữ liệu đưa ra những lý do để tiếp tục cảnh giác, xét về tổng thể, họ cho rằng lạm phát đã gây khó chịu cho người tiêu dùng và khiến Fed lo lắng trong 2 năm cũng đang chậm lại một cách đáng kể.

Chi phí cho một số dịch vụ đang bắt đầu tăng chậm hơn hoặc thậm chí giảm. Lạm phát cho thuê từ lâu đã được dự đoán là sẽ hạ nhiệt, và điều đó đang bắt đầu xảy ra. Giá vé máy bay đã giảm mạnh vào tháng trước và một loạt các giao dịch mua liên quan đến giải trí - từ vé xem phim đến dịch vụ chăm sóc thú cưng - được điều chỉnh về giá.

Nền kinh tế Mỹ đang hạ nhiệt và thị trường việc làm đang dần suy yếu có thể giúp giảm lạm phát trong những tháng tới. Các quan chức Fed cố gắng giữ lạm phát trung bình ở mức 2% theo thời gian, bằng cách sử dụng một thước đo khác nhưng có liên quan - chỉ số Chi tiêu Tiêu dùng Cá nhân. 

Chỉ số này được đưa ra vài tuần trước đó và chứa dữ liệu cung cấp cho biện pháp ưa thích của Fed, đó là lý do tại sao các nhà đầu tư theo dõi nó rất chặt chẽ để tìm tín hiệu về xu hướng lạm phát.

Cuộc họp của Fed kéo dài hai ngày bắt đầu vào thứ Ba và sẽ kết thúc vào chiều thứ Tư, khi các quan chức dự kiến công bố quyết định về lãi suất của họ. Thông báo đó sẽ được đi kèm với một loạt các dự báo kinh tế mới. Chủ tịch Fed Jerome H. Powell dự kiến sẽ tổ chức một cuộc họp báo để giải thích về quyết định cũng như triển vọng.

Các nhà đầu tư có thể sẽ theo dõi những nhận xét của ông thậm chí còn cẩn thận hơn bình thường, bởi vì bản chất phức tạp của nền kinh tế ngày nay khiến người ta khó đoán chính sách sẽ đi về đâu.

Các quan chức đang cố gắng tạo ra một sự cân bằng mong manh: Họ muốn làm chậm lại nền kinh tế đủ để đảm bảo rằng lạm phát được dập tắt hoàn toàn, nhưng không hãm phanh quá mạnh khiến tăng trưởng bị đình trệ và người lao động mất việc làm một cách không cần thiết.

Hiệu chỉnh chính sách là khó khăn. Những thay đổi về lãi suất phải mất hàng tháng, thậm chí hàng năm mới có tác dụng đầy đủ, vì vậy, việc Fed tăng lãi suất kể từ đầu năm 2022 — mức cao nhất kể từ những năm 1980 — vẫn đang diễn ra.

Và dữ liệu kinh tế gần đây đã đưa ra một bức tranh hỗn hợp. Việc tuyển dụng đã phục hồi một cách đáng ngạc nhiên và chi tiêu của người tiêu dùng đã tăng lên. Nhưng các cuộc khảo sát của các nhà sản xuất cho thấy rằng một sự chậm lại rõ rệt đang diễn ra và số đơn xin trợ cấp thất nghiệp đã tăng lên gần đây. 

Fed vẫn đang cố gắng đánh giá hậu quả từ cuộc khủng hoảng ngân hàng gần đây, điều này có thể làm chậm nền kinh tế bằng cách cảnh báo những người cho vay thận trọng hơn.

Bà Watt House nói về Fed: "Các nhà hoạch định chính sách cần thừa nhận những tiến bộ gần đây nhưng lạm phát vẫn còn cao và có thể tăng nhanh. Họ vẫn chưa thắng trận chiến".

(Nguồn: NYT/CNBC)