Lãi suất tăng, chứng khoán đối diện nguy cơ gì?

Đánh giá về diễn biến thị trường trong thời gian tới, nhóm phân tích từ Công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng Thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam (VCBS) cho rằng, tình hình vĩ mô cũng là một trong những khía cạnh mà nhà đầu tư cần chú ý đến khi áp lực lên tỷ giá và lãi suất trong nước chưa có dấu hiệu hạ nhiệt.

Định giá lại tài sản rủi ro

Chuyên gia từ VCBS cho biết  trong biên bản tháng 9, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) thể hiện lo ngại về việc lạm phát tiếp tục leo thang. Hiện nay, có căn cứ để kỳ dự báo Cục Dự trữ Liên bang Mỹ thêm 1 lần tăng lãi suất 75 điểm trong cuộc họp tháng 11 khi số liệu lạm phát Mỹ trong tháng 9 vẫn cao hơn kỳ vọng.

Do đó, xu hướng tăng lãi suất vẫn tiếp diễn và nối dài xu hướng định giá lại tài sản rủi ro bao gồm thị trường cổ phiếu. Theo đó, chiến lược thận trọng sẽ vẫn được ưu tiên trong giai đoạn này, VCBS khuyến nghị.

Theo Công ty cổ phần Chứng khoán Sài Gòn – Hà Nội (SHS), sau năm tuần giảm điểm liên tiếp, thị trường đã có sự hồi phục trở lại trong tuần giao dịch qua, sau khi chỉ số VN-Index kiểm tra thành công ngưỡng hỗ trợ tâm lý mạnh quanh 1.000 điểm trong phiên 11/10 và hồi phục trở lại trong ba phiên cuối tuần.  Số điểm được hồi phục một phần giúp giải tỏa tâm lý cho các nhà đầu tư trong bối cảnh hiện tại.

Thanh khoản trong tuần qua xấp xỉ so với tuần giảm điểm mạnh trước đó và ngang với mức trung bình 20 tuần. Điều này cho thấy là lực cầu bắt đáy đã xuất hiện và dòng tiền đang có dấu hiệu quay trở lại thị trường.

Kết thúc tuần giao dịch từ 10 - 14/10, VN-Index tăng 25,94 điểm  lên 1.061,85 điểm, HNX-Index tăng 1,8 điểm lên 227,89 điểm. Giá trị giao dịch trên HOSE tăng 2,8% so với tuần trước đó lên 62.767 tỷ đồng, tương ứng với khối lượng tăng 3,2% lên 2.909 triệu cổ phiếu. Giá trị giao dịch trên HNX giảm 11,4% so với tuần trước đó xuống 4.748 tỷ đồng, tương ứng với khối lượng giảm 3,5% xuống 300 triệu cổ phiếu.

Thị trường hồi phục khá tốt trong tuần qua giúp cho hàng loạt các nhóm ngành trụ cột có sự quay trở lại. Theo đó, nhóm cổ phiếu nguyên vật liệu có diễn biến tích cực nhất trong tuần qua với mức tăng 7,6% giá trị vốn hóa, nguyên nhân chủ yếu đến từ sự hồi phục của các cổ thép như: HPG tăng 10,5%, NKG tăng 14,9%, HSG tăng 19,9% ... và sự phục hồi của các mã hóa chất như: DGC tăng 18,6%, DPM tăng 15,9%, DCM tăng 15,2%...

Đứng thứ hai là ngành dịch vụ tiêu dùng với mức hồi phục 4,6% giá trị vốn hóa, nhờ sự hồi phục của cổ phiếu bán lẻ như: MWG tăng 10,9%, DGW tăng 22%, FRT tăng 22,8%...

Nhóm dầu khí cũng tăng tốt với 4,3% giá trị vốn hóa. Theo đó, PLX tăng 6%, PVT tăng 5,3%, BSR tăng 4,1%, OIL tăng 4%, PVS tăng 2,2%...

Nhóm trụ cột thị trường là ngân hàng có sự hồi phục tốt, với 4,2% giá trị vốn hóa đã giúp cho sự phục hồi của thị trường trở nên vững chắc hơn với các mã như: VCB tăng 2,1%, MBB tăng 5%, VPB tăng 5,2%, SHB tăng 6,3%, ACB tăng 11,8%, BID tăng 13%, CTG tăng 13,8%... Chỉ có 2 mã là TCB giảm 5,7% và TPB giảm 7,8%.

Khối ngoại quay trở lại mua ròng trên hai sàn trong tuần qua với giá trị ròng đạt 2.850,45 tỷ đồng. Xét theo khối lượng ròng, HPG là mã chứng khoán được mua ròng nhiều nhất với 12 triệu cổ phiếu. Tiếp theo là SSI và SHB với lần lượt 9,3 triệu cổ phiếu và 8 triệu cổ phiếu. Ở chiều ngược lại, E1VFVN30 là mã chứng khoán bị bán ròng nhiều nhất với 2,1 triệu chứng chỉ quỹ.

SHS cho biết, sau tuần giảm điểm mạnh trước, VN-INDEX phục hồi tốt ở vùng hỗ trợ tâm lý và giá thấp nhất năm 2021 tương ứng 1.000 điểm.

VN-Index đã kết thúc xu hướng giảm giá ngắn hạn mạnh kể từ khi áp dụng chu kỳ thanh toán T+2, tạo vùng hỗ trợ cân bằng mới 1.000-1.030 điểm. Xu hướng ngắn hạn phục hồi kiểm tra lại vùng kháng cự 1.100-1.110 điểm, tương ứng đường MA20 (đường trung bình động lấy mốc thời gian ngắn hạn trong 20 ngày giao dịch) trên đồ thị tuần và cũng là vùng giá đã chịu áp lực bán mạnh trong tuần trước.

Tuy nhiên, xu hướng trung hạn của VN-Index vẫn chưa cải thiện, phục hồi trong vùng quá bán dưới áp lực giải chấp, rút vốn mạnh trong tuần trước khi kênh giá nối các vùng giá thấp nhất tháng 5 và tháng 7/2022 không giữ được hỗ trợ.

SHS kỳ vọng trong tuần tiếp theo (từ 17 – 21/10), VN-Index sẽ tiếp tục phục hồi lên các vùng kháng cự trên. Các vị thế tỷ trọng cao, chưa cơ cấu tốt danh mục trước thời điểm giảm mạnh nên cân nhắc cơ cấu giảm các mã yếu kém, cân bằng danh mục khi áp lực bán ngắn hạn có thể gia tăng ở vùng kháng cự quanh 1.100 điểm, SHS khuyến nghị

Theo công ty chứng khoán này, nhà đầu tư duy trì tỷ trọng hợp lý. Có thể xem xét chọn lọc giải ngân một phần, tỷ trọng dưới trung bình, các mã cơ bản tốt sau quá trình giảm mạnh về các vùng hỗ trợ mạnh, định giá hấp dẫn và vẫn duy trì tăng trưởng tốt.

Theo Công ty cổ phần Chứng khoán MB (MBS), với 3 phiên tăng liên tiếp, thị trường đang tạo vùng cân bằng sau nhịp giảm vừa qua và cũng tạo đáy ngắn hạn ở ngưỡng tâm lý 1.000 điểm. Với quán tính tăng hiện tại, khả năng thị trường sẽ tiếp tục duy trì xu hướng phục hồi khi vượt vùng cận trên của khoảng trống giá (GAP) giảm ở ngưỡng 1.073 điểm.

“Nốt trầm” của chứng khoán thế giới

Trong bối cảnh thị trường chứng khoán Việt Nam hồi phục sau khi giảm rất sâu thì các thị trường chứng khoán lớn trên thế giới đi xuống. Đơn cử, chứng khoán Mỹ giảm trong phiên 14/10, kết thúc một tuần đầy biến động khi thị trường phần lớn vẫn chịu tác động từ lo ngại nguy cơ suy thoái kinh tế gia tăng.

Phiên này trên thị trường Phố Wall, chỉ số công nghiệp Dow Jones giảm 1,3% xuống 29.634,83 điểm. Chỉ số tổng hợp S&P 500 giảm 2,4% xuống 3.583,07 điểm, chỉ số công nghệ Nasdaq giảm 3,1% xuống 10.321,39 điểm.

Cổ phiếu của JPMorgan Chase, Citigroup và Wells Fargo đều tăng và nâng đỡ các chỉ số hồi đầu phiên, sau khi báo cáo lợi nhuận vượt quá kỳ vọng của các nhà phân tích ngay cả khi họ nhấn mạnh rủi ro kinh tế ngày một lớn. Tuy nhiên, những lo ngại về lạm phát vẫn đè nặng lên tâm lý nhà đầu tư, kéo chứng khoán Mỹ đi xuống sau đó.

Mức tăng vào đầu ngày thứ Sáu đã bị xóa sổ sau khi cuộc khảo sát tâm lý người tiêu dùng của Đại học Michigan cho thấy kỳ vọng lạm phát trong năm tới tăng từ mức thấp nhất trong một năm ghi nhận hồi tháng Chín là 4,7% lên 5,1% vào tháng này. Kỳ vọng lạm phát trong 5 năm tới cũng tăng từ 2,7% lên 2,9 %.

Báo cáo cũng cảnh báo về "con đường gập ghềnh phía trước đối với người tiêu dùng" do tình hình lạm phát và tình trạng thị trường tài chính đều nhiều bất ổn.

Càng khiến thị trường lo lắng là số liệu mới công bố của Bộ Thương mại Mỹ cho thấy doanh số bán lẻ ở nước này trong tháng Chín hầu như không thay đổi so với tháng Tám, ở mức 684 tỷ USD. Giới quan sát nhận định số liệu này cho thấy lực cản đối với tiêu dùng do lạm phát phi mã.

Chỉ số lạm phát vẫn “nóng” đã thúc đẩy kỳ vọng về một đợt tăng lãi suất 75 điểm cơ bản nữa của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) vào tháng 11, đồng thời cũng gia tăng khả năng Fed sẽ đưa lãi suất chính sách lên tới mức 5% chỉ trong vài tháng tới.  Nhìn chung, nỗi lo lạm phát và suy thoái kinh tế vẫn chi phối thị trường chứng khoán Mỹ trong tuần qua.

Với mức giảm khá sâu trong phiên 14/10, tính chung cả tuần, tuy Dow Jones vẫn tăng 1,2%, S&P 500 và Nasdaq lần lượt giảm 1,6% và 3,1%.

Ông Dave Grecsek, người phụ trách bộ phận nghiên cứu và chiến lược đầu tư của công ty quản lý đầu tư Aspiriant cho biết, các số liệu mới nhất chắc chắn là điều tiêu cực đối với thị trường, đặc biệt là chỉ số niềm tin người tiêu dùng. Theo chuyên gia này, nếu kỳ vọng lạm phát tiếp tục tăng cao hơn, đó sẽ là một bước phát triển rất đáng lo ngại cho Fed.

Chuyên gia Grecsek chỉ ra rằng một khi người tiêu dùng nhận định lạm phát sẽ còn tăng thêm, tình trạng giá cao sẽ ngày một “bắt rễ” trong nền kinh tế và ảnh hưởng đến hành vi tiêu dùng. Người dân bắt đầu mua sắm nhiều hơn trong hiện tại vì họ cảm thấy giá sẽ tăng cao hơn vào ngày mai, khiến công việc của Fed trở nên khó khăn hơn rất nhiều”.

Ông Alex Kuptsikevich, nhà phân tích thị trường cấp cao tại công ty môi giới ngoại hối trực tuyến FxPro cho hay các nhà đầu tư nên duy trì một mức độ thận trọng nhất định bất chấp những diễn biến gần đây. Một sự thay đổi thực sự trong xu hướng thị trường đòi hỏi sự thay đổi trong các điều kiện cơ bản – trong khi điều này hiện vẫn chưa rõ ràng.

Ông Rick Rieder, người đứng đầu bộ phận thu nhập cố định tại công ty quản lý đầu tư BlackRock đã khuyên giới đầu tư nên cân nhắc gửi tiền của họ vào trái phiếu ngắn hạn - một quan điểm đã được huyền thoại đầu tư Ray Dalio nhắc lại gần đây.

Cùng đó, ông Brent Schutte, chuyên gia cấp cao tại công ty quản lý tài sản Northwestern Mutual Wealth Management Co., bày tỏ lo ngại về những thiệt hại mà nguy cơ tăng lãi suất quyết liệt của Fed gây ra cho nền kinh tế Mỹ. 

Ông Schutte vẫn giữ nhận định rằng kinh tế Mỹ sẽ có một cuộc suy thoái ở mức nhẹ, trừ khi Fed giảm tốc độ tăng lãi suất. Nếu ngân hàng trung ương này tiếp tục điều chỉnh lãi suất như hiện thời, họ có khả năng sẽ gây ra một cuộc suy thoái sâu hơn.