Hàng loạt cuộc đình công tại các nhà máy Trung Quốc khi khủng hoảng kinh tế ngày càng tồi tệ

Đầu năm nay, một người dùng có tên Jingjing's Memory đã đăng tải đoạn video quay cảnh các công nhân nhà trước cổng Công ty dệt Huijuchang ở thành phố Jiangyin. Dòng chữ phủ trên đoạn phim có nội dung: "Nơi tôi làm việc hơn 20 năm đã phá sản, giờ chúng tôi không có gì cả".

Video này chỉ là một trong nhiều video được sưu tầm thành "Bản đồ đình công" do China Labour Bulletin, một tổ chức phi lợi nhuận hỗ trợ hộ công nhân cổ xanh biên soạn. Bản đồ đã tìm thấy các cuộc biểu tình và công hội của mọi người trên khắp đất nước, mỗi cuộc biểu tình đều được đánh dấu bằng lý do biểu tình, số lượng người và ảnh chụp màn hình bằng chứng trên mạng xã hội.

Aidan Chau, nhà nghiên cứu tại CLB cho biết tổ chức này sẽ tìm cách liên lạc với các công nhân, đồng thời gọi điện cho các hiệp hội công nhân địa phương để xác định thông tin chi tiết. 

Nhiều video có nội dung tương tự như video của Huijuchang Textile, đều quay cảnh các nhân công trước cổng nhà máy với khẩu hiệu kêu gọi công ty trả nợ lương cho họ hoặc từ chối thanh toán bảo hiểm xã hội cho công nhân. Các bình luận dưới video thường đề cập đến các nhà máy khác cũng đã làm điều tương tự với công nhân của họ. Một số video thậm chí còn chỉ trích Cục lao động Trung Quốc vì đã không có biện pháp giúp đỡ.

Các cuộc biểu tình tăng vọt vào năm 2023, một báo cáo thống kê của CLB ghi nhận được 741 trường hợp trong nửa đầu năm trong khi chỉ có 830 trường hợp trong cả năm 2022. Với tốc độ này, CLB dự đoán rằng có thể có ít nhất 1.300 cuộc biểu tình vào cuối năm.

Các cục diện sa sút trong lĩnh vực xây dựng liên tục gây ra nhiều rắc rối, nhưng lĩnh vực sản xuất mới thật sự trở thành thành động lực quan trọng thúc đẩy việc biểu tình của người dân. CLB phát hiện 10 cuộc biểu tình trong lĩnh vực sản xuất vào tháng 1 và cao nhất là 59 cuộc vào tháng 5.

Theo báo cáo, các cuộc biểu tình được châm ngòi bởi làn sóng đóng cửa và di chuyển nhà máy ở các vùng ven biển của Trung Quốc như Tỉnh Quảng Đông.

Công nhân nhà máy điện tử bị ảnh hưởng nặng nề nhất, với 66 cuộc biểu tình tại các nhà điện tử và 38 cuộc biểu tình tại các nhà máy may mặc trong sáu tháng đầu năm,chiếm hơn một nửa tổng số tình huống bạo động trong lĩnh vực sản xuất.

Theo dữ liệu hải quan chính thức, xuất khẩu của Trung Quốc giảm 14,5% trong tháng 7, mức độ giảm lớn nhất về xuất khẩu của nước này kể từ khi đại dịch bắt đầu. Nhập khẩu giảm 12,4%.

Victor Shih, giáo sư về chính sách tài chính Trung Quốc tại Đại học California, San Diego, cho biết nhu cầu toàn cầu đang giảm dần và những ảnh hưởng kéo dài của đại dịch đối với ví tiền của người dân đã có ảnh hưởng sâu sắc đến lĩnh vực sản xuất

Shih nói: "Vì lệnh phong tỏa, nhiều người Trung Quốc đã không có việc làm trong nhiều tháng. Khi đại dịch kết thúc, tiền tiết kiệm của họ đã cạn kiệt. Đồng thời, người tiêu dùng Mỹ, những người đã tiêu thụ rất mạnh hàng hóa Trung Quốc xuất sang cũng đang bắt đầu chi tiêu dè sẻn hơn vì thu nhập cũng đang bấp bênh".

Một nhà cung cấp đồ cho Adidas ở Tỉnh Chiết Giang đã giảm nửa lương của công nhân xuống, còn khoảng 300 USD đến 400 USD một tháng, do các đơn đặt hàng giảm mạnh trong năm nay. Công nhân tại một nhà máy mặc định thuộc sở hữu của Đài Loan đã đình công để đòi tăng lương. Các liên đoàn công nhân cũng tham gia nhưng chỉ có thể tăng thêm từ 50 đến 100 USD. Adidas đã không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận.

Đơn hàng giảm là lý do chính tạo ra các nhà máy không duy trì hoạt động liên tục được hoặc chuyển các nhà máy, sau đó là phá sản. Nhiều nhà cung cấp trong ngành điện tử đang bỏ qua tuyển dụng lao động thời vụ thông thường vì những lý do tương tự.

Điện tử và may mặc là những ngành dễ bị ảnh hưởng nhất trước sự suy thoái trong thương mại quốc tế. Trong khi tuyển dụng trong ngành điện tử thường mang tính thời vụ thì trong các lĩnh vực sản xuất truyền thống như may mặc, công nhân thường một nhà máy trong thời gian rất dài.

Hầu hết công nhân may mặc là phụ nữ ở độ tuổi 30 và 40 và họ đã làm việc ở nơi đó trong nhiều năm. Việc sa thải gần đây đã ảnh hưởng lớn rất lớn đến nhóm này. 

Lĩnh vực sản xuất của Trung Quốc từ lâu đã nhạy cảm với các lực lượng thị trường và tiền lương toàn cầu, nhưng mối quan hệ Mỹ-Trung ngày càng xấu đi đã gây thêm một nguồn cơn đau khác cho "công xưởng thế giới".

Li Qiang, giám đốc China Labour Watch, cho biết nhiều công ty đa quốc gia đã bắt đầu chuyển chuỗi cung ứng của họ ra khỏi Trung Quốc, phần lớn sang các nước Đông Nam Á như Việt Nam. Ngay cả các công ty Trung Quốc cũng đã chuyển nhà máy của họ ra khỏi đại lục đến những nơi có chi phí lao động thấp hơn như Châu Phi. Khi các nhà máy ở Trung Quốc gặp khó khăn, họ thường không đóng cửa ngay lập tức. Thay vào đó, họ trì hoãn lương, vay thêm tiền và hy vọng kinh doanh sẽ ấm dần lên. Công nhân đình công vì đây là phương pháp trực tiếp và đơn giản nhất mà họ có thể làm cho cả thế giới thấy. 

Li nói: "Cuộc biểu tình của công nhân thường có kết quả hơn việc làm thông qua hệ thống pháp luật, đây là một quá trình kéo dài và không thể đáp ứng yêu cầu của nhân viên. Trung Quốc không có khung pháp lý mà người lao động có thể dựa vào, nhưng các cuộc xung đột có thể gây áp lực lên công ty và các quan chức chính quyền địa phương để giải quyết vấn đề". 

Cả Li và Chau đều cho rằng các liên đoàn công nhân địa phương có nhiệm vụ giải quyết vấn đề cho người lao động vẫn chưa đủ. Các công đoàn ở Trung Quốc chưa thực sự hiệu quả trong việc bảo vệ quyền lợi của người lao động. Các công đoàn chỉ cố gắng xoa dịu cơn giận công nhân và ngăn chặn cuộc tấn công công nhưng họ không thực sự đại diện cho lợi ích của người lao động. 

(Nguồn: Nikkei Asia)

Chia sẻ Chia sẻ

Chia sẻ

Lưu tin