Chu kỳ tăng lãi suất toàn cầu đã đến hồi kết?

Tuần qua, các nhà hoạch định chính sách ở Mỹ, Anh, Nhật Bản và Thụy Sĩ đều quyết định giữ nguyên lãi suất. Các ngân hàng trung ương nhấn mạnh sự cần thiết phải giữ bình tĩnh hơn là thắt chặt chính sách hơn nữa khi lạm phát tiếp tục giảm ở hầu hết các quốc gia phương Tây.

Jennifer McKeown, nhà kinh tế trưởng toàn cầu tại Capital Economics, cho biết: "Chúng ta đã đạt được một cột mốc quan trọng trong chu kỳ chính sách tiền tệ toàn cầu. "Chu kỳ thắt chặt tiền tệ toàn cầu đã kết thúc".

Công ty tư vấn cho biết, lần đầu tiên kể từ cuối năm 2020, nhiều hơn trong số 30 ngân hàng trung ương lớn nhất thế giới dự kiến sẽ cắt giảm lãi suất trong quý tới thay vì tăng lãi suất.

Thị trường tài chính đã nhận được thông điệp: Các nhà giao dịch hiện không dự đoán lãi suất tăng thêm từ hầu hết các ngân hàng trung ương lớn và các đợt cắt giảm lãi suất của các ngân hàng ở nhiều nền kinh tế mới nổi.

Nathan Sheets, nhà kinh tế trưởng tại ngân hàng Citi của Mỹ, cho biết nền kinh tế toàn cầu đang tiến gần đến "điểm chuyển tiếp" với mức tăng trưởng và lạm phát thấp hơn.

Sheets cho biết: "Chúng tôi đang thấy bằng chứng về một cơ chế mới đặc trưng bởi giảm phát dần dần và tăng trưởng chậm lại".

Sự thay đổi thái độ này diễn ra sau các báo cáo về lạm phát chậm lại ở nhiều quốc gia và các dự báo của OECD cho thấy lãi suất tăng mạnh và giá dầu tăng gần đây lên khoảng 95 USD/thùng đang tạo ra những dấu hiệu "ngày càng rõ ràng" về tốc độ tăng trưởng chậm lại.

Các ngân hàng trung ương đang bắt đầu phản ứng với dữ liệu này. Nhiều nền kinh tế mới nổi đã bắt đầu cắt giảm lãi suất trong khi các quyết định giữ nguyên lãi suất thay vì tăng lãi suất tại Ngân hàng Anh và Ngân hàng Quốc gia Thụy Sĩ khiến các nhà kinh tế ngạc nhiên.

Các nhà hoạch định chính sách tiền tệ ở các nền kinh tế hàng đầu vẫn chưa sẵn sàng nói về khả năng cắt giảm lãi suất và đang tìm cách giữ vững lập trường cho đến khi có thêm sự chắc chắn rằng họ đã khôi phục được sự ổn định về giá.

Ngân hàng Trung ương châu Âu đã tăng chi phí đi vay vào tuần trước, nhưng Philip Lane, nhà kinh tế trưởng của ngân hàng, cho biết hôm thứ Năm rằng lãi suất đang đi đúng hướng để đánh bại lạm phát với điều kiện chúng được "duy trì trong thời gian đủ dài" ở mức hiện tại. Đó là tín hiệu mạnh nhất của ngân hàng cho đến nay rằng tỷ giá khu vực đồng euro có thể đã đạt đỉnh.

Các thành viên Ngân hàng Anh đã bỏ phiếu giữ lãi suất cũng nhấn mạnh sự cần thiết phải giữ chính sách tiền tệ ở mức "hạn chế" cho đến khi đạt được tiến bộ rõ ràng hơn trong việc chống lại lạm phát, thay vì thúc đẩy thắt chặt chính sách hơn nữa.

Tại Mỹ, Chủ tịch Fed Jay Powell tái khẳng định Fed cần giữ lãi suất cao trong thời gian dài hơn để giải thích thực tế là tốc độ tăng trưởng đã duy trì tốt một cách đáng ngạc nhiên ở nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Richard Clarida, người trước đây từng giữ chức phó chủ tịch Fed và hiện đang làm việc tại công ty quản lý trái phiếu Pimco, cho biết cách tiếp cận này phản ánh "quyết tâm" của ngân hàng trung ương trong việc đảm bảo chống lại lạm phát đang tỏ ra dai dẳng. 

Ông cho biết các động thái tiếp theo của Fed, ECB và BoE đều sẽ "phụ thuộc vào dữ liệu" và tất cả họ sẽ "bảo vệ" danh tiếng của mình để ổn định giá cả.

Tuy nhiên, nhiều nhà kinh tế đặt câu hỏi liệu Fed có cần phải quyết liệt về lãi suất khi giá cả ở Mỹ ổn định hay không, đặc biệt là trong bối cảnh các điều kiện tài chính thắt chặt mà nhiều người tin rằng có thể bù đắp cho nhu cầu tăng lãi suất cuối cùng mà các quan chức dự kiến trong dự báo kinh tế cập nhật được công bố trong tuần này.

Ông Powell nói rõ rằng quyết định giữ lãi suất ổn định của Fed không nên được hiểu là một tín hiệu đạt đến điểm cuối của chiến dịch thắt chặt.

Tuy nhiên, triển vọng tươi sáng hơn, đặc biệt là về tăng trưởng và tỷ lệ thất nghiệp, có vẻ là điều kỳ lạ đối với một số người. Monica Defend, người đứng đầu Viện Amundi, cảnh báo: "Fed đã làm quá nhiều và việc thắt chặt quá mức cuối cùng sẽ gây hại cho nền kinh tế".

Việc tạm dừng tăng lãi suất diễn ra khi lạm phát đã giảm mạnh ở nhiều khu vực. Tại Mỹ, tốc độ tăng giá đã giảm hơn một nửa từ mức đỉnh 9,1% vào tháng 6/2022 xuống còn 3,7% vào tháng trước.

Ở một số nước Baltic và Đông Âu, lạm phát giảm hơn 10 điểm phần trăm so với mức đỉnh. Trong tuần tới, dữ liệu chính thức dự kiến sẽ cho thấy lạm phát tại khu vực đồng euro đã giảm xuống gần mức thấp nhất trong hai năm là 4,6% trong tháng 9, giảm từ mức 5,2% trong tháng 8 và mức cao nhất là 10,6% vào tháng 10 năm ngoái.

Đồng thời, hoạt động kinh tế đã suy yếu. Chỉ số quản lý mua hàng trong tháng 9, thước đo chính về hiệu quả kinh tế, cho thấy sự yếu kém ở Anh và khu vực đồng euro, trong khi Mỹ ghi nhận tình trạng suy thoái hơn nữa.

(Nguồn: Financial Times)