Thứ kim loại khiến các nhà sản xuất xe điện phương Tây đổ xô đến châu Phi xa xôi

Một công ty có lịch sử nửa thế kỷ ở ngoại ô Công viên Quốc gia Kruger của Nam Phi đã tình cờ lật ngược tình thế khi các nhà sản xuất ô tô phương Tây nỗ lực dịch chuyển chuỗi cung ứng xe điện của họ ra khỏi Trung Quốc.

Manganese Metal Co. (MMC), có trụ sở tại thị trấn yên bình Mbombela, là công ty lớn nhất trong số ít các nhà tinh chế mangan cung cấp cho pin xe điện bên ngoài Trung Quốc. Được sử dụng chủ yếu để sản xuất thép, mangan ngày càng thay thế các khoáng sản đắt tiền và khó tìm hơn như coban và niken trong pin lithium-ion cung cấp năng lượng cho ô tô điện, điện thoại thông minh và máy tính xách tay.

MMC tiếp nhận và khai thác chặt chẽ quặng ở sa mạc Kalahari. Những viên đá đen nhỏ được nghiền thành bột trước khi hòa tan trong axit. Dung dịch mangan tinh khiết sau đó sẽ được đưa vào bể chứa, chiết tách thành thể rắn rồi rửa sạch, sấy khô trước khi đóng gói và vận chuyển. 

Hiện tại, hơn một nửa kim loại mangan được tinh chế tại MMC được xuất khẩu sang Nhật Bản, nơi một phần trong số đó được sử dụng cung cấp pin cho ô tô Tesla và các nhà sản xuất linh kiện pin khác. Theo công ty, khoảng 1/3 đến Mỹ và 10% đến châu Âu.

Giám đốc điều hành của MMC, Louis Nel, cho biết hầu như mọi nhà sản xuất ô tô và pin lớn của phương Tây đều đến thăm công ty của ông trong hai năm qua, khi họ tìm cách kết nối các chuỗi cung ứng mới ngoài Trung Quốc.

"Thị trường tràn ngập những người đang tìm kiếm mangan tinh chế", Nel nói và cho biết thêm rằng MMC đang đàm phán về các thỏa thuận cung cấp tiềm năng với một số công ty phương Tây. Ông nói: "Tôi đã ký nhiều thỏa thuận nhiều hơn bao giờ hết trong 12 tháng qua". 

Sự chú ý bất ngờ là một thay đổi lớn đối với MMC - công ty mà gã khổng lồ khai thác mỏ BHP của Úc quyết định bán sang tay vào năm 2010, thời điểm mà rất ít công ty phương Tây lo lắng về những rủi ro pháp lý và hậu cần ngày càng gắn liền với Trung Quốc ngày nay.

Theo công ty tư vấn năng lượng Wood Mackenzie, nhu cầu về mangan sử dụng trong pin sạc, hiện chỉ chiếm 1% lượng mangan sử dụng toàn cầu, dự kiến sẽ tăng gấp 6 lần trong 20 năm tới, phần lớn nhờ vào xe điện. Xu hướng đó đã khiến các nhà sản xuất có nguy cơ bị khủng hoảng nguồn cung cũng như giá cả tăng cao.

Teboho Sebetlela, giám đốc nghiên cứu thị trường hợp kim thép tại Wood Mackenzie ở London cho biết: "Nút thắt cổ chai là ở công suất lọc dầu". Ông cho biết có kế hoạch xây dựng khoảng 20 nhà máy lọc mangan cấp pin mới trên toàn cầu, 13 trong số đó ở bên ngoài Trung Quốc.

Nel kỳ vọng khoảng 26% mangan tinh chế của MMC sẽ được sử dụng cho ngành công nghiệp pin trong năm nay, tăng từ mức 8% vào năm 2015. Phần còn lại sẽ được dùng để sản xuất thép và nhôm đặc biệt, vốn cũng yêu cầu mangan tinh chế cao cấp. 

Các chuyên gia trong ngành cho biết, các nhà sản xuất ô tô thường rất kín tiếng về chuỗi cung ứng của họ, đặc biệt là khi nhiều người vẫn đang trong quá trình quyết định nên tự sản xuất bộ phận nào của pin, đôi khi thông qua liên doanh và bộ phận nào sẽ lấy từ các nhà sản xuất linh kiện truyền thống.

Vào tháng 7, Stellantis, công ty mẹ của Chrysler, đã đầu tư 15 triệu USD vào Element 25, một công ty khai thác mangan niêm yết tại Australia. Một tháng trước đó, General Motors cũng đồng ý cung cấp cho Element 25 khoản vay trị giá 85 triệu USD để xây dựng nhà máy lọc mangan ở Louisiana.

Các nhà máy tinh chế mangan có độ tinh khiết cao khác cũng được lên kế hoạch ở Cộng hòa Séc, Botswana và Mexico cùng các quốc gia khác, nhưng hầu hết các dự án đó đều cách đó nhiều năm kể từ lần sản xuất đầu tiên.

Kể từ năm 2018, Washington đã áp đặt thuế quan đối với hàng hóa Trung Quốc trị giá hàng trăm tỷ USD như một phần trong nỗ lực rộng lớn hơn nhằm giảm sự phụ thuộc của Mỹ vào Trung Quốc. Sự thay đổi đó được đẩy nhanh bởi đại dịch Covid-19, làm gián đoạn dòng hàng hóa, đặc biệt là từ Trung Quốc, đồng thời làm tê liệt mạng lưới vận tải toàn cầu.

Các công ty phương Tây cũng ngày càng lo lắng về rủi ro danh tiếng khi làm việc với các nhà cung cấp Trung Quốc trong bối cảnh có nhiều báo cáo về lao động cưỡng bức và thiệt hại môi trường quy mô lớn.

Pia Droldner, người phát ngôn của Mercedes-Benz cho biết: "Chúng tôi đang đa dạng hóa nguồn nguyên liệu thô và liên tục sàng lọc thị trường cho tất cả các nguyên liệu pin, bao gồm cả mangan tiềm năng". 

Kim loại của MMC đắt hơn nhiều so với kim loại của Trung Quốc, từ 2 đến 3 lần, phần lớn là do chi phí sản xuất cao liên quan đến các quy định nghiêm ngặt hơn về lao động và môi trường cũng như chi phí điện cao hơn ở Nam Phi. 

Nhưng Nel cho biết đây là mức phí mà khách hàng sẵn sàng trả để tránh mua mangan từ Trung Quốc và vì chất lượng ổn định cũng như các giải pháp riêng biệt mà họ cung cấp. 

MMC tinh chế mangan bằng cách sử dụng sulfur dioxide, công ty cho biết chất này cần nhiều điện hơn so với việc xử lý khoáng chất bằng selen dioxide, quy trình được ưa chuộng tại các nhà máy lọc dầu Trung Quốc. Nhưng theo Viện Y tế Quốc gia Mỹ, có nhiều rủi ro về sức khỏe hơn, việc tiêu thụ nhiều selen có thể gây ra các vấn đề về hệ thần kinh cũng như suy thận và tim.

Tại Mỹ, mangan của MMC có tính cạnh tranh cao nhờ Đạo luật Cơ hội và Tăng trưởng châu Phi. Nó cho phép một số sản phẩm như mangan tinh chế tiếp cận thị trường miễn thuế.

MMC đang trong quá trình mở rộng. Khoản đầu tư trị giá 27 triệu USD sẽ cho phép công ty tạo ra 5.000 tấn mangan sunfat có độ tinh khiết cao, bên cạnh 28.000 tấn kim loại mangan nguyên chất 99,9% hiện đang sản xuất. Công ty không công bố tài chính của mình.

Các nhà phân tích cho biết mangan sunfat cần ít năng lượng hơn trong quá trình tinh chế, song lại yêu cầu nhiều bước hơn tùy thuộc vào chất lượng quặng. Các nhà sản xuất linh kiện pin sau này có thể hòa tan chúng trong nước thay vì axit sulfuric để bảo vệ môi trường.

MMC cũng có kế hoạch bắt đầu xây dựng một nhà máy mới có khả năng sản xuất 30.000 tấn mỗi năm, dự kiến sẽ đi vào hoạt động vào năm 2026. 

Tại các khu vực của nhà máy, công nhân cần phải mang đồ bảo hộ bảo vệ mắt và đeo mặt nạ chống bụi trong quá trình nghiền quặng. Bãi rác cảu công ty cũng đang trong quá  trình đóng cửa. Chất thải còn sót lại từ quá trình chế biến quặng có thể tái chế thành gạch dùng để lát đường hoặc xây dựng.

Bernard Swanepoel, chủ tịch hội đồng quản trị tại MMC và cựu giám đốc điều hành tại MMC, cho biết những chính sách đó đã làm tăng thêm chi phí mangan của MMC. 

Ông nói: "Bạn sẽ phải trả một mức giá thích hợp để có được nguồn mangan thứ hai mà bạn không cảm thấy xấu hổ. Và chúng tôi sẵn sằn đảm bảo cung cấp được điều đó lâu dài". 

(Nguồn: WSJ)

Chia sẻ Chia sẻ

Chia sẻ

Lưu tin