Người Mỹ liên tục đoán sai về lạm phát

Theo số liệu của Bộ Lao động Mỹ, lạm phát của nước này trong tháng 10 đã không thay đổi so với tháng 9, trong bối cảnh giá xăng thấp hơn.

Cụ thể, CPI tháng 10 tăng 3,2% so với cùng kỳ năm ngoái, giữ nguyên so với tháng 9/2023 chủ yếu là do giá năng lượng giảm 2,5% trong tháng, bù lại cho mức tăng 0,3% của giá thực phẩm. Chi phí nhà ở - thành phần quan trọng của chỉ số đã tăng 0,3% trong tháng 10, bằng một nửa mức tăng trong tháng 9.

CPI lõi (dữ liệu loại trừ giá thực phẩm và năng lượng dễ biến động) tăng 0,2% so với tháng 9 và 4% so với năm 2022, thấp hơn so với dự báo lần lượt là 0,3% và 4,1%.

Trước đó, các nhà kinh tế dự báo lạm phát Mỹ sẽ tăng 0,1% trong tháng này và 3,3% so với cùng kỳ năm ngoái. 

Dù CPI của Mỹ đã giảm so với mức đỉnh 9,1% hồi tháng 6 năm ngoái, nhưng nó cũng cho thấy nền kinh tế đã bắt đầu giảm tốc do thị trường lao động trở nên siết chặt hơn.

Tuy nhiên, người tiêu dùng khó tính hơn. Trong cuộc khảo sát tâm lý mới nhất của Đại học Michigan, những người được hỏi cho biết họ kỳ vọng lạm phát sẽ là 4,2% một năm kể từ thời điểm hiện tại, cao hơn toàn bộ điểm phần trăm so với lạm phát hiện nay.

Con số này cũng cao hơn rất nhiều so với những gì hầu hết các nhà kinh tế mong đợi. Chẳng hạn, Moody's Analytics dự báo lạm phát sẽ giảm dần xuống khoảng 2,5% một năm kể từ bây giờ, thấp hơn hơn 1,5 điểm so với triển vọng của người tiêu dùng.

Có sự khác biệt lớn giữa mức lạm phát 4,2% mà người tiêu dùng mong đợi trong một năm tới và con số 2% thấp hơn nhiều mà các nhà kinh tế đang tìm kiếm. Nếu lạm phát giảm nhẹ so với mức hiện tại, điều đó có nghĩa là xu hướng đang đi đúng hướng và Fed sẽ có thể ngồi yên. 

Nhưng nếu lạm phát đảo ngược xu hướng đi xuống và bắt đầu tăng trở lại, Fed có thể phải tăng lãi suất nhiều hơn nữa, làm rung chuyển thị trường chứng khoán một lần nữa và gửi đi thông điệp rằng liều thuốc của Fed rốt cuộc không có tác dụng.

Rõ ràng là hầu hết người tiêu dùng không chạy các mô hình kinh tế lượng để dự báo tỷ lệ lạm phát của cá nhân họ. Nhưng mức lạm phát mà người tiêu dùng mong đợi vẫn rất quan trọng, vì nó ảnh hưởng đến hành vi kinh tế của họ và thậm chí ảnh hưởng đến hành động của Fed.

Những người tiêu dùng mong đợi lạm phát cao trong tương lai có thể sẵn sàng chi tiền hơn ngay bây giờ để giữ giá khi chúng ở mức thấp hơn. Điều ngược lại cũng đúng bởi người tiêu dùng có thể ngần ngại chi tiêu ngay hôm nay nếu họ nghĩ giá sẽ thấp hơn trong tương lai.

Công bằng mà nói, người tiêu dùng - giống như các nhà kinh tế, đã bối rối trước sự tăng giảm nhanh chóng của lạm phát trong hai năm qua.

Lạm phát ở mức ổn định cho đến giữa năm 2021, khi nó bắt đầu tăng cao. Nhưng người tiêu dùng không thấy điều đó sắp xảy ra. Họ kỳ vọng lạm phát sẽ được neo quanh mức 2% quen thuộc trong khi thực tế nó đã tăng vọt lên gần 9%.

Hiện lạm phát đã giảm, sự không phù hợp về kỳ vọng đã được đảo ngược. Vào tháng 3 năm nay, lạm phát đã giảm xuống dưới mức người tiêu dùng mong đợi và vẫn ở mức này kể từ đó. Có thể có một số vết sẹo tâm lý trong những con số đó.

Người tiêu dùng phải mất một thời gian mới tin rằng lạm phát đang tăng cao như hiện tại, nhưng giờ đây khi nó đang giảm xuống, họ cũng không muốn tin vào điều đó.

Đây không chỉ là một câu chuyện kiềm chế lạm phát. Giá cả tăng cao là vấn đề kinh tế lớn nhất của Tổng thống Biden và cử tri dành cho ông những điểm kém về nền kinh tế, mặc dù tốc độ tăng trưởng rất mạnh và thị trường việc làm vững chắc. 

Giá cả tăng cao hơn thu nhập đã khiến người Mỹ rơi vào tâm trạng suy thoái và họ đổ lỗi cho ông Biden, đó là lý do tại sao xếp hạng tín nhiệm của ông đã bị kẹt ở mức yếu 40% kể từ khi lạm phát lên đến đỉnh điểm vào năm ngoái.

Trên thực tế, lạm phát có thể là rào cản lớn nhất đối với việc ông Biden tái đắc cử. trong mộtkhảo sát gần đây của tờ Yahoo Finance-Ipsos, 66% số người được hỏi cho biết họ kỳ vọng lạm phát sẽ tăng cao hơn trong 12 tháng tới, trong khi chỉ có 11% cho biết sẽ giảm xuống. 

Điều đó phù hợp với kỳ vọng lạm phát của Michigan. Trong một câu hỏi riêng trong cuộc khảo sát của Yahoo Finance-Ipsos, 56% cho biết họ kỳ vọng nền kinh tế sẽ yếu đi, trong khi 43% cho biết nó sẽ mạnh hơn hoặc giữ nguyên. 

Người tiêu dùng cho rằng nền kinh tế đang trong tình trạng tồi tệ và họ không nghĩ nó sẽ cải thiện, đây rõ ràng là tin xấu đối với ông Biden.

Nhiều người có thể lật ngược tình thế và kết luận rằng mọi thứ đang diễn ra theo chiều hướng của ông Biden, với lạm phát giảm trở lại mức bình thường ngay khi cuộc bầu cử tiếp theo nóng lên. 

Điều còn thiếu duy nhất là người tiêu dùng không mua nó. Vì vậy, tất cả những gì ông Biden phải làm là tiếp tục đưa ra thông điệp rằng lạm phát đang giảm và mọi thứ đang trở lại bình thường và hy vọng cử tri bắt đầu tin vào điều đó vào thời điểm họ quyết định có cho ông thêm 4 năm nữa hay không.

Tuy nhiên, bài học từ những con số đó là lạm phát là một trải nghiệm nhức nhối mà người tiêu dùng không thể nhanh chóng quên được. Hiện tại mọi người có vẻ vô cùng u ám, nhưng thông điệp họ gửi đi là họ vẫn đang bị tổn thương.

(Nguồn: Yahoo)

Chia sẻ Chia sẻ

Chia sẻ

Lưu tin