Người dân Thái Lan chật vật vì nợ hộ gia đình

Ngày 15/5, lãnh đạo đảng Tiến bước (MFP) Pita Limjaroenrat tuyên bố ông sẵn sàng trở thành Thủ tướng tiếp theo của Thái Lan, đồng thời công bố kế hoạch thành lập một chính phủ liên minh gồm 6 đảng đối lập với tổng số 309 nghị sĩ, tuy nhiên, vấn đề đau đầu về nợ hộ gia đình kéo dài của nước này tiếp tục trầm trọng hơn, khiến công việc của ngân hàng trung ương trở nên khó khăn hơn.

Vào ngày 3/7, Ngân hàng Thái Lan thông báo nợ hộ gia đình của nước này đã lên tới 16 nghìn tỷ baht (455 tỷ USD) trong quý 1/2023, chiếm tới 90,6% GDP, là do có sự thay đổi về khái niệm đối với nợ hộ gia đình tại Thái Lan. Trong quý 4 năm ngoái, tỷ lệ nợ hộ gia đình của Thái Lan là 68,9% GDP.

Ông Sakkapop cho biết, định nghĩa mới về nợ hộ gia đình của Ngân hàng Trung ương Thái Lan bao gồm các khoản vay sinh viên, khoản vay cho hợp tác xã nông nghiệp, khoản vay mua nhà ở và tài chính vi mô, được cung cấp bởi cả các ngân hàng và các tổ chức tài chính phi ngân hàng.

Trong thông báo ngày 5/7, tân Chủ tịch Hạ viện Thái Lan Wan Muhamad Noor Matha, người vừa được bầu trước đó một ngày, thông báo 250 thành viên Thượng viện và 500 thành viên Hạ viện sẽ bỏ phiếu vào sáng 13/7.

Cuộc bỏ phiếu có thể kết thúc ngay trong ngày, nhưng cũng có thể kéo dài nếu không ứng viên nào đạt được hơn 376 phiếu ủng hộ. Chưa rõ thời gian của vòng bỏ phiếu tiếp theo.

Đến nay, lãnh đạo Đảng Tiến bước (MFP) Pita Limjaroenrat vẫn chưa nắm chắc cơ hội chiến thắng. Đảng MFP và Pheu Thái dẫn đầu trong cuộc bầu cử Hạ viện vào tháng 5/2023 và cùng với 6 đảng còn lại trong liên minh nắm giữ 312 ghế trong cơ quan này.

"Ông Pita có thể được ủng hộ... Nếu không thì dù sao cũng phải chọn một thủ tướng mới. Theo Hiến pháp, Quốc hội có nhiệm vụ bầu ra một thủ tướng điều hành quốc gia. Đất nước không thể thiếu thủ tướng", báo Bangkok Post dẫn lời ông Wan nói và cho biết ông Pita không phải là ứng viên duy nhất.

Chưa rõ nếu ông Pita thất bại trong đợt bỏ phiếu ngày 13/7 thì ông có được tiếp tục đề cử cho vòng tiếp theo hay không.

Báo Bangkok Post cho biết nếu không ứng viên nào đã đăng ký với Ủy ban bầu cử giành chiến thắng, các ứng viên khác có thể tham gia nhưng sẽ phải giành được 2/3 phiếu ủng hộ từ 750 thành viên Quốc hội, thay vì 376 phiếu.

Tỷ phú Pita hiện là ứng viên tiềm năng nhất cho vị trí thủ tướng Thái Lan. Nhưng ông cũng vướng vào những tranh cãi liên quan đến tài sản.

Theo Nikkei, nếu cuộc bỏ phiếu bầu thủ tướng trở nên gây tranh cãi và nghi ngờ về việc thành lập chính phủ mới kéo dài đến và sau khi kết thúc năm tài chính vào cuối tháng 9, thì chính phủ tạm quyền của ông Prayuth Chan-ocha có thể tiếp tục, nhưng với khả năng hạn chế trong việc thực hiện các bước tài chính quan trọng. Nếu thủ tướng không phải là Pita, những người biểu tình có thể xuống đường, để chính phủ quản lý mọi thứ tốt nhất có thể.

Sự không chắc chắn này đã khiến ngành tài chính và những người theo dõi thị trường ở Thái Lan chuẩn bị cho tình trạng tê liệt khi đề cập đến chính sách.

Phó Thống đốc Ngân hàng Thái Lan, Ronadol Numnonda, cho biết vào ngày 5/7: "Một trong những công cụ sẵn có là cắt giảm lãi suất để giúp đỡ những người vay dễ bị tổn thương, những người đã mắc nợ dai dẳng trong một thời gian dài", hiện ở mức 2,0%, trong tương lai gần.

Có nhiều yếu tố đằng sau khoản nợ hộ gia đình tăng lên. Somkiat Tangkitvanich, chủ tịch Viện Nghiên cứu Phát triển Thái Lan (TDRI) cho biết: "Tác động của đại dịch đối với việc giảm thu nhập là một nguyên nhân, nhưng khả năng tiếp cận tài chính kỹ thuật số tăng lên cũng là một yếu tố góp phần".

Nợ hộ gia đình cao không chỉ có ở Thái Lan: Có những quốc gia tiên tiến như Thụy Sĩ, nơi nợ hộ gia đình vượt quá GDP. Vấn đề ở Thái Lan là chất lượng nợ, chẳng hạn như các khoản vay không liên quan đến nhà ở, không được đảm bảo đầy đủ bằng tài sản.

Somkiat của TDRI cho biết: "Miễn là có sự tăng trưởng kinh tế bền vững, thì đó không được coi là một vấn đề bùng nổ, tức thời", đồng thời chỉ ra rằng 35% tổng số nợ hộ gia đình là nợ nhà ở, 12% nợ mua ô tô và 29% liên quan đến tiêu dùng. "Tuy nhiên, đúng là với bối cảnh kinh tế trưởng thành và dân số già, giai đoạn tăng trưởng 5% đến 6% đã kết thúc và đất nước bước vào giai đoạn phát triển dần dần, ở mức khoảng 3%".

Một số chuyên gia đã đề xuất thành lập một "cơ quan xóa nợ quốc gia" để cho phép các tổ chức tài chính xử lý các khoản nợ hộ gia đình được thế chấp kém. Somkiat tin rằng một động thái như vậy là quá sớm. Tỷ lệ nợ xấu của các ngân hàng thương mại đang giảm, có nghĩa là họ có thể chịu được việc tăng lãi suất. Nhưng ông lưu ý rằng có "những lo ngại về chất lượng của các khoản vay được cung cấp bởi một số hợp tác xã tiết kiệm không được ngân hàng trung ương giám sát".

Trong khi đó, việc thành lập một chính phủ mới mang đến cơ hội giải quyết vấn đề nợ leo thang ở cả khu vực công và hộ gia đình. Nợ công của Thái Lan cũng đang tăng lên, đạt 61% GDP vào tháng Ba.

Tuy nhiên, có những lo ngại rằng chính phủ mới có thể mở rộng các vòi tài khóa, vì các đảng chính trị ở cả phe ủng hộ dân chủ và phe bảo thủ đều đưa ra những lời hứa hào phóng trong chiến dịch tranh cử để thu hút cử tri.

"Đảng Tiến bước, nổi lên là đảng dẫn đầu trong cuộc bầu cử, đã đề xuất tăng 28% mức lương tối thiểu lên 450 baht (12,70 USD) mỗi ngày, đây có thể được coi là một sáng kiến đáng khen ngợi để hỗ trợ các hộ gia đình trong khi kiềm chế tình trạng suy thoái tài chính", Somkiat nói. 

Ông nhấn mạnh, từ năm 2013 đến 2021, lương tối thiểu vùng chỉ tăng 10%. "Mặc dù tăng lương tối thiểu lên 450 baht là hợp lý, nhưng nó nên được thực hiện dần dần, trong một vài năm, để tránh áp lực quá lớn đối với các doanh nghiệp", ông nói.

Somkiat cho biết, vì việc sử dụng công quỹ để giảm nợ hộ gia đình sẽ làm tăng nợ của chính phủ, nên việc cải thiện đồng thời nợ hộ gia đình và nợ công chỉ có thể đạt được thông qua tăng thuế hoặc đảm bảo các nguồn thu nhập mới. Doanh thu từ thuế của Thái Lan ở mức 16,5% GDP vào năm 2020, khiến nước này khó có thể đối phó với nợ gia tăng.

Ông nói: "Với sự chênh lệch thu nhập đáng kể ở Thái Lan, việc tăng cường đánh thuế đối với những người giàu có là điều hợp lý, nhưng việc áp dụng thuế bất động sản mới hoặc thuế thừa kế đã gặp khó khăn," ông nói, đồng thời cho biết thêm rằng nên cân nhắc các lựa chọn như thuế carbon.

Ông cũng lưu ý rằng Đảng Tiến bước đã đề xuất giới thiệu một hệ thống "hóa đơn thống nhất" kiểu Đài Loan, nơi các nhà bán lẻ phát hành biên lai kèm theo vé xổ số khi bán hàng. Ông nói: "Đó là một ý tưởng tốt có tiềm năng kết hợp các doanh nghiệp vừa và nhỏ vào hệ thống thuế".

(Nguồn: Nikkei/Bangkok Post)

Chia sẻ Chia sẻ

Chia sẻ

Lưu tin