Mỹ làm gì nếu xảy ra thảm họa trần nợ?

Tranh cãi về trần nợ kéo dài có thể đẩy nền kinh tế Mỹ vào suy thoái, trong khi chính phủ không thực hiện được các nghĩa vụ của mình có thể gây ra một cuộc khủng hoảng tài chính nghiêm trọng.

Các nhà lập pháp Mỹ đang đàm phán về việc nâng giới hạn vay của chính phủ liên bang và có thể chỉ có vài ngày để hành động trước khi tình trạng bế tắc ảnh hưởng đến nền kinh tế.

Bộ Tài chính Mỹ một lần nữa tuyên bố chỉ có thể đảm bảo các khoản thanh toán của Chính phủ đến hết ngày 1/6 nếu trần nợ không được nâng lên.

Trong lá thư, Bộ trưởng Bộ Tài chính Mỹ Janet Yellen xác nhận rằng đến đầu tháng 6, cơ quan này có thể sẽ không còn khả năng trang trải tất cả các nghĩa vụ thanh toán của Chính phủ. Nếu Quốc hội Mỹ không thông qua việc tăng giới hạn nợ sớm, nước Mỹ có thể tiến tới tình trạng vỡ nợ là vào ngày 1/6.

Trong trường hợp xấu nhất, việc không trả được nợ cho những người nắm giữ khoản nợ của chính phủ Mỹ, yếu tố then chốt của hệ thống tài chính toàn cầu, có thể gây ra suy thoái nghiêm trọng, khiến giá cổ phiếu lao dốc và chi phí đi vay tăng vọt.

Nhiều nhà kinh tế không mong đợi một vụ vỡ nợ lần đầu tiên trong lịch sử Mỹ. Nhưng họ vạch ra ba cách tiềm năng mà bế tắc có thể ảnh hưởng đến nền kinh tế và hệ thống tài chính, từ không lớn đến cực kỳ đáng sợ.

Kịch bản 1: Thỏa thuận vào phút cuối

Nền kinh tế đã chậm lại do lãi suất tăng, với nhiều nhà dự báo cho rằng sẽ có một cuộc suy thoái trong năm nay. Joel Prakken, nhà kinh tế trưởng của Mỹ tại S&P Global Market Intelligence, cho biết trong khi các nhà lập pháp mặc cả, sự không chắc chắn có thể khiến người tiêu dùng, nhà đầu tư và doanh nghiệp cắt giảm chi tiêu, làm tăng khả năng xảy ra suy thoái.

Người lao động không có khả năng bị mất việc làm, nhưng triển vọng kinh tế không thể đoán trước được có thể khiến họ ngừng mua hàng.

Giá cổ phiếu có thể bắt đầu giảm khi ngày 1/6 đến gần. Ông Prakken cho biết vào năm 2011, khi Quốc hội nâng trần nợ chỉ vài giờ trước thời hạn, cổ phiếu đã giảm và mất nhiều tháng để phục hồi. Sau đó, xếp hạng tín dụng của quốc gia đã bị hạ cấp .

Ông Prakken nói: "Ngay cả khi chúng ta đạt được thỏa thuận trước khi cạn kiệt nguồn lực thì vẫn có thể có tác động di sản của sự không chắc chắn kìm hãm tăng trưởng kinh tế".

S&P Global Market Intelligence đã dự đoán vào tháng 3 rằng bất ổn tài chính tương tự như năm 2011 có thể làm chậm tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội của Hoa Kỳ xuống 0,1% trong quý IV năm nay so với một năm trước đó, từ mức tăng ước tính 0,6% nếu không có.

Kịch bản 2: Giao dịch sau thời hạn

Nếu các cuộc đàm phán kéo dài sau ngày 1/6, các nhà kinh tế dự đoán sẽ có phản ứng gay gắt hơn từ thị trường tài chính, vì khả năng vỡ nợ có vẻ thực tế hơn.

"Cú sốc sẽ có xu hướng tăng tốc khá nhanh" vào ngày 1/6, Gregory Daco, nhà kinh tế trưởng tại Ernst & Young cho biết.

Nếu tài khoản hưu trí và đầu tư của người tiêu dùng đột ngột giảm xuống, họ có thể cắt giảm mạnh chi tiêu, huyết mạch của nền kinh tế Mỹ. Các doanh nghiệp có thể tạm dừng các kế hoạch tuyển dụng và đầu tư.

Có một khoảng thời gian có thể xảy ra giữa ngày 1/6 và bất kỳ khoản thanh toán nào bị bỏ lỡ . Yellen đã viết rằng ngày thực tế Kho bạc cạn kiệt tiền mặt có thể muộn hơn vài ngày hoặc vài tuần so với ước tính. Trung tâm Chính sách Lưỡng đảng dự kiến Bộ Tài chính sẽ chi 622,5 tỷ USD vào tháng 6 trong khi thu về 495 tỷ USD tiền thuế. Thời điểm chính xác của các dòng tiền vào và ra đó ảnh hưởng đến dự trữ tiền mặt.

Một khả năng khác là trong một thời gian ngắn, chính phủ ưu tiên thanh toán nợ hơn các khoản khác, chẳng hạn như trợ cấp An sinh xã hội . Các nhà kinh tế tạiUBS nói rằng điều đó sẽ có tác động kinh tế đáng chú ý, nhưng ít nghiêm trọng hơn so với vỡ nợ.

Họ ước tính theo kịch bản đó, GDP sẽ giảm ở mức 2% hàng năm trong quý thứ ba và giảm hơn nữa trong quý thứ tư. Người sử dụng lao động sẽ sa thải 250.000 việc làm trong nửa cuối năm.

Dấu hiệu khả quan của suy thoái kinh tế: Lạm phát có thể sẽ giảm xuống, như mong muốn của Cục Dự trữ Liên bang. Ngân hàng trung ương cũng có thể cắt giảm lãi suất để giúp bù đắp một số điểm yếu của nền kinh tế.

Kịch bản 3: Không có thỏa thuận

Nếu không đạt được thỏa thuận nào và chính phủ không thể thanh toán tất cả các hóa đơn trong nhiều ngày hoặc nhiều tuần, hậu quả sẽ rất lớn.

Wendy Edelberg, nhà kinh tế tại Viện Brookings, cho biết: "Sẽ có sự hỗn loạn trong hệ thống tài chính toàn cầu vì trái phiếu kho bạc rất quan trọng . "Điều gì sẽ xảy ra khi thứ mà mọi người đang tự đánh giá mình là một trong những thứ rủi ro nhất ngoài kia?"

Daco của Ernst & Young cho biết vỡ nợ sẽ gây ra một cuộc suy thoái nghiêm trọng hơn cuộc suy thoái 2007-2009.

Giá trị của trái phiếu kho bạc sẽ giảm khi các nhà đầu tư bán tháo và có thể giảm vĩnh viễn lượng nắm giữ của họ. Các khoản thanh toán bị lỡ sẽ làm gián đoạn dòng chảy toàn cầu trị giá hàng nghìn tỷ USD trong khoản vay ngắn hạn bằng đô la, vốn rất quan trọng đối với cách các ngân hàng và công ty tài trợ cho hoạt động.

Các quỹ đầu tư, công ty và ngân hàng đều nắm giữ trái phiếu kho bạc. Giá trị sụt giảm của chúng sẽ ảnh hưởng đến bảng cân đối kế toán. Hoạt động rút tiền gần đây của các ngân hàng bắt nguồn từ việc giảm giá trị trái phiếu Kho bạc và mức giảm có thể mạnh hơn nhiều trong trường hợp vỡ nợ.

Các nhà phân tích cũng cho biết nhiều nhà đầu tư sẽ tháo chạy khỏi các loại tài sản rủi ro. Một báo cáo của Nhà Trắng cho biết thị trường chứng khoán sẽ giảm mạnh 45% trong những tháng tiếp theo và tỷ lệ thất nghiệp sẽ tăng 5%. UBS cho biết tình trạng bế tắc kéo dài một tháng sẽ khiến nền kinh tế suy giảm trong 4 quý liên tiếp.

Lợi suất trái phiếu kho bạc ảnh hưởng đến lãi suất trên toàn nền kinh tế, vì vậy người tiêu dùng có thể thấy lãi suất tăng vọt đối với nợ thẻ tín dụng, thế chấp và cho vay mua ô tô.

Không giống như cuộc suy thoái do COVID-19 năm 2020—khi nền kinh tế mất hơn 20 triệu việc làm nhưng chính phủ đã bơm hàng nghìn tỷ USD kích thích—Washington sẽ không thể đưa ra hỗ trợ, báo cáo của Nhà Trắng cho biết.

Ngày 20/5, Tổng thống Joe Biden cho biết ông vẫn tin rằng Mỹ sẽ có thể tránh được vỡ nợ sau khi Nhà Trắng thông báo vẫn còn những bất đồng nghiêm trọng với các nhà đàm phán của đảng Cộng hòa về trần nợ.

Phát biểu với các phóng viên tại Hội nghị thượng đỉnh G7 ở thành phố Hiroshima (Nhật Bản), ông Biden nói: "Tôi vẫn tin chúng ta có thể tránh được nguy cơ vỡ nợ và kết thúc công việc một cách tốt đẹp".

Các cuộc đàm phán để tránh cho nước Mỹ bị vỡ nợ đã trở nên căng thẳng vào ngày 20/5 khi Tổng thống Biden cảnh báo sẽ không chấp nhận những yêu cầu "quá mức" của đảng Cộng hòa. Ông Biden đã buộc phải cắt ngắn chuyến công du châu Á-Thái Bình Dương để quay trở về Washington trong ngày 21/5 nhằm tháo gỡ nút thắt với đảng Cộng hòa trong vấn đề nâng trần nợ công.

(Nguồn: WSJ)

Chia sẻ Chia sẻ

Chia sẻ

Lưu tin