Fed cắt giảm lãi suất, các nước châu Á bị ảnh hưởng thế nào?

Việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sắp cắt giảm lãi suất vào thứ Tư tuần này (1h sáng 19/9, theo giờ Việt Nam) sẽ có tác động sâu sắc, mặc dù không thể dự đoán ngay lập tức, đối với các nền kinh tế trên toàn thế giới. Và không nơi nào, ngoài Mỹ, những tác động đó sẽ được cảm nhận rõ nét hơn ở châu Á.

Khi ngân hàng trung ương Mỹ kết thúc cuộc họp trong tuần này, nơi được nhiều người dự đoán sẽ giảm lãi suất 0,25 điểm phần trăm, đánh dấu lần nới lỏng đầu tiên sau 4 năm, một sự thay đổi đang diễn ra có thể báo hiệu sự kết thúc của cuộc chiến chống lạm phát cam go.

Nhưng đối với các nền kinh tế châu Á, động thái của Fed không chỉ phản ánh các ưu tiên chính sách của Mỹ - đó là một cơn chấn động tiền tệ chắc chắn sẽ làm rung chuyển thị trường, triển vọng tăng trưởng và ổn định tiền tệ theo những cách thức và địa điểm chưa xác định.

Việc chuyển từ thắt chặt sang nới lỏng sẽ không chỉ định hình kỳ vọng của thị trường và nhà đầu tư ở Mỹ mà còn ảnh hưởng nặng nề đến chiều hướng của dòng vốn toàn cầu, tỷ giá hối đoái và áp lực lạm phát ở châu Á.

Trong những năm gần đây, các nền kinh tế châu Á đang đi trên dây. Họ đã phải đối phó với tình trạng lạm phát tăng vọt, tắc nghẽn trong chuỗi cung ứng và giá cả hàng hóa biến động, trong khi vẫn bị ràng buộc với động cơ tăng trưởng toàn cầu của nền kinh tế Mỹ.

Việc cắt giảm lãi suất của Fed có thể mang lại một số cứu trợ - hoặc ngược lại, gây ra những bất ổn và rủi ro mới. Một trong những tác động tức thời dự kiến của việc cắt giảm lãi suất của Fed là đồng USD suy yếu khi dòng vốn rời khỏi Mỹ để tìm kiếm lợi suất cao hơn ở nơi khác.

Đối với các nền kinh tế như Nhật Bản, Trung Quốc và Hàn Quốc, điều này ban đầu có vẻ giống như một lợi ích về vốn. Đồng USD yếu hơn thường có nghĩa là các đồng tiền châu Á tăng sức mạnh, khiến hàng nhập khẩu của họ rẻ hơn và giúp các quốc gia này có không gian để giải quyết áp lực lạm phát của chính họ.

Nhập khẩu rẻ hơn đồng nghĩa với giá tiêu dùng thấp hơn, đây là điều may mắn ở những nền kinh tế vẫn đang vật lộn với chi phí lương thực và năng lượng ngày càng tăng. Tuy nhiên, bức tranh phức tạp hơn nhiều đối với các nền kinh tế hướng tới xuất khẩu của châu Á.

Trong khi đồng USD suy yếu có thể thúc đẩy sức mua trong nước, nó có thể làm tổn hại đến khả năng cạnh tranh xuất khẩu ở nước ngoài. Các nước như Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản là những cường quốc xuất khẩu, còn Mỹ là thị trường quan trọng và sinh lợi.

Nếu đồng USD suy yếu đáng kể do cắt giảm lãi suất, hàng hóa của họ sẽ nhanh chóng trở nên đắt hơn ở thị trường Mỹ. Đây không phải là vấn đề tầm thường đối với các nền kinh tế châu Á, nơi xuất khẩu chiếm phần đáng kể trong GDP và đang trong thời điểm chủ nghĩa bảo hộ của Mỹ gia tăng qua việc tăng thuế.

Với việc người tiêu dùng Mỹ đã cảm nhận được sức ép của giá cả tăng cao và nguy cơ suy thoái kinh tế ngày càng gia tăng, hàng hóa châu Á đắt tiền hơn có thể làm giảm nhu cầu, cuối cùng gây hại, không giúp ích gì cho triển vọng tăng trưởng trên toàn khu vực.

Trung Quốc là một ví dụ điển hình. Nền kinh tế lớn thứ hai thế giới hiện đang phải đối mặt với hàng loạt thách thức, bao gồm tăng trưởng kinh tế chậm chạp, áp lực giảm phát và khủng hoảng tài sản chưa được giải quyết.

Mặc dù lãi suất chuẩn của Mỹ thấp hơn có thể giúp ổn định dòng vốn khổng lồ chảy ra khỏi Trung Quốc bằng cách làm giảm lợi thế lợi tức của tài sản Mỹ, nhưng nó cũng có nguy cơ khiến đồng nhân dân tệ tăng giá theo những cách không mong muốn.

Trong nền kinh tế phụ thuộc vào xuất khẩu như vậy, đồng nhân dân tệ mạnh hơn có thể cản trở hoạt động thương mại khi hàng hóa Trung Quốc trở nên kém cạnh tranh về giá trên thị trường toàn cầu.

Hơn nữa, nếu việc cắt giảm lãi suất và đồng USD yếu hơn khiến kinh tế Mỹ suy thoái trên diện rộng, thì tốc độ tăng trưởng của Trung Quốc có thể còn giảm tốc hơn nữa do mối liên kết thương mại chặt chẽ giữa hai nước.

Các thị trường mới nổi châu Á khác như Indonesia, Malaysia và Ấn Độ cũng sẽ phải thận trọng trước động thái của Fed.

Ở nhiều nền kinh tế này, lạm phát vẫn là mối lo ngại lớn và các ngân hàng trung ương đã do dự trong việc cắt giảm lãi suất vì sợ sẽ gây thêm áp lực lạm phát. Việc cắt giảm lãi suất ở Washington có thể giảm bớt một phần áp lực đó bằng cách ổn định dòng vốn chảy ra ngoài, vì nhiều quốc gia trong số này đã chứng kiến các nhà đầu tư chạy sang Mỹ để tìm kiếm lợi suất cao hơn.

Nhưng mặt trái của vấn đề này là, với lãi suất thấp hơn của Mỹ, các nền kinh tế này có thể phải đối mặt với áp lực lạm phát gia tăng khi đồng tiền của họ mạnh lên so với đồng USD và chi phí nhập khẩu giảm.

Động lực này có thể đẩy các ngân hàng trung ương những nước này vào tình thế khó khăn, buộc họ phải cân nhắc lợi ích của một đồng tiền mạnh hơn trước những rủi ro tiềm ẩn của lạm phát phi mã.

Vì vậy, câu hỏi lớn là các ngân hàng trung ương châu Á sẽ phản ứng thế nào. Một số có thể tận dụng cơ hội để cắt giảm lãi suất song song với Mỹ với hy vọng kích thích tăng trưởng và đầu tư.

Nhưng những động thái như vậy sẽ đi kèm với rủi ro. Như đã thấy trong các giai đoạn nới lỏng tiền tệ toàn cầu trước đây, tín dụng dễ dàng đôi khi có thể dẫn đến bong bóng tài sản, đặc biệt là trên thị trường bất động sản vốn đang căng thẳng ở các quốc gia như Trung Quốc.

Những người khác có thể chọn giữ vững lập trường, thích chờ xem việc cắt giảm lãi suất của Fed diễn ra như thế nào trên trường toàn cầu trước khi thực hiện động thái tiếp theo. Trong mọi trường hợp, các quyết định sẽ không đơn giản.

Không còn nghi ngờ gì nữa, quyết định cắt giảm lãi suất trong tuần này của Fed có thể đánh dấu sự kết thúc của một chương trong nền kinh tế toàn cầu, nhưng đối với châu Á, đó có thể là khởi đầu của một câu chuyện phức tạp hơn nhiều.

(Nguồn: Asia Times)