Cán cân vãng lai là gì? Những điều cần biết về cán cân vãng lai

1. Cán cân vãng lai là gì?

Bao gồm toàn bộ các giao dịch giữa người cư trú và người không cư trú về hàng hóa, dịch vụ, thu nhập của người lao động, thu nhập từ đầu tư, chuyển giao vãng lai.

Người cư trú và người không cư trú bao gồm: Các cá nhân, hộ gia đình, công ty, nhà chức trách, tổ chức quốc tế. Căn cứ xác định: Chủ yếu dựa vào quy định về thời gian sinh sống, làm việc liên tục cần thiết tại quốc gia đó của nước sở tại. 

Người cư trú : Có thời hạn cư trú từ 12 tháng trở lên, có nguồn thu nhập từ quốc gia nơi cư trú. Người không cư trú là không thỏa mãn các điều kiện của người cư trú.

2. Các khoản mục thuộc cán cân vãng lai

The quy tắc về biên soạn báo cáo cán cân thanh toán quốc gia do Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) soạn năm 1993, cán cân vãng lai sẽ bao gồm các khoản mục sau đây:

Cán cân thương mại hàng hóa.

+ Xuất khẩu

+ Nhập khẩu

Cán cân thương mại phi hàng hóa.

+ Cán cân dịch vụ: Vận tải, du lịch, các dịch vụ khác

+ Cán cân thu nhập: Kiều hối, thu nhập từ đầu tư

Cán cân chuyển giao vãng lai một chiều: Chuyển giao khu vực nhà nước, chuyển giao khu vực tư nhân.

Trong những khoản mục này, cán cân thương mại là thành phần quan trọng nhất trong tài khoản vãng lai (đối với hầu hết các quốc gia). Nhưng với một số quốc gia có phần tài sản hay tiêu sản ở nước ngoài lớn thì thu nhập ròng từ các khoản cho vay hay đầu tư có thể chiếm tỷ lệ lớn trong cán cân vãng lai. Điều này tùy thuộc vào hoạt động của mỗi quốc gia.

3. Các yếu tố ảnh hưởng đến cán cân vãng lai

Cán cân vãng lai chịu rất nhiều các yếu tố tác động từ môi trường khách quan và chủ quan quan nhưng tựu chung lại cán cân vãng lai chịu ảnh hưởng chủ yếu bởi các yếu tố cơ bản sau:

+ Tỷ giá

Tỷ giá là yếu tố tác động trực tiếp lên cán cân thương mại (xuất - nhập khẩu) và cán cân dịch vụ. Khi tỷ giá thay đổi cán cân thương mại và cán cân dịch vụ sẽ thay đổi theo. Tuy nhiên, cán cân thu nhập và cán cân chuyển giao vãng lai một chiều không phụ thuộc vào biến động của yếu tố này.

+ Lạm phát

Với trường hợp các nhân tố khác là không đổi, nếu tỷ lệ lạm phát của một nước cao hơn ở nước ngoài sẽ làm giảm sức cạnh tranh của hàng hóa cùng loại của nước đó trên thị trường quốc tế, lúc này khối lượng hàng hóa xuất khẩu cũng sẽ giảm theo. 

Điều này sẽ kéo theo các khoản thu từ xuất khẩu nhập. Còn nhập khẩu sẽ trở nên đắt đỏ hơn. Các khoản thu từ xuất khẩu không đủ để bù đắp cho các khoản chi phải trả cho nhập khẩu. Kết quả là cán cân thương mại bị thâm hụt và gây ảnh hưởng xấu đến cán cân vãng lai. 

+ Thu nhập của người không cư trú

Các nhân tố khác không đổi, khi thu nhập thực tế của người không cư trú tăng sẽ làm tăng cầu xuất khẩu bởi những người không cư trú. Từ đó sẽ làm tăng cầu nội tệ và tăng cung ngoại tệ và làm tăng giá trị xuất khẩu bằng nội tệ và ngoại tệ. 

Thâm hụt của cán cân vãng lai và cán cân thanh toán sẽ được bù đắp bởi một lượng tăng lên trong cán cân thương mại. Như vậy sẽ có ảnh hưởng đến cán cân vãng lai.

+ Thuế quan và hạn ngạch nhập khẩu

Là biện pháp được áp dụng nhằm hạn chế nhập khẩu và nó sẽ có tác động cải thiện cán cân thương mại. Vì nhập khẩu bị hạn chế nên người tiêu dùng sẽ sử dụng hàng nội địa thay vì sử dụng hàng hóa ngoại nhập. Điều này khiến sản lượng và thu nhập trong nước tăng, sản xuất sẽ được mở rộng.

+ Tăng trương kinh tế 

Với các quốc gia có mức tăng trưởng kinh tế cao thì thường trải qua thời kỳ thâm hụt cán cân thương mại. Mà cán cân thương mại là một trong những thành phần quan trọng trong cán cân vãng lai. Cho nên yếu tố này sẽ tác động đến cán cân vãng lai.

(Nguồn: Tổng hợp)

Chia sẻ Chia sẻ

Chia sẻ

Lưu tin