Ấn Độ chạy đua để 'giàu trước khi già'

Em bé có tên Prisha - nghĩa là món quà của thượng đế - là một trong số hàng triệu trẻ em được sinh ra trên khắp Ấn Độ trong năm nay, góp phần vào cột mốc lịch sử đưa nước này vượt dân số Trung Quốc.

Cột mốc này đến chỉ vài năm sau khi Ấn Độ giành lấy danh hiệu nền kinh tế lớn phát triển nhanh nhất thế giới từ nước láng giềng phía bắc.

Dẫu vậy, các danh hiệu này chưa đủ để Ấn Độ trở thành động lực tăng trưởng lớn nhất thế giới. Bloomberg nhận định New Delhi cần thúc đẩy 4 lĩnh vực lớn - đô thị hóa, cơ sở hạ tầng, nâng cao kỹ năng và mở rộng lực lượng lao động, thúc đẩy sản xuất - nhằm tận dụng tối đa lợi tức dân số và định hình lại nền kinh tế toàn cầu trong quá trình này.

"Đất nước còn trẻ, nói tiếng Anh và lực lượng lao động phình to đã hỗ trợ sáng kiến 'Made in India' của chính phủ. Những lợi ích địa chính trị cũng góp phần vào quá trình này", Abhishek Gupta - nhà kinh tế cấp cao của Ấn Độ tại Bloomberg Economics cho biết.

Đô thị hoá

Việc Ấn Độ tăng tỷ lệ cư dân thành phố nhanh như thế nào và liệu nước này có thể tạo ra đủ việc làm có chất lượng để đáp ứng sự thay đổi hay không mang ý nghĩa quan trọng đối với nhu cầu tăng trưởng của nước này.

Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế, trong giai đoạn đến năm 2040, Ấn Độ sẽ có thêm khoảng 270 triệu cư dân thành thị. Sự thay đổi thấy rõ ở các siêu đô thị của Ấn Độ. Các tòa nhà chung cư mới rải rác ở thủ đô Delhi khi tầng lớp giàu có mới nổi đầu tư vào bất động sản.

Tuy nhiên, dịch vụ công cộng tại thành phố còn chưa phát triển hết mức.

Ông Yukon Huang tại Quỹ Carnegie vì hòa bình quốc tế cho biết, Ấn Độ sẽ cần đi theo con đường của Trung Quốc và Hàn Quốc trong việc biến các thành phố của mình trở nên hiện đại và hiệu quả. Ông nói: "Trong bốn thập kỷ qua, tốc độ đô thị hóa tăng gấp bốn lần "tương quan với sự gia tăng năng suất lao động ở cả hai quốc gia".

Cơ sở hạ tầng

Để đô thị hóa tạo lợi thế kinh tế, cần có đầu tư cơ sở hạ tầng quy mô lớn. Theo Bloomberg, kể từ khi Thủ tướng Narendra Modi lên nắm quyền vào năm 2014, mạng lưới đường cao tốc quốc gia mở rộng hơn 50% và hành khách hàng không nội địa tăng gấp đôi.

Về mảng công nghệ, Ấn Độ là một trong những quốc gia có cơ sở hạ tầng kỹ thuật số tiên tiến nhất trên thế giới. Chỉ trong một vài năm, gần như mọi người dân Ấn Độ đều đã sở hữu thẻ định danh cá nhân được gọi là Aadhaar, tích hợp mọi thứ từ thẻ ngân hàng cho đến phúc lợi xã hội.

Nhưng về các biện pháp khác, Trung Quốc vẫn còn vượt xa. Mặc dù Ấn Độ có một số mức thuế điện thoại thấp nhất trên thế giới, nhưng việc sử dụng internet vẫn thua xa Trung Quốc, quốc gia cũng đã vượt qua Ấn Độ về mọi thứ, từ các chuyến khởi hành của hãng hàng không đến lưu lượng cảng container.

Một trong những thành tựu đáng kể nhất của Thủ tướng Modi và đảng Bharatiya Janata là tinh chỉnh thuế quan phức tạp của liên bang và bang. Điều này hỗ trợ việc thu thuế, giúp đạt mức cao trong năm 2022, cung cấp thêm nguồn vốn để xây sân bay, đường sá mới.

Ấn Độ cũng đã đẩy mạnh tăng 13% ngân sách cho giáo dục trong năm 2023, mức cao nhất từ trước đến nay. Nước này cũng đặt mục tiêu nâng cấp giáo dục điện tử và xử lý tình trạng thiếu hụt trong giáo dục.

Ông Priyanka Kishore - Giám đốc kinh tế tại IMA châu Á - nhận định: "Ấn Độ thiếu đầu tư vào cơ sở hạ tầng trong nhiều thập niên, hệ thống vận chuyển hàng hóa đa phương thức còn kém, phụ thuộc quá nhiều vào đường bộ trong vận chuyển hàng hóa và thực tiễn hiệu suất làm việc không hiệu quả".

Giáo dục

Giáo dục cũng là trở ngại khác với Ấn Độ. Nhiều bằng cấp được cho là không có giá trị và kỹ năng không phù hợp gây ảnh hưởng xấu tới sự phát triển của nước này.

Theo nghiên cứu của Wheebox, một nửa số sinh viên tốt nghiệp ở Ấn Độ không có việc làm. Tỷ lệ thất nghiệp vẫn ở mức cao, khoảng 7%.

Ấn Độ đã tăng chi tiêu cho giáo dục lên 13% trong năm nay, mức cao nhất từ trước đến nay, lên 1,1 nghìn tỷ rupee (13,4 tỷ USD) và đang hướng tới mục tiêu cải thiện giáo dục kỹ thuật số và giải quyết các thiếu sót trong giáo dục.

Trong khi đó, từ năm 2010-2020, tỷ lệ phụ nữ đi làm ở Ấn Độ giảm từ 26% xuống 19%, theo dữ liệu của Ngân hàng Thế giới. Mặc dù chiếm tới 48% dân số, phụ nữ Ấn Độ chỉ đóng góp khoảng 17% GDP so với 40% ở Trung Quốc.

Theo một phân tích gần đây của Bloomberg Economics, việc thu hẹp khoảng cách việc làm giữa nam và nữ có thể tăng GDP của Ấn Độ lên gần 1/3 vào năm 2050, tương đương với gần 6.000 tỷ USD.

Chế tạo

4 hập kỷ trước, Trung Quốc và Ấn Độ đều là những nền kinh tế chủ yếu dựa vào nông nghiệp. Nhưng khi thế giới phương Tây thuê ngoài sản xuất mọi thứ, từ đồ chơi đến TV và dụng cụ, Trung Quốc đã nắm bắt được thời điểm mà Ấn Độ đã bỏ lỡ. Ngày nay, ngành sản xuất chiếm hơn một phần tư nền kinh tế Trung Quốc, so với chỉ 14% của Ấn Độ.

Sự cạnh tranh ngày càng tăng giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc đang mang lại cho chính phủ của ông Modi một cú hích mới trong việc tăng tỷ trọng sản xuất của mình lên một phần tư GDP mục tiêu. 

Ba nhà cung cấp Đài Loan chính của Apple Inc. đã giành được ưu đãi từ Ấn Độ để thúc đẩy sản xuất và xuất khẩu điện thoại thông minh. Công ty có trụ sở tại California hiện sản xuất gần 7% số iPhone tại Ấn Độ, tăng từ khoảng 1% vào năm 2021.

Ông Sanjay Kumar Mohanty, giáo sư tại Viện Khoa học Dân số Quốc tế ở Mumbai, cho biết: "Mô hình chính trị và dân chủ trong nước thuận lợi hơn cho đầu tư toàn cầu so với Trung Quốc.

Nhưng di chuyển lên trên chuỗi giá trị sẽ không dễ dàng. Luật lao động vẫn còn nhiều hạn chế và so với các quốc gia như Bangladesh hay Việt Nam, Ấn Độ kém thành công hơn trong việc tạo ra các khu công nghiệp hiệu quả cao được nhiều nhà sản xuất toàn cầu ưa chuộng.

Niềm hy vọng và lo lắng

Tăng tốc trong đô thị hóa, cơ sở hạ tầng, phát triển nhân lực và sản xuất sẽ là điều cần thiết trong nhiều thập niên thay vì chỉ vài năm, bởi dân số Ấn Độ sẽ tiếp tục tăng. Dự kiến đến năm 2050, nước này sẽ có 1,67 tỷ người.

Chăm sóc sức khỏe cũng là một vấn đề đáng quan tâm. Ngày nay Ấn Độ chỉ đạt tỷ lệ 5 giường bệnh/10.000 người dân. Tỷ lệ của Trung Quốc gấp khoảng 8 lần. Giới phân tích cho rằng Ấn Độ sẽ mất nhiều thập niên để đạt được mức hiện tại của Trung Quốc.

Nhân khẩu học Ấn Độ sẽ không phình to mãi mãi. Liên Hợp Quốc ước tính dân số nước này có thể bắt đầu giảm vào năm 2047 và giảm xuống còn một tỷ người vào năm 2100.

Trong khi đó, Liên Hợp Quốc dự đoán dân số Trung Quốc sẽ đạt 1,3 tỷ người vào năm 2050. Các nhà kinh tế học có xu hướng tránh dự báo trước nhiều thập niên, nên khó tìm thấy ước tính Ấn Độ vượt GDP Trung Quốc.

Tuy nhiên, nếu Ấn Độ tiếp tục tăng trưởng ở mức 7% và đồng tiền đứng vững, nước này có thể sẽ vượt qua Đức và Nhật Bản, trở thành nền kinh tế lớn thứ 3 thế giới vào năm 2030.

Đối với chính quyền ông Modi, hiện tại chính là cơ hội của Ấn Độ.

Với 1,428 tỷ người, Ấn Độ đã vượt qua dân số Trung Quốc đại lục là 1,425 tỷ người, theo dữ liệu của Liên Hợp Quốc công bố hôm 18/4. Quốc gia này sẽ sớm vượt qua Trung Quốc và Hồng Kông cộng lại.

Cố vấn kinh tế của Thủ tướng Modi, ông Sanjeev Sanyal nhấn mạnh không chỉ vì thứ hạng, cuối cùng điều quan trọng là nâng cao chất lượng sống của mọi người dân Ấn Độ và tạo một hệ thống tạo điều kiện cho cải cách, chấp nhận rủi ro và khởi nghiệp.

Cha mẹ của cô bé Prisha khá lạc quan. Cha của cô bé nói: "Đất nước của chúng tôi đang tăng trưởng nhanh. Prisha được sinh ra ở một thời kỳ tuyệt vời".

(Nguồn: Bloomberg)