Đưa mã QR về nông thôn, Ấn Độ trở thành nền kinh tế không dùng tiền mặt

Trên đường phố Kherki Daula, một ngôi làng bên ngoài trung tâm công nghệ Gurugram ở miền bắc Ấn Độ, Icha Lohar bế đứa con nhỏ của mình khi cô chuẩn bị cho công việc bán những chiếc bình đất sét.

Cô ấy là một trong số hàng triệu người trên khắp đất nước kiếm sống bằng việc bán các mặt hàng ven đường – nhưng thói quen buôn bán hàng hóa lấy tiền kiểu cũ hiện đang chuyển sang thời đại kỹ thuật số.

Trước quầy hàng của Lohar là một hộp nhỏ có loa và mã QR có thể đọc được bằng máy .

Khách hàng của cô sử dụng mã để thực hiện thanh toán trực tuyến và loa, kết nối với internet thông qua thẻ SIM tích hợp, sẽ đọc thông báo xác nhận thanh toán, cho người bán và người mua biết đã nhận được tiền.

Những mã QR và hộp âm thanh này hiện có thể được tìm thấy trên khắp Ấn Độ, khi đất nước 1,4 tỷ dân chuyển từ xã hội ưu tiên tiền mặt sang xã hội không dùng tiền mặt.

Lohar nói: "Hầu hết những người đến đây đều sử dụng mã để mua những chiếc bình. "Hiện nay rất ít người mang theo tiền mặt".

Lohar, gia đình sống trong những túp lều mà họ dựng trên cùng một con đường, không có tài khoản ngân hàng. Năm ngoái, một người bạn của gia đình đã gợi ý họ thiết lập mã QR. Anh ấy đã tạo một cái cho họ bằng tài khoản ngân hàng của chính mình và Aadhaar, một số nhận dạng của chính phủ. Giờ đây, cô theo dõi tiền của mình thông qua một ứng dụng và lấy tiền từ anh ta khi cần.

"Trong vài ngày đầu tiên tôi dùng thử, công nghệ hơi khó hiểu", cô nói thêm. "Nhưng theo thời gian, tôi đã học cách sử dụng điện thoại của mình và đôi khi nó trở nên đơn giản và tiện lợi hơn cả tiền mặt".

Các mã này là một phần của hệ thống quét và thanh toán phát triển tại nhà đã thay đổi cách thức hoạt động của các doanh nghiệp ở Ấn Độ. Hàng trăm triệu người trên cả nước có thể truy cập hệ thống giao dịch trực tuyến này, sử dụng các ứng dụng như Paytm và PhonePe.

Trong nhiều năm, Ấn Độ đã bị tụt hậu so với các nền kinh tế châu Á khác như Singapore, Hàn Quốc và Trung Quốc, nơi mã QR phổ biến.

Trung Quốc lần đầu tiên bước vào thế giới thanh toán kỹ thuật số vào đầu những năm 2000 và trong thập kỷ qua đã phát triển để sản xuất các siêu ứng dụng như Alipay và WeChat, kết hợp mọi thứ từ mạng xã hội đến chia sẻ chuyến đi đến thanh toán kỹ thuật số.

Mặc dù tương đối mới, nhưng Ấn Độ đã mở rộng đáng kể bối cảnh fintech của mình kể từ năm 2016. Ngày nay, dữ liệu của chính phủ cho thấy gần 40% tất cả các khoản thanh toán trong nền kinh tế từng chỉ có tiền mặt là kỹ thuật số.

Con số này lên tới gần 3.000 tỷ USD, một con số sẽ tăng lên 10.000 tỷ USD vào năm 2026, theo một báo cáo gần đây của PhonePe và Boston Consulting Group.

Hiện có thể tìm thấy các biển hiệu nhỏ và hộp âm thanh được mã hóa QR tại các cửa hàng ven đường trên khắp Ấn Độ, nơi những người bán hàng bán mọi thứ từ thuốc lá đến món tráng miệng paan và đồ trang sức thủ công đã bắt đầu chấp nhận thanh toán kỹ thuật số.

Nhưng đó không phải là tất cả – các mã này cũng được tìm thấy trong các cửa hàng do gia đình tự quản, nhà hàng, phòng khám y tế và trong các trung tâm mua sắm cao cấp.

Theo Tập đoàn thanh toán quốc gia Ấn Độ (NPCI), gần 300 triệu người và 50 triệu thương nhân hiện đang sử dụng hệ thống này.

Thanh toán trực tuyến tiện lợi

Hệ thống thanh toán trực tuyến này có lẽ là ví dụ rõ ràng nhất về cuộc cách mạng kỹ thuật số của Ấn Độ nhằm mục đích tích hợp nhiều hơn dân số khổng lồ của đất nước vào nền kinh tế chính thức.

Trong những năm gần đây, người Ấn Độ đã nắm bắt công nghệ mới với tốc độ ngày càng nhanh. Quốc gia này hiện có gần 700 triệu người dùng điện thoại thông minh, theo cơ quan đánh giá ICRA.

Sự cạnh tranh khốc liệt giữa các nhà cung cấp dịch vụ viễn thông của Ấn Độ đã dẫn đến một số mức cước dữ liệu di động thấp nhất trên thế giới. ICRA ước tính rằng trung bình, người Ấn Độ tiêu thụ gần 17 gigabyte dữ liệu di động hàng tháng, cao hơn mức 15GB được tiêu thụ ở Bắc Mỹ và 13GB ở Trung Quốc.

Ngoài ra, sự sẵn có ngày càng tăng của điện thoại thông minh giá rẻ và tốc độ phát triển nhanh chóng của mạng xã hội cũng đã tạo điều kiện cho nhiều người Ấn Độ truy cập internet hơn.

Karthik Nachiappan, một nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Nam Á tại Đại học Quốc gia cho biết, lợi ích lớn nhất của mạng thanh toán kỹ thuật số là cách nó giúp hàng triệu người không có tài khoản ngân hàng ở Ấn Độ tiếp cận hệ thống tài chính và thực hiện các giao dịch một cách dễ dàng.

Ông nói: "Đó là một lợi ích công cộng không thể phủ nhận theo nghĩa đó. "Nó cũng mang tính chuyển đổi đối với một nền kinh tế chủ yếu lấy tiền mặt làm trung tâm và không chính thức".

Tiêu dùng tư nhân là động lực lớn nhất của tăng trưởng kinh tế ở Ấn Độ và các chuyên gia cho rằng việc gia tăng tiêu dùng công nghệ ở cả khu vực thành thị và nông thôn đang thúc đẩy quá trình chuyển đổi kỹ thuật số của nước này.

Chuyển sang cơ sở hạ tầng thanh toán kỹ thuật số dường như cũng trở nên cần thiết hơn vào năm 2016, khi chính phủ của Thủ tướng Narendra Modi cấm tiền mệnh giá lớn trong nỗ lực nhắm mục tiêu "tiền đen" không được khai báo và chống tham nhũng.

Gần như ngay lập tức, 86% tiền mặt của đất nước đã bị hủy bỏ. Nền kinh tế phụ thuộc nhiều vào tiền mặt của Ấn Độ và đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ của nước này đã bị ảnh hưởng nặng nề bởi động thái này.

Các nhà quan sát cho biết, việc chuyển sang kỹ thuật số đã trở thành cấp thiết đối với chính phủ. Nó càng tỏ ra quan trọng hơn trong đại dịch COVID-19 với nhu cầu mua sắm trực tuyến ngày càng tăng.

Làm thế nào nó hoạt động?

Chính phủ Ấn Độ đã khởi động chương trình "Ấn Độ kỹ thuật số" vào năm 2015, với hy vọng đạt được các giao dịch tài chính "không cần giấy tờ và không dùng tiền mặt" cho mọi người thuộc mọi tầng lớp xã hội.

Để thực hiện điều này, họ dựa vào sáng kiến Aadhaar, lần đầu tiên ra mắt vào năm 2009 để cung cấp cho mọi công dân một số nhận dạng sinh trắc học.

Giờ đây, chính phủ cho biết khoảng 99% người trưởng thành có số Aadhaar mà họ có thể sử dụng để mở tài khoản ngân hàng.

Một sáng kiến khác, Giao diện thanh toán hợp nhất (UPI), do ngân hàng trung ương của quốc gia đưa ra vào năm 2016, cho phép thanh toán trực tuyến trực tiếp từ ngân hàng và ứng dụng thanh toán di động mà không phải trả thêm phí.

Vào tháng 3, hơn 8,65 tỷ giao dịch trị giá hơn 170 tỷ USD đã được thực hiện trên UPI, theo NPCI giám sát nền tảng này.

Nachiappan cho biết: "UPI cung cấp một lộ trình do nhà nước lãnh đạo cho phép công dân giao tiếp và giao dịch mà dữ liệu của họ không thuộc về các tác nhân tư nhân như Google hoặc Meta".

"Không phải tất cả các quốc gia đều có khả năng hoặc lưu lượng truy cập để tạo ra những hệ thống như vậy khiến họ phải chịu ơn Big Tech khi họ dựa vào các ứng dụng của mình".

Tăng sức hấp dẫn quốc tế

Các chuyên gia cho biết, Ấn Độ đã thành công rực rỡ với quan hệ đối tác công tư của hệ thống UPI, nhưng chính phủ sẽ phải đảm bảo rằng họ không trở thành nạn nhân của những rắc rối tương tự đang gây khó khăn cho các hệ thống tài chính kỹ thuật số khổng lồ của Trung Quốc.

Nachiappan cho biết: "Các câu hỏi đặt ra về việc Bắc Kinh đã quản lý các dịch vụ fintech của Trung Quốc này hiệu quả như thế nào khi chúng mở rộng theo chiều ngang, có xu hướng ngấu nghiến dữ liệu và cách chúng xâm phạm quyền riêng tư, giảm thiểu rủi ro cho người tiêu dùng".

"Kinh nghiệm của Ấn Độ có thể khác với điều kiện là cấu trúc quy định có thể được thiết lập để tránh những vấn đề như vậy lấn át hệ thống".

Vào ngày 21/2, Ấn Độ và Singapore đã triển khai kết nối xuyên biên giới giữa UPI và dịch vụ tương đương của thành phố được gọi là PayNow, cho phép giao dịch xuyên biên giới với chi phí thấp và nhanh hơn.

Và khi Ấn Độ chuẩn bị tổ chức hội nghị thượng đỉnh G20 năm nay, quốc gia này hy vọng sẽ quảng bá câu chuyện chuyển đổi kỹ thuật số của mình trên toàn cầu, theo Amitabh Kant, một trong những điều phối viên hàng đầu của Ấn Độ cho các sự kiện G20 .

Ông nói: "Chúng tôi sẽ sử dụng câu chuyện của G20 để đưa câu chuyện chuyển đổi kỹ thuật số này của Ấn Độ đến với phần còn lại của thế giới và xem cách chúng tôi có thể sử dụng cơ hội này để thay đổi cuộc sống của người dân ở Nam bán cầu.

Ở cấp địa phương, các chủ doanh nghiệp nhỏ phần lớn đang nắm bắt quá trình chuyển đổi kỹ thuật số.

Cách gian hàng nồi đất sét của Ichar Lohar vài con phố, Shyam Ravidas, một thợ sửa giày, say sưa trong chương trình This Week in Asia về cách hệ thống thanh toán trực tuyến đã thay đổi công việc sửa giày của anh ấy.

Anh cho biết anh theo dõi các giao dịch hàng ngày, chi phí và doanh số của mình trên cùng một ứng dụng, đồng thời sử dụng nó để chuyển tiền cho các thành viên trong gia đình.

"Khoảng 90% khách hàng của tôi sử dụng thanh toán kỹ thuật số. Mọi thứ bây giờ dễ dàng hơn nhiều. Tôi từng phải chạy khắp nơi để tìm tiền lẻ và tiền lặt vặt, nhưng tôi không gặp vấn đề đó nữa," Ravidas nói.

"Tôi cũng không mất tiền hoa hồng khi muốn gửi tiền cho các thành viên gia đình trong làng của mình, bởi vì chúng tôi có thể chuyển ngay lập tức bằng điện thoại của mình", anh nói thêm. "Nó đã làm cho cuộc sống của người dân thị trấn nhỏ chúng tôi dễ dàng hơn nhiều".

(Nguồn: SCMP)