Xung đột Nga-Ukraina đẩy thế giới đến bờ vực khủng hoảng lương thực

Khi giá hàng hóa thực phẩm tăng với tốc độ nhanh nhất trong một thập kỷ, các chuyên gia cảnh báo rằng các nhà hoạch định chính sách ở châu Á và các nơi khác sẽ sớm phải đối mặt với những câu hỏi cấp bách về việc sử dụng nhiên liệu sinh học.

Các quốc gia trên thế giới, từ Mỹ, Trung Quốc, Malaysia và Indonesia đều có cái được gọi là quy định về nhiên liệu sinh học - nơi mà chính phủ yêu cầu các nhà máy lọc dầu pha trộn một số loại nhiên liệu sinh học như ethanol làm từ ngô, diesel làm từ đậu nành, diesel sinh học từ dầu cọ và nhiên liệu sinh học khác thành nhiên liệu mỗi năm hoặc tín dụng mua từ những người làm.

Nhưng với giá lương thực thực phẩm tăng mạnh kể từ khi mà cuộc xung đột Nga-Ukraina một nhà sản xuất ngũ cốc lớn, một chiến lược giảm thiểu là cung cấp nhiều ngũ cốc hơn để sản xuất thực phẩm và thịt.

Tại Washington, chính quyền tổng thống Biden đang xem xét việc từ bỏ chính sách nhiên liệu sinh học của quốc gia, Tiêu chuẩn nhiên liệu tái tạo, tờ Reuters đưa tin vào ngày 3/3. Ukraina và Nga cộng lại chiếm 75% xuất khẩu dầu hướng dương thế giới và 26% xuất khẩu lúa mì.

Theo dữ liệu của Ngân hàng Thế giới, Nga là nước xuất khẩu lúa mì hàng đầu trong năm 2018 và Ukraina lớn thứ 5.

Thomas Mielke, giám đốc điều hành của ISTA Mielke GmbH và nhà xuất bản Oil World, chuyên cung cấp phân tích thị trường toàn cầu, cho biết “một cuộc tranh luận mới về nhiên liệu sinh học so với thực phẩm” đã xuất hiện sau cuộc xung đột Nga-Ukraina.

Mielke cho biết trong bối cảnh khủng hoảng lương thực hiện nay và người tiêu dùng ở các nền kinh tế đang phát triển không đủ khả năng mua dầu ăn với giá cao, nhu cầu về nhiên liệu sinh học ngày càng giảm, Mielke nói.

Ông nói, làm như vậy sẽ giảm “tiêu thụ dầu thực vật trong lĩnh vực năng lượng, và cung cấp một phần lớn hơn lượng dầu ăn hiện tại không đủ cho thị trường thực phẩm”.

Chuyên gia hàng đầu về hàng hóa, James Fry, chủ tịch công ty tư vấn kinh doanh nông nghiệp LMC International, cho biết gần một phần tư dầu ăn và chất béo được sử dụng làm nhiên liệu sinh học.

“Nếu các chính phủ thực sự lo ngại, về lý thuyết, có thể lấy dầu từ nhiên liệu sinh học và cung cấp cho thực phẩm,” Fry nói bên lề Hội nghị & Triển lãm thường niên lần thứ 33 về dầu cọ và dầu lau 2022 tháng này.

Fry nói: “Đó sẽ là một cách có thể làm giảm bớt ảnh hưởng của giá dầu ăn cao vì nó là cùng một sản phẩm. "Câu hỏi đặt ra là, liệu các chính sách có thích ứng không?"

Mielke cảnh báo rằng lạm phát giá thực phẩm hiện nay có khả năng tạo ra “rối loạn xã hội” trong các xã hội bị ảnh hưởng nặng nề, lưu ý rằng những người tiêu dùng thiếu tiền đã cắt giảm tiêu dùng.

Martin Penner của Chương trình Lương thực Thế giới cũng đưa ra một tiên lượng tương tự, cho rằng lạm phát địa phương tăng cao và chi phí năng lượng nhập khẩu cao đã làm giảm sức mua và khả năng tiếp cận thực phẩm của các hộ gia đình có thu nhập thấp.

Ông Penner nói: “Giá lương thực và nhiên liệu tăng cao khiến hàng triệu người có nguy cơ thiếu đói với những gia đình không đủ tiền mua một bữa ăn cơ bản."

Trong tất cả các khả năng, một quốc gia càng xuống thấp trong trật tự phân chia của cải toàn cầu thì khả năng bị ảnh hưởng càng lớn, vì những xã hội này khó có cơ chế bảo vệ người tiêu dùng khỏi những cú sốc về giá cả, Fry của LMC International cho biết.

Ông Fry cho biết trong số các quốc gia dự kiến ​​sẽ bị ảnh hưởng là Bangladesh, Pakistan và Afghanistan. Mielke lưu ý rằng nguồn cung dầu thực vật toàn cầu vẫn khan hiếm do lượng dự trữ thấp.

Mielke cho biết nhiều quốc gia đã chứng kiến ​​sự thiếu hụt sản lượng trong vài tháng qua, một phần do thời tiết mất mùa do thời tiết và một phần do nông dân bán dự trữ và lượng hạt có dầu nhỏ hơn dự kiến. Ông nói thêm, sản lượng dầu cọ đã giảm so với kỳ vọng ở Malaysia và Indonesia, làm giảm nguồn cung xuất khẩu.

Trong khi đó, ông Dorab Mistry, giám đốc của Godrej International Trading & Investments, đánh giá lạc quan hơn về an ninh lương thực nhưng lại bi quan về nền kinh tế toàn cầu.

“Giá dầu cọ có thể đang ở hoặc gần đỉnh rồi. Cảm nhận của tôi là giá thường đạt đỉnh khi dự đoán những đợt thiếu hụt nghiêm trọng. Vì vậy, trừ khi tình hình ở Ukraine xấu đi hơn nữa, giá cả đang đạt đỉnh và từ đây chúng sẽ ổn định trong một thời gian. Dorab cho biết một khi các hành động thù địch chấm dứt, giá sẽ giảm. Ông không tin rằng "chúng ta không nhìn chằm chằm vào tình trạng thiếu lương thực."

Dorab cho rằng: “Giá đang tăng cao sẽ dẫn đến thay thế và phá hủy nhu cầu. Sự phá hủy nhu cầu xảy ra khi một thời kỳ giá cao hoặc nguồn cung hạn chế khiến người tiêu dùng phải tìm kiếm các lựa chọn thay thế.

Theo ông Dorab: “Chúng ta đừng bao giờ đánh giá thấp sự khéo léo và tháo vát của con người, đồng thời cho biết thêm rằng những người ở các thị trường nhạy cảm về giá cả ở Châu Á và Châu Phi”đã thể hiện mình là những quốc gia kiên cường.

Tuy nhiên, ông cho rằng nền kinh tế thế giới sẽ rơi vào suy thoái trong nửa cuối năm 2022 vì tác động tổng thể của cuộc chiến ở Ukraina đối với nền kinh tế Nga và nền kinh tế thế giới "là khá lớn."

Về những gì sắp xảy ra đối với khu vực trong bối cảnh cuộc khủng hoảng hiện tại, Mielke lưu ý rằng các chính phủ đã bắt đầu thực hiện các bước để giảm giá bằng cách cắt giảm thuế nhập khẩu, thực hiện kiểm soát xuất khẩu, tăng thuế xuất khẩu hoặc bằng cách đẩy mạnh phát hành từ kho dự trữ của chính phủ.

Tuần trước, Reuters đưa tin, chính phủ Indonesia đã tăng thuế xuất khẩu dầu cọ lên 375 USD / tấn. Theo các quy định trước đây, thuế xuất khẩu tối đa là 175 USD / tấn.

Các nhà chức trách Indonesia đã phải vật lộn để kiểm soát thị trường nội địa đối với dầu ăn, được làm từ dầu cọ thô tinh luyện, sau khi giá tăng 40% vào đầu năm do giá toàn cầu cao.

Tại Malaysia, cú sốc giá liên quan đến lúa mì - trong đó Ukraina là một trong những nhà xuất khẩu lớn nhất toàn cầu - đã biểu hiện bằng việc tăng giá bánh mì cùng nhiều thứ khác.

Vào năm 2020, 25% lúa mì ở Malaysia được nhập khẩu từ Ukraina, nước xuất khẩu lớn thứ hai sau Australia, theo số liệu từ đại sứ quán Ukraina tại Kuala Lumpur.

Năm 2021, Ukraina nằm trong số 5 nhà cung cấp lúa mì hàng đầu cho Malaysia.

Cũng theo đại sứ quán, Ukraina cũng là nhà cung cấp dầu hướng dương chính cho Malaysia. Năm 2020, quốc gia Đông Âu cung cấp 48,5% nhu cầu dầu hướng dương của Malaysia và vào năm 2021, con số này là 57%.

(Nguồn: SCMP)