Trung Quốc muốn gì từ chuyến thăm Nga của ông Tập Cận Bình?

Bên ngoài, chắc chắn sẽ có những buổi tiệc tùng, nâng cốc sâm panh, một cuộc họp báo lớn, còn bên trong, đằng sau cánh cửa đóng kín, chắc chắn là những cuộc thảo luận nghiêm túc.

Đối với ông Tập Cận Bình, đó là một chuyến đi quan trọng và là chuyến thăm cấp nhà nước đầu tiên kể từ khi bước vào nhiệm kỳ thứ 3.

Các quan chức Điện Kremlin cho biết hai nhà lãnh đạo sẽ ký "các văn kiện quan trọng" sẽ "làm sâu sắc thêm quan hệ" và củng cố hợp tác kinh tế. Nhưng đối với cả hai người đàn ông này, chuyến đi này không chỉ là một chương khác trong điều mà cả hai mô tả là tình bạn "không giới hạn".

Đối với ông Putin, đây là một sự ủng hộ đáng hoan nghênh từ đồng minh lớn nhất của mình sau một năm thất bại quân sự trong việc đạt được cái gọi là mục tiêu "phi phát xít hóa và phi quân sự hóa" Ukraina.

Quân đội Nga đang đốt cháy khí tài quân sự, đạn dược – và binh lính.

Để bù đắp cho những thiệt hại này, ông Putin được cho là đã tiếp cận với Triều Tiên và Iran để mua vũ khí và máy bay không người lái. Tuy nhiên, nếu có thêm vũ khí, đạn dược từ Trung Quốc có lẽ đó sẽ là một thắng lợi lớn cho tổng thống Nga.

Cho đến nay, ông Tập đã và đang giúp ông Putin bằng cách tuân thủ một hành động cân bằng tinh tế: từ chối công khai lên án cuộc chiến của ông Putin và đổ lỗi cho phương Tây vì đã "khiêu khích" Nga, đồng thời tăng cường quan hệ kinh tế nhưng không cung cấp viện trợ quân sự cho Moscow.

Một cuộc điều tra của CNN tiết lộ, một nhà thầu quốc phòng thuộc sở hữu nhà nước Trung Quốc đã gửi các bộ phận máy bay trực thăng và thiết bị vô tuyến đất đối không tới Nga trong suốt năm 2022, nhưng điều đó dường như không bổ sung cho "vũ khí sát thương".

Hoa Kỳ cho rằng Bắc Kinh đang "cân nhắc" cung cấp viện trợ quân sự, nhưng cho đến nay, chính quyền của ông Biden cho biết họ "không thấy dấu hiệu nào" cho thấy giới lãnh đạo Trung Quốc đã quyết định tiến hành việc chuyển giao.

Trong khi ông Putin dường như có ý định chiến đấu đến cùng ở Ukraina, thì ông Tập đến Moscow để cố gắng đánh bóng uy tín của mình bằng một kế hoạch hòa bình 12 điểm, sẽ bắt đầu bằng một lệnh ngừng bắn. Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết các đề xuất "rút gọn trong một câu, đó là thúc giục hòa bình và thúc đẩy đàm phán".

Điện Kremlin nói rằng kế hoạch này đáng được "quan tâm cẩn thận" nhưng người phát ngôn của Hội đồng An ninh Quốc gia của Tổng thống Joe Biden, John F. Kirby, nói rằng lệnh ngừng bắn được đề xuất chẳng khác nào "phê chuẩn cuộc chinh phục của Nga", cho phép quân đội Nga ở lại vị trí, chiếm giữ lãnh thổ của một quốc gia có chủ quyền.

Ông Tập cũng đang đưa ra những đề nghị với Ukraina, cho phép Ngoại trưởng Trung Quốc nói chuyện với người đồng cấp Ukraina, thúc giục các cuộc đàm phán hòa bình. Liệu ông Tập có liên lạc với Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky sau cuộc gặp với ông Putin hay không vẫn chưa xác định.

Ông Putin có những thứ khác trong danh sách mong muốn của Trung Quốc. Các biện pháp trừng phạt của phương Tây đang cắt đứt quyền tiếp cận của Moscow đối với các vi mạch và công nghệ tinh vi khác, vốn rất quan trọng đối với tổ hợp công nghiệp quân sự của Nga và Trung Quốc là nhà sản xuất hàng đầu các thành phần đó.

Tuy nhiên, Trung Quốc phải đối mặt với một tình thế tiến thoái lưỡng nan: họ chính thức phản đối các biện pháp trừng phạt kinh tế nhưng – ít nhất cho đến nay – đang cố gắng không vi phạm chúng, vì sợ rằng chính các công ty Trung Quốc có thể sẽ bị trừng phạt.

Nhà lãnh đạo Nga muốn có nhiều thương mại hơn với Trung Quốc và Bắc Kinh đang khao khát có thêm dầu mỏ của Nga. Châu Âu đã ngừng nhập khẩu dầu mỏ và hầu hết khí đốt tự nhiên của Nga. Nga đang bù đắp cho điều đó bằng cách bán cho Ấn Độ và Trung Quốc – nhưng với giá chiết khấu.

Trong danh sách mong muốn về địa chính trị của ông Putin, ông Tập đã bày tỏ tình đoàn kết với ông Putin nhưng dường như ông không hoàn toàn ủng hộ cuộc tấn công vào Ukraina – ít nhất là công khai.

Ngay cả khi tổng thống Nga đã đưa ra nhiều lời đe dọa sử dụng vũ khí hạt nhân, ông Tập đã cảnh báo chống lại bất kỳ hành động nào như vậy.

Về vấn đề chủ quyền, Bắc Kinh đang thực hiện một hành động cân bằng khác bằng cách không chỉ trích việc Nga vi phạm chủ quyền của Ukraina, đồng thời tái khẳng định rằng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của tất cả các quốc gia phải được duy trì.

Trung Quốc đang theo dõi cuộc chiến Ukraina, ghi chép và đưa ra kết luận về bất kỳ khả năng nào trong tương lai mà Bắc Kinh có thể chiếm đảo Đài Loan và điều đó rất phức tạp: nhấn mạnh rằng chủ quyền của Trung Quốc phải được tôn trọng, trong khi phủ nhận yêu sách của Đài Loan đối với chủ quyền của họ.

Tuy nhiên, khi ông Putin và ông Tập ngồi lại với nhau, họ dường như đồng ý hoàn toàn về một điều: cả hai đều muốn chấm dứt "trật tự thế giới tự do" thời hậu Thế chiến II do Hoa Kỳ đảm bảo. Cả hai đều muốn thách thức quyền bá chủ quân sự và kinh tế của Hoa Kỳ. Trung Quốc có thể sẽ lặng lẽ hoan nghênh một chiến thắng của Nga khiến Mỹ và các đồng minh phương Tây của Ukraina bẽ mặt.

Nhưng cho dù ông Putin là một "người tin tưởng thực sự" vào sự sụp đổ của phương Tây, thì chắc chắn ông Tập cũng phải thất vọng trước thành tích quân sự sa sút của Nga trên chiến trường.

Lệnh bắt giữ Putin của Tòa án Hình sự Quốc tế với cáo buộc phạm tội ác chiến tranh là một dấu hiệu đáng lo ngại khác đối với các đối tác chiến lược, ngay cả khi cả Nga và Trung Quốc đều không công nhận thẩm quyền của tòa án này.

Nền kinh tế bị thiệt hại của Nga không bao giờ có thể bù đắp cho sự mất mát từ thị trường châu Âu và châu Mỹ có thể xảy ra nếu Trung Quốc hết lòng đứng về phía Nga.

Danh sách những điều mà Trung Quốc từ ông Putin có thể vẫn chỉ là mơ tưởng.

(CNN)

Chia sẻ Chia sẻ

Chia sẻ

Lưu tin