Tranh cãi toàn cầu xung quanh việc khai thác khoáng sản ở biển sâu

Hàng tỷ USD dưới biển sâu

Có hàng tỷ tấn và hàng tỷ USD khoáng sản quan trọng nằm dưới đáy biển. Những kim loại này rất quan trọng đối với pin xe điện và quá trình chuyển đổi năng lượng sạch, và chúng được tìm thấy rất nhiều ở một khu vực của Thái Bình Dương được gọi là Vùng Clarion Clipperton, ở độ sâu từ 3.500m đến 5.500m. 

Trải dài hàng nghìn kilomet, khu vực này chứa nhiều niken, mangan và coban hơn bất kỳ khu vực nào được biết đến trên đất liền. Đáy biển có chứa các kết hạch đa kim hay còn gọi là kết hạch mangan, tuy có kích thước chỉ bằng củ khoai tây nhưng nó chứa tỷ lệ cao niken, đồng, mangan, đất hiếm và các kim loại có giá trị khác.

Nhưng việc khai thác những kim loại này thông qua khai thác dưới biển sâu đã trở thành tâm điểm gây tranh cãi toàn cầu. Các quy định quốc tế về khai thác biển sâu vẫn chưa được hoàn thiện và cơ quan quản lý trực thuộc Liên Hợp Quốc phụ trách, Cơ quan Đáy biển Quốc tế (ISA) gần đây đã bỏ lỡ thời hạn quan trọng để thực hiện việc này.

Giờ đây, ISA phải chấp nhận các đơn đăng ký khai thác trong trường hợp không có quy định. Công ty Metals đã thông báo rằng họ có kế hoạch nộp đơn đăng ký vào mùa hè tới và bắt đầu khai thác vào năm 2025, khiến nhiều người lo ngại về những tác động tiềm tàng.

Gerard Barron, Giám đốc điều hành của The Metals Company, cho rằng chúng ta cần so sánh tác động tiềm tàng của việc khai thác dưới biển sâu với những tác hại đã biết đến từ việc khai thác trên đất liền, chẳng hạn như nạn phá rừng bắt nguồn từ việc khai thác niken và sử dụng lao động  trẻ em ở Indonesia hay mỏ coban ở Congo. 

Tiềm năng chưa được khai thác

Theo Benchmark Mineral Intelligence, một công ty chuyên theo dõi hoạt động sản xuất pin, từ năm 2020 đến năm 2030, nhu cầu pin niken dự kiến sẽ tăng khoảng 20 lần, nhu cầu mangan dự kiến sẽ tăng khoảng 8 lần và nhu cầu pin coban dự kiến sẽ tăng gấp 4 lần. Tất cả đều là kim loại không thể thiếu trong quá trình chuyển đổi năng lượng.

Tại Vùng Clarion Clipperton, họ ước tính có hơn 20 tỷ tấn nốt hạch đa kim trong khu vực với khoảng 270 triệu tấn niken. 

Để so sánh, thế giới đã sản xuất khoảng 3,3 triệu tấn niken vào năm ngoái. The Metals Company cho rằng thị trường niken có thể được hưởng lợi nhiều nhất từ hoạt động khai thác biển sâu, vì khoáng chất này không thể thiếu trong pin lithium-ion và việc tăng cường khai thác niken ở Indonesia đang gây ra nạn phá rừng quy mô lớn ở các khu rừng nhiệt đới của đất nước. Nếu tiến hành khai thác dưới biển, việc phá rừng có thể sẽ ngưng lại. 

The Metals Company được cấp phép thăm dò một khu vực có trữ lượng niken chưa phát triển lớn nhất thế giới gần 29.000 dặm vuông đáy biển. Mặc dù đó chỉ chiếm khoảng 0,02% toàn bộ đáy biển, công ty cho biết nguồn tài nguyên này chứa đủ niken, đồng, coban và mangan để cung cấp năng lượng cho khoảng 280 triệu xe điện đang hoạt động ở Mỹ hiện nay.

Năm ngoái, công ty đã ủy quyền cho Benchmark Mineral Intelligence tiến hành phân tích vòng đời nhằm mô hình hóa tác động môi trường của việc thu thập niken, coban và đồng từ đáy biển, sau đó xử lý các khoáng chất này trên đất liền ở Texas.

Phân tích cho thấy dự án NORI-D do The Metals Company đề xuất hoạt động tốt hơn so với hoạt động khai thác và xử lý trên đất liền ở phần lớn các loại tác động được đo lường, bao gồm cả tiềm năng nóng lên toàn cầu, thường thấp hơn 54%-70%. Khai thác dưới biển sâu tránh được lượng khí thải liên quan đến nổ mìn, cũng như chất thải sunfua, một chất thải có thể làm ô nhiễm nước ngầm.

Andrew Miller, COO của Benchmark Mineral Intelligence cho biết: "Nếu những dự án này tiến triển theo cách đang được mô tả và nhắm mục tiêu ngày nay, nó thực sự có thể mang lại một số lợi ích đáng kể".

Tuy nhiên, có những tác động tiềm tàng không được phân tích của Benchmark nắm bắt, bao gồm cả thiệt hại có thể xảy ra đối với hệ sinh thái biển sâu và đa dạng sinh học - những vấn đề được nhiều tổ chức và công ty vận động chính sách phản đối việc khai thác biển sâu quan tâm.

Những ẩn số lớn

Một vài năm trước, Quỹ Động vật hoang dã thế giới đã đưa ra một tuyên bố kinh doanh kêu gọi tạm dừng khai thác dưới biển sâu. Các công ty công nghệ lớn Google và Samsung, cũng như các nhà sản xuất ô tô BMW, Volkswagen, Volvo, Renault và Rivian đã ký kết đồng ý.

Các nhà khoa học vẫn đang khám phá nhiều điều về khu vực này. Các báo cáo cho thấy có thể có khoảng 5.000 đến 8.000 loài chưa được xác định hoặc vẫn đang được phát hiện. Chúng bao gồm san hô, bọ biển, bạch tuộc, hải sâm và giun. Một số sinh vật này dựa vào các hạch đa kim loại để trú ẩn hoặc là một phần quan trọng trong môi trường sống của chúng, và chúng chắc chắn sẽ phải chịu đựng nếu những hạch này bị hút ra khỏi đáy đại dương.

Việc các đơn xin phép khai thác vùng biển này bây giờ có phải được phê duyệt tạm thời hay không vẫn là một vùng xám về mặt pháp lý. Đại diện từ các công ty đều lạc quan rằng nó sẽ được chấp thuận ngay cả khi các quy định chưa được hoàn thiện.

Pradeep Singh, một thành viên tại Viện Nghiên cứu tính bền vững ở Potsdam, người tham dự các cuộc họp của ISA và là người tham gia các cuộc đàm phán, gần như không tự tin rằng các quy định đã chặt chẽ.

Singh nói: "ISA thậm chí còn chưa phát triển các ngưỡng về mức độ tổn hại được coi là có thể chấp nhận được và mức độ tổn hại nào sẽ không được chấp nhận. Và vì vậy sẽ mất khá nhiều thời gian trước khi chúng ta đạt đến điểm mà tất cả 36 bang đều vui vẻ ký kết các quy định". 

The Metals Company đang phải chịu áp lực nặng nề trong việc chứng minh giá trị của mình. Việc sáp nhập SPAC của công ty vào năm 2021 đã chứng tỏ một thảm họa khi một nhà đầu tư lớn không cung cấp được 200 triệu USD tài trợ như đã hứa . Ngày nay, giá cổ phiếu của công ty đã giảm gần 90% và gã khổng lồ vận chuyển Maersk, từng nắm giữ hơn 9% cổ phần của công ty đã thoái vốn vào tháng 5.

Miller của Benchmark nói: "Họ phải sớm đưa ra một phương án kinh doanh. Tiền không phải là vô hạn đối với những loại dự án này". 

Nhưng liệu hoạt động kinh doanh khai thác biển sâu tiềm năng lớn có làm cho ngành công nghiệp kim loại toàn cầu bền vững hay không, và liệu các tác động không thể tránh khỏi đến hệ sinh thái có chứng minh được giá trị của nó đối với lợi nhuận từ năng lượng sạch hay không vẫn là vấn đề tranh luận và cần những nghiên cứu khoa học để chứng minh. 

(Nguồn: CNBC)

Chia sẻ Chia sẻ

Chia sẻ

Lưu tin