Silicon Valley Bank báo hiệu sự sụp đổ của ngành tài chính Mỹ?

Các động thái này được đưa ra khi SVB, một ngân hàng chuyên cho các công ty khởi nghiệp - đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ - vay vốn, đang cố gắng huy động tiền để khắc phục khoản lỗ do bán trái phiếu bị ảnh hưởng bởi lãi suất cao hơn. Thông tin này đã khiến khách hàng của họ rút tiền ồ ạt và làm dấy lên lo ngại về tình trạng của ngành ngân hàng.

Các quan chức cho biết họ hành động để "bảo vệ người gửi tiền được bảo hiểm". SVB đang phải đối mặt với tình trạng "không đủ thanh khoản và mất khả năng thanh toán", các nhà quản lý ngân hàng ở California, nơi SVB đặt trụ sở chính, cho biết khi họ tuyên bố tiếp quản.

Công ty Bảo hiểm tiền gửi liên bang Mỹ (FDIC), chuyên bảo vệ các khoản tiền gửi lên tới 250.000 USD, cho biết họ đã chịu trách nhiệm về khoảng 175 tỷ USD đang được gửi tại ngân hàng lớn thứ 16 ở Mỹ. Các chi nhánh của ngân hàng sẽ mở cửa trở lại và khách hàng có tiền gửi được bảo hiểm sẽ có quyền tiếp cận tiền của họ "không trễ hơn sáng 13/3", đồng thời cho biết thêm rằng số tiền thu được từ việc bán trái phiếu của ngân hàng sẽ được chuyển đến những người gửi tiền không được bảo hiểm.

Các nhà đầu tư lo lắng

Tình hình này đã khiến nhiều công ty có tiền bị ràng buộc tại SVB lo lắng. Một người sáng lập công ty khởi nghiệp (start-up) nói với BBC: "Tôi đang trên đường đến chi nhánh để rút tiền. Tôi đã cố gắng chuyển số tiền đó ra ngoài ngày hôm qua nhưng không thành công. Bạn biết có những lúc mà bạn có thể thực sự gặp rắc rối nhưng bạn không biết chắc? Đây là một trong những lúc đó".

Một nhà sáng lập start-up về chăm sóc sức khỏe khác cho biết: "Đúng ba ngày trước, chúng tôi vừa đạt được một triệu USD trong tài khoản ngân hàng của mình... Và rồi vụ này xảy ra". Người này đã xoay sở để chuyển tiền vào một tài khoản khác 40 phút trước thời hạn. 

Anh nói: "Giao dịch đang chờ xử lý. Và rồi sáng nay, tiền vẫn ở đó. Nhưng tôi biết những người khác đã làm điều tương tự sau tôi vài phút, và tiền không được chuyển đi. Đó là một tình huống điên rồ".

Phản ứng của cơ quan quản lý

Sự sụp đổ xảy ra sau khi SVB cho biết họ đang cố gắng huy động 2,25 tỷ USD để bù lỗ do bán tài sản, chủ yếu là trái phiếu chính phủ Mỹ, vốn bị ảnh hưởng bởi lãi suất cao hơn. Tin tức đã khiến các nhà đầu tư và khách hàng rút tiền khỏi ngân hàng. 

Giá cổ phiếu đã chạm mốc giảm kỷ lục trong một ngày vào hôm 9/3, giảm hơn 60% và giảm hơn nữa trong doanh số bán hàng sau giờ làm việc trước khi giao dịch bị tạm dừng. Lo ngại rằng các ngân hàng khác có thể gặp phải vấn đề tương tự đã dẫn đến việc cổ phiếu ngân hàng trên toàn cầu bị bán tháo trên diện rộng vào hôm 9/3 và sáng 10/3.

Phát biểu tại Washington hôm 10/3, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen cho biết, bà đang theo dõi rất cẩn thận "những diễn biến gần đây" tại SVB và những ngân hàng khác. 

Sau đó, bà đã gặp các cơ quan quản lý ngân hàng hàng đầu, mà Bộ Tài chính cho biết bà bày tỏ "sự tin tưởng hoàn toàn vào các cơ quan quản lý ngân hàng sẽ có những hành động thích hợp để phản ứng và lưu ý rằng hệ thống ngân hàng vẫn có khả năng phục hồi". SVB đã không trả lời yêu cầu bình luận.

Được coi là nguồn vốn quan trọng đối với các công ty khởi nghiệp, SVB là ngân hàng đối tác của gần một nửa số công ty công nghệ và chăm sóc sức khỏe đã niêm yết trên thị trường chứng khoán vào năm ngoái, được hỗ trợ bởi liên doanh của Mỹ. 

Khởi đầu là một ngân hàng ở California vào năm 1983, SVB đã mở rộng nhanh chóng trong thập kỷ qua. Ngân hàng này hiện có hơn 8.500 nhân viên trên toàn cầu, mặc dù hầu hết các hoạt động của họ là ở Mỹ.

SVB đã phải chịu áp lực vì lãi suất cao hơn khiến các công ty mới thành lập khó huy động tiền hơn thông qua gây quỹ tư nhân hoặc bán cổ phần, và nhiều khách hàng đã rút tiền gửi, những động thái đã xảy ra trong tuần này. Ở Silicon Valley, dư âm từ sự sụp đổ đã lan rộng khi các công ty phải đối mặt với câu hỏi về ý nghĩa của sự sụp đổ này đối với tài chính của họ.

Ngay cả những doanh nghiệp không có hoạt động kinh doanh trực tiếp cũng bị ảnh hưởng, chẳng hạn như các khách hàng của Rippling, một công ty xử lý phần mềm tính lương và sử dụng SVB. Họ cảnh báo rằng các khoản thanh toán hiện tại có thể bị chậm trễ và cho biết họ đang chuyển hoạt động kinh doanh sang một ngân hàng khác.

Công ty con của SVB tại Anh cho biết họ độc lập, với bảng cân đối kế toán riêng "tách biệt với công ty mẹ và các công ty con khác". 

Bà Erin Platts, quản lý của SBV tại EMEA (khu vực châu Âu, Trung Đông và châu Phi) cho biết: "Chúng tôi nhận thức rằng đây là thời điểm đáng lo ngại đối với khách hàng của chúng tôi, vì vậy chúng tôi đang làm việc không ngừng nghỉ để hỗ trợ họ và cung cấp thêm thông tin về tình hình".

Ngoài việc giáng một đòn mạnh vào ngành công nghệ, sự sụp đổ của SVB đã làm dấy lên lo ngại về những rủi ro lớn hơn mà các ngân hàng phải đối mặt, khi lãi suất tăng nhanh ảnh hưởng đến thị trường trái phiếu.

Các ngân hàng trung ương trên khắp thế giới - trong đó có Cục Dự trữ Liên bang Mỹ và Ngân hàng Trung ương Anh - đã tăng mạnh chi phí cho vay trong năm qua khi họ cố gắng kiềm chế lạm phát. Nhưng khi lãi suất tăng, giá trị của danh mục đầu tư trái phiếu hiện hành thường giảm. 

Những sự sụt giảm đó có nghĩa là nhiều ngân hàng đang phải đối mặt với những khoản lỗ tiềm tàng đáng kể - mặc dù sự thay đổi về giá trị thường không phải là vấn đề trừ khi những áp lực khác buộc các công ty phải bán cổ phần nắm giữ.

Cổ phiếu của một số ngân hàng lớn của Mỹ đã phục hồi vào ngày 10/3, nhưng việc bán tháo tiếp tục ảnh hưởng tới các ngân hàng nhỏ hơn, buộc Signature Bank và các ngân hàng khác phải tạm dừng giao dịch.

Nasdaq - sàn giao dịch chứng khoán có nhiều doanh nghiệp thuộc lĩnh vực công nghệ niêm yết - giảm 1,7% vào cuối ngày, trong khi các chỉ số chứng khoán như S&P 500 giảm 1,4% và Dow Jones giảm gần 1%. Các chỉ số quan trọng của châu Âu và châu Á cũng giảm, với FTSE 100 giảm 1,6%.

Alexander Yokum, nhà phân tích nghiên cứu vốn chủ sở hữu tại CFRA (công ty nghiên cứu đầu tư độc lập lớn nhất trên thế giới), cho biết các ngân hàng chuyên về các ngành đơn lẻ được coi là dễ rút tiền nhanh chóng, giống như trong trường hợp của SVB. 

Nhà phân tích này nhấn mạnh: "SVB sẽ không mất tiền nếu họ không hết tiền mặt để trả lại cho khách hàng của mình. Vấn đề là mọi người muốn có tiền và họ không có tiền - họ đã đầu tư và những khoản đầu tư đó đã lỗ. Tôi biết có rất nhiều nỗi sợ hãi, nhưng nó chắc chắn là đặc thù của các công ty. Các doanh nghiệp bình thường sẽ ổn thôi. Và điều đó không tốt".

Giám đốc điều hành của Sovereign Wealth Management Gary Korolev cho biết việc SVB phá sản sẽ không dẫn đến cuộc khủng hoảng toàn diện trong hệ thống tài chính. Ông Gary Korolev nhận định sau tin tức về việc ngân hàng này đóng cửa, cổ phiếu của JP Morgan đã tăng lên, điều đó có nghĩa là thị trường không xem vấn đề này mang tính hệ thống mà chỉ là nỗ lực phối hợp nhằm loại bỏ khỏi cuộc chơi một ngân hàng vận hành đồng tiền điện tử. 

Theo đó, các cơ quan quản lý đang hành động chính xác trong tình huống này và có lẽ đã lường trước được điều gì xảy ra. Ông lưu ý: "Ít nhất tại thời điểm hiện nay, vụ việc này đã được ngăn chặn lây lan".

FED đề phòng kịch bản thêm nhiều ngân hàng phá sản

Ngày 11/3, Bloomberg News đưa tin Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) và Tập đoàn Bảo hiểm Tiền gửi Liên bang nước này đang cân nhắc việc thành lập một quỹ cho phép các cơ quan quản lý hỗ trợ thêm tiền gửi tại các ngân hàng đang gặp khó khăn, sau sự sụp đổ của Ngân hàng Thung lũng Silicon (SVB).

Theo Bloomberg, các nhà quản lý đã thảo luận về phương tiện đặc biệt mới này trong những hội nghị với các giám đốc điều hành ngân hàng và hy vọng biện pháp như trên sẽ trấn an người gửi tiền và giúp ngăn chặn bất kỳ sự hoảng loạn nào trên thị trường. Đây là một phần trong kế hoạch dự phòng của FED khi sự hoang mang đang lan rộng về tình trạng của nhóm ngân hàng tập trung vào cộng đồng đầu tư mạo hiểm và khởi nghiệp.

Trước đó, hôm 11/3, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã thảo luận với Thống đốc California Gavin Newsom về sự sụp đổ của SVB và những nỗ lực giải quyết tình hình.

SVB sụp đổ sau khi những người gửi tiền đã vội vã rút tiền khỏi ngân hàng này do lo ngại về tình hình tài chính của SVB. Đây là vụ sụp đổ ngân hàng thương mại lớn thứ nhì trong lịch sử nước Mỹ, sau vụ ngân hàng Washington Mutual (WaMu) sụp đổ năm 2008 vào thời kỳ khủng hoảng tài chính.

(Nguồn: TTXVN/BBC/Sputnik/Reuters)