Kinh tế Trung Quốc đang mất đà phục hồi báo hiệu rắc rối cho nền kinh tế toàn cầu

Theo số liệu do Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc công bố hôm 16/5, một loạt các chỉ số kinh tế cho tháng 4, bao gồm doanh số bán lẻ, sản xuất nhà máy và đầu tư tài sản cố định, không đạt được kỳ vọng của các nhà kinh tế. Đầu tư vào lĩnh vực bất động sản của nước này cũng giảm trong 4 tháng đầu năm.

Một trong những điểm dữ liệu ấn tượng nhất là tỷ lệ thất nghiệp của người Trung Quốc trong độ tuổi từ 16 đến 24, đã tăng lên mức kỷ lục 20,4% vào tháng trước. Tỷ lệ này đã tăng đều đặn từ 16,7% vào cuối năm ngoái.

Dữ liệu chỉ ra đà tăng trưởng chậm lại của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, làm tăng thêm sự không chắc chắn cho nền kinh tế toàn cầu vốn đang phải đối mặt với những cơn gió ngược từ tình trạng hỗn loạn trong lĩnh vực ngân hàng, lạm phát kéo dài và hậu quả của cuộc chiến ở Ukraina. Những con số này bổ sung thêm bằng chứng cho thấy sự phục hồi của Trung Quốc sẽ không thúc đẩy tăng trưởng toàn cầu mạnh mẽ như trong quá khứ.

Sự phục hồi cho đến nay chủ yếu nhờ vào sự bùng nổ nhu cầu đi lại của người dân, khách du lịch, ăn uống và các dịch vụ khác bị dồn nén sau gần ba năm hạn chế nghiêm ngặt do đại dịch kết thúc vào cuối năm ngoái. 

Mặc dù phần lớn vẫn đang đi đúng hướng, nhưng các nhà kinh tế cho rằng vẫn chưa rõ mức độ phục hồi sẽ bền vững như thế nào. Gánh nặng nợ nần và thị trường nhà ở khó khăn đang đè nặng lên tăng trưởng, và sự phục hồi vẫn không đồng đều.

Các nhà kinh tế đặc biệt lo ngại về các điều kiện trong thị trường lao động, yếu tố chính quyết định niềm tin của người tiêu dùng sau ba năm, trong đó các biện pháp hạn chế đại dịch và hạn chế đi lại đã ảnh hưởng đến sự sẵn sàng ra ngoài và chi tiêu của mọi người.

Mức độ thất nghiệp gia tăng liên tục trong thế hệ trẻ, tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên luôn ở mức thấp hơn gấp hai hoặc ba lần so với dân số nói chung và không giảm xuống dưới 15% kể từ cuối năm 2021 cũng góp phần gây ra lo ngại về các cuộc khủng hoảng tài chính trong nước. bất ổn xã hội vào thời điểm căng thẳng với phương Tây do Mỹ đứng đầu gia tăng.

Trong khi nhiều nhà kinh tế gần đây đã nâng dự báo tăng trưởng cả năm của Trung Quốc lên gần 6%, vượt mục tiêu khoảng 5% mà các nhà hoạch định chính sách Bắc Kinh đặt ra hồi tháng 3, họ vẫn chia rẽ về việc liệu Bắc Kinh có cắt giảm lãi suất trong thời gian tới hay không.

Ông Ting Lu, nhà kinh tế trưởng về Trung Quốc tại Nomura, đã nói với các khách hàng trong một lưu ý hôm 16/5 rằng Trung Quốc phải đối mặt với "rủi ro ngày càng tăng của một vòng xoáy đi xuống" có thể dẫn đến hoạt động ít hơn, tỷ lệ thất nghiệp gia tăng, lạm phát kéo dài, lãi suất giảm và đồng tiền yếu hơn. Ông dự đoán rằng việc cắt giảm lãi suất cho vay chuẩn có thể xảy ra vào nửa cuối năm nay.

Tommy Wu, một nhà kinh tế tại Commerzbank, cho biết báo cáo kinh tế yếu hơn dự kiến "mở ra cơ hội cho việc nới lỏng chính sách hơn nữa" khi nền kinh tế phải vật lộn với thị trường lao động trì trệ và rủi ro giảm phát gia tăng.

Bruce Pang, nhà kinh tế trưởng về Trung Quốc tại Jones Lang LaSalle, tin rằng trong khi nền kinh tế có thể sử dụng một số biện pháp kích thích, ngân hàng trung ương Trung Quốc có thể sẽ phải trì hoãn mọi kế hoạch nới lỏng chính sách tiền tệ, một phần vì lo ngại về bong bóng tài sản tăng cao. Ông Pang cho biết việc công bố dữ liệu yếu hơn dự kiến vào ngày 16/5 "cho thấy mức độ khó khăn để duy trì hoạt động của động cơ tăng trưởng sau khi khởi động lại nó".

Hôm 15/5, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc đã giữ nguyên lãi suất cơ bản trong tháng thứ 9 liên tiếp. Đồng thời, ngân hàng trung ương cho biết đất nước không bị giảm phát, mặc dù họ thừa nhận rằng nhu cầu yếu đã giữ cho lạm phát ở mức thấp.

Theo Ngân hàng trung ương nước này cho biết: "'Hiệu ứng vết sẹo' của đại dịch vẫn chưa mờ đi, kỳ vọng thu nhập của người dân vẫn đang phục hồi, những người trẻ tuổi đang chịu áp lực việc làm lớn hơn, tính bền vững của đà phục hồi tiêu dùng đang đối mặt với những thách thức".

Sự phấn khích từ việc đột ngột dỡ bỏ các quy định nghiêm ngặt do COVID vào cuối năm ngoái đã khiến chi tiêu dịch vụ tăng vọt. Nhưng sự bùng nổ hoạt động đó dường như đã mất hơi vào tháng 4.

Trong khi doanh số bán lẻ, một đại diện cho mức tiêu dùng, đã tăng 18,4% trong tháng 4 so với một năm trước đó, mức độ tăng chủ yếu là do so với tháng 4 trước đó, khi lệnh phong tỏa kéo dài hàng tháng trên toàn thành phố ở Thượng Hải đã làm tê liệt chuỗi cung ứng và ảnh hưởng đến niềm tin của người tiêu dùng trên toàn thế giới.

Kết quả này cũng phản ánh kỳ vọng về mức tăng 20,5% của các nhà kinh tế được The Wall Street Journal khảo sát. Khi so sánh với tháng 3, chi tiêu của người tiêu dùng chỉ tăng 0,5% trong tháng 4, theo cục thống kê.

Chi tiêu cho các dịch vụ là động lực chính của sự phục hồi, trong khi chi tiêu cho hàng hóa đang chậm lại. Sự khác biệt đó tiếp tục vào tháng 4, với doanh số bán đồ gia dụng, đồ nội thất và các hàng hóa khác vẫn ở mức ảm đạm, ngay cả khi chi tiêu cho các nhà hàng tiếp tục tăng, dữ liệu hôm 16/5 cho thấy.

Hoạt động của cũng gây thất vọng, giảm 0,5% trong tháng trước so với tháng 3, phản ánh nhu cầu xuất khẩu giảm khi các nhà bán lẻ ở phương Tây quay trở lại với các đơn đặt hàng mới trong bối cảnh lạm phát tăng cao.

Tăng trưởng đầu tư vào tài sản cố định, bao gồm đầu tư vào sản xuất, bất động sản và cơ sở hạ tầng, bất ngờ chậm lại trong tháng 4, với đầu tư của các công ty tư nhân chỉ tăng 0,4% trong 4 tháng đầu năm, chậm hơn so với mức 0,9% của năm ngoái.

Đầu tư tài sản cố định đã tăng 4,7% so với một năm trước đó trong khoảng thời gian từ tháng 1 đến tháng 4, chậm lại so với mức tăng 5,1% được ghi nhận trong quý 1 và thấp hơn mức tăng trưởng 5,3% mà các nhà kinh tế được The Wall Street Journal dự đoán.

Lực cản từ lĩnh vực bất động sản, vốn đã bị giảm mạnh trong hầu hết năm 2022, vẫn tiếp tục. Đầu tư vào thị trường bất động sản của Trung Quốc đã giảm 6,2% trong 4 tháng đầu năm so với một năm trước đó, tăng từ mức giảm 5,8% trong quý 1.

Trên thị trường lao động, thước đo tỷ lệ thất nghiệp hàng đầu của Trung Quốc, tỷ lệ thất nghiệp thành thị được khảo sát, đã giảm tháng thứ ba liên tiếp trong tháng 4 xuống 5,2%, mức thấp nhất kể từ cuối năm 2021. 

Nhưng tin tốt đó đã bị lu mờ bởi tỷ lệ thất nghiệp gia tăng tháng thứ tư liên tiếp trong số những người trẻ tuổi, những người chiếm gần 40% việc làm trong lĩnh vực dịch vụ trước đại dịch, theo Louise Loo, nhà kinh tế Trung Quốc tại Oxford econom.

Bà Loo cho biết: "Trong phạm vi mà chúng tôi cho rằng sự phục hồi đã được dẫn dắt bởi lĩnh vực dịch vụ, thì thực tế cứ 5 thanh niên thì có 1 người thất nghiệp thực sự cho thấy rằng sự thúc đẩy sẽ không kéo dài", bà Loo nói.

Fu Linghui, phát ngôn viên của cục thống kê Trung Quốc, hôm 16/5 kêu gọi nỗ lực nhiều hơn để giúp mở rộng cơ hội việc làm cho lao động trẻ, vì số lượng sinh viên tốt nghiệp đại học dự kiến sẽ đạt kỷ lục mới vào mùa hè này.

Một phần của vấn đề là sự không phù hợp trong thị trường việc làm. Các nhà máy ở Trung Quốc đang gặp khó khăn trong việc tìm kiếm lao động trẻ, trong khi nhiều sinh viên mới tốt nghiệp không sẵn sàng đảm nhận công việc "cổ cồn xanh".

Tại Bắc Kinh, Yao Jiaoqing cho biết bà đã bỏ công việc nhân viên pha chế cà phê vào tháng trước vì không thể chịu đựng được công việc nặng nhọc trong khi mức lương hàng tháng chưa đến 3.000 nhân dân tệ, tương đương khoảng 431 USD.

Yao đã đảm nhận nhiều công việc khác nhau trong ngành viễn thông và du lịch trực tuyến sau khi tốt nghiệp đại học vào năm 2018. Cô gái 27 tuổi cho biết cô bỏ những công việc đó vì cảm thấy kiệt sức khi làm việc như một bánh răng nhỏ trong một công ty lớn. Cô ấy bị thu hút bởi công việc trong một quán cà phê, nơi không cần làm thêm giờ.

Yao cho biết cô ước tính, dựa trên các đồng nghiệp của mình, tỷ lệ thất nghiệp trong nhóm của cô có thể còn cao hơn so với dữ liệu chính thức cho thấy.

"Tôi nhìn quanh những người bạn ở độ tuổi tương tự, khoảng một phần ba trong số họ hiện không có việc làm", cô nói. "Tôi chỉ muốn nằm im", cô ấy nói thêm, sử dụng một thuật ngữ tiếng lóng phổ biến giống như bỏ cuộc.

(Nguồn: The Wall Street Journal)

Chia sẻ Chia sẻ

Chia sẻ

Lưu tin