Không có lối thoát nào từ chiến lược ‘zero COVID’: Trung Quốc chật vật tìm kiếm chính sách đi tắt đón đầu

Lập trường "zero-COVID" của Trung Quốc đã khiến nước này đối đầu với phần còn lại của thế giới và gây thiệt hại kinh tế ngày càng lớn, nhưng chiến lược rút lui vẫn còn khó nắm bắt khi các nhà chức trách lo lắng về khả năng của hệ thống chăm sóc sức khỏe để đối phó và thích ứng với các chủng virus mới.

Các chuyên gia y tế Trung Quốc năm ngoái tin rằng tỷ lệ tiêm chủng cao hơn sẽ đưa Trung Quốc tới quyết định nới lỏng các quy định cứng rắn về di chuyển và xét nghiệm khi tỷ lệ lây nhiễm ở nhiều nơi chậm lại.

Sự xuất hiện của biến thể Omicron có khả năng lây nhiễm cao đã làm tiêu tan những hy vọng đó.

Trong khi một số nhà phân tích cho rằng cách tiếp cận của Trung Quốc là "không bền vững", thì nhiều chuyên gia y tế địa phương - và một số người ở nước ngoài cho rằng nước này không còn lựa chọn nào khác ngoài việc tìm cách đạt được mức độ lây nhiễm SARS-CoV-2 trong cộng đồng bằng 0 (chiến lược "không COVID."

Liang Wannian, người đứng đầu nhóm chuyên gia phòng chống dịch bệnh tại Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc, cho biết trong cuộc họp vào ngày 22/1 rằng: “Đối với một đất nước rộng lớn với dân số 1,4 tỷ người, phải nói rằng hiệu quả chi phí cho công tác phòng chống và kiểm soát của Trung Quốc là rất cao."

Kristalina Georgieva, giám đốc điều hành của Quỹ Tiền tệ Quốc tế, tuần trước đã kêu gọi Trung Quốc "đánh giá lại" cách tiếp cận của mình, nói rằng nước này hiện đã trở thành một "gánh nặng" đối với cả nền kinh tế Trung Quốc và toàn cầu.

Tuy nhiên Trung Quốc lo ngại chi phí hạ thấp hệ thống phòng thủ của mình có thể còn cao hơn nữa, đặc biệt là với một hệ thống chăm sóc sức khỏe đã bị tụt hậu so với quá trình phát triển rộng lớn.

Jaya Dantas, giáo sư y tế quốc tế tại Trường Y tế Dân số Curtin ở Perth, Australia, cho biết: “Với dân số đông và mật độ cao, chính phủ quan tâm đúng mức đến tác động lây lan của virus.

Dữ liệu chính thức cho thấy Trung Quốc có 4,7 triệu y tá đăng ký vào cuối năm 2020, tương đương 3,35 trên 1.000 người. Mỹ có khoảng 3 triệu - khoảng 9 trên 1.000.

Trung Quốc cũng cảnh giác với nguy cơ xuất hiện các biến thể mới, đặc biệt là khi nước này từ chối nhập khẩu vaccine nước ngoài. Các nghiên cứu cho thấy vaccine của Trung Quốc kém hiệu quả hơn đối với chủng Omicron và nước này vẫn chưa triển khai phiên bản mRNA của riêng mình.

Ông Wu Zunyou, trưởng nhóm dịch tễ học tại Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Trung Quốc, cảnh báo biến thể Omicron "quỷ quyệt" vẫn có thể dẫn đến sự gia tăng số người chết tuyệt đối ngay cả khi nó được chứng minh là ít chết người hơn và Trung Quốc phải kiên nhẫn.

Ông nói trong một cuộc phỏng vấn cuối tuần với tờ Tin tức Bắc Kinh: “Năng lực và tiêu chuẩn y tế của Trung Quốc không bằng Anh hay Mỹ, nhưng kết quả phòng chống và kiểm soát COVID-19 của Trung Quốc thì vượt trội hơn rất nhiều.

"Tối ưu trước"

Trung Quốc đã tăng cường cảnh báo về sức khỏe, kêu gọi người dân bỏ qua những tuyên bố rằng biến thể Omicron không nghiêm trọng hơn bệnh cúm và luôn cảnh giác.

Hôm 26/1, Thời báo Hoàn cầu cũng đả kích các phương tiện truyền thông nước ngoài vì đã "chế giễu" các chính sách của Trung Quốc, nói rằng họ đã cứu mạng người.

Những lời chỉ trích nước ngoài là "dựa trên sự lạc quan không có cơ sở hoặc quá sớm về sự kết thúc của đại dịch", tờ báo này nói thêm.

Các chuyên gia ở Trung Quốc và nước ngoài cũng đặt ra nghi ngờ khi hy vọng rằng biến thể Omicron đại diện cho giai đoạn cuối của đại dịch.

Raina MacIntyre, người đứng đầu Chương trình Nghiên cứu An toàn Sinh học tại Viện Kirby của Đại học New South Wales, cho biết: “SARS-CoV-2 sẽ không biến thành một bệnh truyền nhiễm giống bệnh sốt rét lưu hành giống như sốt rét.

Bà nói trên tờ Reuters: "Nó sẽ tiếp tục gây ra các làn sóng dịch bệnh, do khả năng miễn dịch vaccine suy giảm, các biến thể mới thoát khỏi sự bảo vệ của vaccine do chưa được tiêm chủng, sinh đẻ và di cư".

Ảnh hưởng đến kinh tế, du lịch và tiêu dùng

Nền kinh tế Trung Quốc dự kiến ​​sẽ tăng trưởng chậm lại do nguồn cung liên quan đến COVID bị gián đoạn, trong khi việc đóng cửa để ngăn chặn dịch bùng phát trong nước ảnh hưởng đến du lịch và tiêu dùng.

Phương pháp tiếp cận "zero-COVID" của Hồng Kông đã đưa thành phố do Trung Quốc kiểm soát vượt xa các trung tâm tài chính toàn cầu khác và đang phá hủy nền kinh tế của nước này.

Tuy nhiên, nền kinh tế Trung Quốc vẫn phục hồi, với mức tăng trưởng GDP ở mức 8,1% trong năm ngoái, vượt xa kỳ vọng.

MacIntyre của Viện Kirby cho biết đây không phải là "lựa chọn nhị phân" giữa mở cửa và duy trì sự cô lập, thêm vào đó là "không cần đầu hàng với virus, như Australia đang làm vào thời điểm hiện tại."

Bà nói, Trung Quốc vẫn có thể thoát ra khỏi cuộc khủng hoảng ở vị thế mạnh nhất, đặc biệt nếu COVID dẫn đến suy giảm nhận thức, tổn thương cơ quan và các tình trạng lâu dài khác ở các quốc gia khác.

"Nếu Trung Quốc kiểm soát được phần lớn sự lây nhiễm, dân số của họ sẽ khỏe mạnh trong tương lai, trong khi Mỹ và châu Âu sẽ phải chịu đựng gánh nặng bệnh mãn tính chưa từng có."

(Nguồn: Reuters)