Doanh nghiệp vừa và nhỏ chới với khi kinh tế Trung Quốc trì trệ

Chỉ vài tuần sau khi rao bán một căn hộ cũ kỹ ở Bắc Kinh, Rebecca Zhang đã phải hạ giá chào bán. Chỉ nhận được một câu hỏi mơ hồ, bà lo sợ nếu bây giờ không bán được thì giá sẽ càng giảm.

Bà Zhang, một nhân viên ngành tư vấn 43 tuổi, cho biết: "Giá nhà đã qua sử dụng đã giảm mạnh sau tháng 3 vì mọi người không dám vay tiền do tình trạng sa thải hàng loạt trong các ngành công nghiệp". Bà đang đề cập đến sự suy thoái đang diễn ra trên khắp nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, làm xáo trộn hoạt động sản xuất, gây ra tình trạng thất nghiệp trong giới trẻ và ảnh hưởng nặng nề đến lĩnh vực bất động sản, vốn từng là động lực thúc đẩy sự tăng trưởng của Trung Quốc.

Giá như bà bán trước tháng 3, khi rõ ràng sự phục hồi kinh tế của Trung Quốc sau đại dịch COVID-19 đang bị đình trệ. Sau đó, bà nói, bà có thể bán căn hộ rộng 65 m2 ở trung tâm thành phố Bắc Kinh với giá 5,2 triệu nhân dân tệ (710.000 USD). Giờ đây, bà đã phải rao bán căn nhà với giá 4,8 triệu nhân dân tệ và người đại diện của bà đã yêu cầu bà giảm giá hơn nữa vì thị trường đang "rất ảm đạm".

Đối với những công dân như bà Zhang và các doanh nghiệp vừa và nhỏ của đất nước, cũng như các nền kinh tế khu vực và toàn cầu vốn phải dựa vào sức khỏe kinh tế của Trung Quốc, viễn cảnh giảm phát sau nhiều thập kỷ mở rộng nhanh chóng là một thực tế mới đáng lo ngại. Khi giảm phát xảy ra, mọi người ngừng chi tiêu với giả định rằng sau này họ sẽ có thể mua hàng hóa rẻ hơn vì giá cả đang giảm, làm suy yếu tăng trưởng tiêu dùng và phủ bóng đen lên toàn bộ nền kinh tế.

Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của Trung Quốc tăng cực chậm sau COVID, sau đó vào tháng 7 giảm xuống mức -0,3% so với một năm trước đó, lần đầu tiên chuyển sang mức âm sau hai năm. Vào tháng 8, thước đo đó đã tăng trở lại mức tăng trưởng 0,1%, nhưng vẫn thấp hơn ước tính. Nó vẫn chỉ ra nhu cầu yếu .

Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc nhiều lần phủ nhận nước này đang rơi vào tình trạng giảm phát, nhưng các nhà kinh tế cho rằng xu hướng nhu cầu yếu sẽ kéo dài, tác động mạnh đến nền kinh tế Trung Quốc.

Dấu hiệu của một cuộc khủng hoảng kinh tế lớn đã gia tăng trong năm nay, gây ra những rủi ro mới cho nền kinh tế toàn cầu vốn đã phụ thuộc vào Trung Quốc. Cuộc khủng hoảng cũng phản ánh các vấn đề về cơ cấu như số nợ lớn và dân số ngày càng thu hẹp. Các nhà kinh tế cho biết, mô hình tăng trưởng kéo dài hàng thập kỷ của Trung Quốc, chủ yếu nhờ xuất khẩu, cơ sở hạ tầng và lĩnh vực bất động sản, sẽ không thể tiếp nối trong những năm tới.

Trong khi đó, chỉ số giá sản xuất (PPI) của Trung Quốc, thước đo giá tại cổng nhà máy, đã giảm xuống -3% trong tháng 8 và giảm ở mức trung bình 3,2% trong năm nay.

Yu Yongding, một nhà kinh tế nổi tiếng và cựu cố vấn của Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc, ngân hàng trung ương của nước này, cho biết: "Liệu tình trạng kinh tế của Trung Quốc có thể được mô tả là 'giảm phát' hay không là một vấn đề gây tranh cãi. "Nhưng thách thức mà Trung Quốc phải giải quyết là rất rõ ràng".

Mặc dù các nhà phân tích vẫn tranh luận về việc liệu giảm phát có tác động tốt hay không, nhưng cú đòn này đã giáng xuống các doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Tháng 9 từng là mùa cao điểm của James Su, người điều hành một nhà máy sản xuất giấy dán tường ở tỉnh phía đông Giang Tô. Anh cho biết, năm nay, cơ sở của anh cũng giống như hàng chục nhà máy khác còn lại trong cùng khu công nghiệp, hầu hết sản xuất đồ gia dụng, trang trí: đơn hàng sụt giảm bất ngờ, tất cả đều đang phải vật lộn để tồn tại.

Ông Su nói: "Chúng tôi đã dự đoán số lượng đơn đặt hàng sẽ tăng sau khi mở cửa trở lại (hậu COVID), nhưng điều đó đã không xảy ra", đồng thời dự đoán doanh thu hàng năm của công ty ông sẽ giảm xuống dưới 30 triệu nhân dân tệ trong năm nay, thấp hơn một nửa so với mức 70 triệu thông thường.

"Tuy nhiên, điều khiến chúng tôi ngạc nhiên là tình hình kinh doanh hiện tại tồi tệ hơn đáng kể so với thời điểm chiến lược 0 Covid được thực hiện", ông Su cho biết thêm.

Các biện pháp hạn chế nghiêm ngặt chống COID của Bắc Kinh đã hạn chế nghiêm trọng việc di chuyển của người và hàng hóa, gây cản trở nền kinh tế cho đến khi các biện pháp này được dỡ bỏ vào cuối năm 2022.

Bây giờ mỗi ngày ông Su đều phải nghĩ cách bảo công nhân nghỉ làm. Ông nói: "Mặc dù họ không hài lòng với việc thu nhập giảm sút, nhưng họ không có nơi nào khác để đi vì vấn đề này không chỉ xảy ra ở một nhà máy.

"Toàn bộ ngành công nghiệp đang phải đối mặt với vấn đề này".

Chi tiêu hoang phí vẫn tiếp tục tồn tại nhưng chỉ ở một số nhất định.

Cuối tháng trước, khi gã khổng lồ bán sỉ Costco của Mỹ mở cửa hàng đầu tiên ở thành phố Hàng Châu, một lượng lớn người mua sắm đã bất chấp chờ đợi rất lâu trong một bãi đậu xe ngập nắng để mua các sản phẩm rượu và túi xách cao cấp.

Ở những nơi khác, các tuyến du lịch cao điểm mùa hè bận rộn, các nhà hàng đông đúc và các địa điểm tổ chức hòa nhạc nhộn nhịp ở một số quận ở các thành phố hạng nhất mang đến những tia hy vọng trong kỳ nghỉ rằng Trung Quốc hoặc một số khu vực của nước này có thể thoát khỏi tình trạng giảm phát tồi tệ nhất.

Nhưng bức tranh rộng hơn vẫn còn mờ mịt và khác xa với những kỳ vọng về thời điểm Trung Quốc lần đầu tiên thoát khỏi các hạn chế không có COVID. Khi đó, hầu hết các nhà kinh tế đều dự đoán lạm phát ở mức vừa phải sẽ xuất hiện và không ai dự đoán CPI của nước này sẽ chỉ ở mức trung bình 0,5% từ đầu năm đến nay, so với mức 2,4% vào năm 2019, trước đại dịch.

Tính đến cuối tháng 8, lạm phát cơ bản, không bao gồm lương thực và năng lượng, thường được các nhà kinh tế và hoạch định chính sách mô tả là yếu tố dự báo tốt hơn về lạm phát chung trong tương lai, ở mức trung bình 0,7% trong năm.

Một số nhà kinh tế cho rằng giá lợn và thịt lợn giảm trong tháng 7 và tháng 8 đang tác động đáng kể đến chỉ số CPI. Thịt lợn, loại protein chủ yếu ở Trung Quốc, đắt hơn vào mùa hè năm 2022 do ảnh hưởng của cúm lợn châu Phi, một loại virus chết người đã tàn phá đàn lợn của nước này.

Dù yếu tố nào đang đè nặng lên chỉ số CPI, một số người cho rằng đã đến lúc Bắc Kinh phải hành động dứt khoát. Mục tiêu tăng trưởng GDP năm nay là "khoảng 5%" - dưới mức mà người Trung Quốc mong đợi trong bốn thập kỷ qua - đã được coi là ngoài tầm với.

Yu, cựu cố vấn của Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc, cho biết: "Các chính sách tài chính và tiền tệ mở rộng phải được thực hiện để kích thích nền kinh tế và đảo ngược sự suy giảm tăng trưởng liên tục kể từ năm 2010".

Những người khác cảnh báo giảm phát cũng có thể làm trầm trọng thêm gánh nặng nợ nần của đất nước: Giá trị thực của nợ tăng khi giá cả giảm, theo Justinas Liuima và Lan Ha, các nhà phân tích tại Euromonitor International, một công ty tư vấn có trụ sở tại London.

"Kết quả là các công ty và chính quyền địa phương của Trung Quốc sẽ phải phân bổ nguồn tài chính lớn hơn để trả nợ, để lại ít nguồn lực hơn cho chi tiêu và đầu tư", các nhà phân tích viết trong một ghi chú.

Một nhà kinh tế học ở Thượng Hải yêu cầu giấu tên nói với các đồng nghiệp của Nikkei rằng đã nhận được chỉ thị không được tranh luận công khai về việc liệu giảm phát có bắt đầu hay không.

Nhà kinh tế nói: "Nhưng chúng ta thực sự đang trong thời kỳ lạm phát thấp, và ngay cả khi nó không đạt đến mức âm, lạm phát vẫn ở mức quá thấp, điều này cho thấy rõ các vấn đề: nhu cầu trong nước yếu và triển vọng kinh tế kém".

(Nguồn: Nikkei)

Chia sẻ Chia sẻ

Chia sẻ

Lưu tin