Chuyên gia: Thương mại Trung Quốc bị chỉ trích từ mọi phía, đẩy Bắc Kinh vào thế khó về kinh tế

Nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, từ lâu được coi là công xưởng của thế giới, đã phải chịu các biện pháp nhắm vào các tấm pin mặt trời, xe điện (EV), thép, nhôm và thậm chí cả hàng hóa bán lẻ giá trị thấp.

Ông Christopher Beddor, phó giám đốc nghiên cứu Trung Quốc tại Gavekal Dragonomics ở Hong Kong, cho biết việc tăng thuế đối với hàng xuất khẩu của Trung Quốc có thể gây áp lực lên tăng trưởng vì thương mại đóng vai trò rất quan trọng đối với nền kinh tế lớn thứ hai thế giới này.

"Xuất khẩu mạnh đang che đậy những điểm yếu nghiêm trọng trong nền kinh tế Trung Quốc". "Nếu nhu cầu bên ngoài bắt đầu giảm vì thuế quan, các quan chức sẽ đột nhiên phải bắt đầu thực hiện một số sự đánh đổi rất khó chịu giữa việc kiểm soát nợ và duy trì tăng trưởng tương đối cao", ông Beddor cho biết.

Danh sách các quốc gia tăng thuế bao gồm Mỹ, EU và Canada, cũng như các thị trường mới nổi như Brazil, Mexico, Thổ Nhĩ Kỳ và Ấn Độ. Nhật Bản cũng đã mở cuộc điều tra chống bán phá giá đối với một loại sản phẩm cao su.

Chính quyền của Tổng thống Mỹ Joe Biden có ý định áp đặt một loạt mức thuế mới và tăng đối với Trung Quốc vào ngày 27/9, cam kết bảo vệ các ngành công nghiệp chiến lược khỏi các hoạt động công nghiệp do nhà nước điều hành.

Các mức thuế này bao gồm mức thuế 100% đối với xe điện, 50% đối với pin mặt trời và 25% đối với thép, nhôm, pin xe điện và các khoáng sản quan trọng. Các mức thuế này theo sau mức thuế của Hoa Kỳ nhắm vào 550 tỷ đô la hàng hóa Trung Quốc như một phần của tranh chấp thương mại đã kéo dài từ năm 2018.

Chính quyền Tổng thống Biden cũng cho biết vào thứ Sáu tuần trước rằng họ đang có động thái hạn chế các lô hàng giá trị thấp vào Mỹ miễn thuế dưới ngưỡng "de minimis" 800 USD mà các công ty thương mại điện tử Trung Quốc như Shein và Temu đã làm.

Trong khi đó, Ủy ban châu Âu đã sẵn sàng áp dụng mức thuế 35,3 phần trăm đối với xe điện được sản xuất tại Trung Quốc, ngoài mức thuế nhập khẩu ô tô tiêu chuẩn 10 phần trăm. Ủy ban nghi ngờ rằng trợ cấp của chính phủ Trung Quốc đang giữ giá xe điện ở mức thấp.

Ông Stephen Olson, nghiên cứu viên thỉnh giảng tại Viện Nghiên cứu Đông Nam Á, cho biết: "Nguy cơ chiến tranh thương mại leo thang là rất thực tế".

Ông cho biết, về phần mình, xuất khẩu của Trung Quốc sẽ ngày càng cạnh tranh hơn khi Trung Quốc bồi dưỡng "lực lượng sản xuất chất lượng mới", một thuật ngữ được mà Chủ tịch Tập Cận Bình đặt ra cách đây một năm để nhấn mạnh nhu cầu phát triển kinh tế dựa trên sự đổi mới trong các lĩnh vực tiên tiến.

"Cam kết của Trung Quốc trong việc thúc đẩy lực lượng sản xuất chất lượng mới là rất vững chắc và điều đó gần như chắc chắn sẽ dẫn đến sự gia tăng xuất khẩu có tính cạnh tranh cao về chi phí", ông Olson cho biết.

Ngoài các nước phương Tây, Ấn Độ tuần trước cho biết sẽ áp thuế từ 12% đến 30% đối với một số sản phẩm thép nhập khẩu từ Trung Quốc và Việt Nam nhằm thúc đẩy ngành công nghiệp địa phương. Vào tháng 6, Thổ Nhĩ Kỳ đã công bố mức thuế bổ sung 40% đối với xe nhập khẩu từ Trung Quốc có hiệu lực từ tháng 7.

Vào tháng 4, Mexico đã áp dụng mức thuế tạm thời từ 5 đến 50% đối với 544 mặt hàng như thép và nhôm, từ các quốc gia mà nước này không có thỏa thuận thương mại – bao gồm cả Trung Quốc. Chính phủ Mexico đã viện dẫn việc theo đuổi "điều kiện thị trường công bằng" cho các ngành công nghiệp của riêng mình.

Và Brazil dự kiến sẽ tăng thuế đối với xe điện từ mức 18% hiện tại lên 35% vào tháng 7/2026 để khuyến khích sự phát triển của ngành công nghiệp trong nước. Theo Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc, lượng ô tô Trung Quốc xuất khẩu sang Brazil từ tháng 1 đến tháng 5 tăng gấp sáu lần so với cùng kỳ năm trước lên 159.612 chiếc.

Các nhà phân tích cho biết, khi các nền kinh tế tiên tiến như Mỹ và Liên minh châu Âu áp thuế đối với hàng hóa Trung Quốc, các nước kém phát triển lo ngại rằng họ sẽ chiếm được thị phần ngày càng tăng trong công suất dư thừa của Trung Quốc vì các thị trường khác đang chặn các lô hàng đó.

Jayant Menon, thành viên cấp cao tại Viện ISEAS-Yusof Ishak ở Singapore, cho biết: "Có khả năng thực sự xảy ra hiệu ứng domino, khi các quốc gia khác cũng tăng thuế đối với Trung Quốc". "Điều này có nhiều khả năng xuất phát từ mối quan tâm quốc gia hơn là bất kỳ sự đồng cảm chính trị nào đối với các đồng minh".

Trung Quốc đã đệ đơn kháng cáo lên Tổ chức Thương mại Thế giới về thuế quan xe điện của châu Âu , gọi chúng là không công bằng và kêu gọi Mỹ hủy bỏ quyết định tăng thuế đối với hàng hóa Trung Quốc. Các quan chức Trung Quốc đã hạ thấp nỗi lo ngại về tình trạng dư thừa năng lực sản xuất ở nước ngoài.

Bộ Thương mại Bắc Kinh cho biết họ sẽ thực hiện các biện pháp cần thiết để bảo vệ quyền và lợi ích của các công ty Trung Quốc khỏi các biện pháp "phân biệt đối xử".

Các nhà phân tích cho biết, việc tăng thuế quan từ nhiều quốc gia có nguy cơ làm giảm thu nhập từ xuất khẩu của Trung Quốc - một điểm sáng trong nền kinh tế đang phải vật lộn với tình trạng chi tiêu miễn cưỡng của người tiêu dùng và các vấn đề về bất động sản.

Xuất khẩu tăng 8,7% trong tháng 8 so với cùng kỳ năm trước lên 308,65 tỷ USD, vượt mức tăng trưởng của tháng 7.

Chuyên gia Beddor cho biết: "Thuế quan có nghĩa là rủi ro đối với tăng trưởng xuất khẩu của Trung Quốc rõ ràng sẽ có chiều hướng giảm trong tương lai".

Ông Olson, người cũng từng là nhà đàm phán thương mại của Văn phòng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ (USTR), cho biết Trung Quốc vẫn đang kiềm chế cho đến nay.

Ông cho biết: "Khi các hành động thương mại chống lại Trung Quốc gia tăng, quan điểm của tôi là Trung Quốc sẽ không ngần ngại đáp trả mạnh mẽ khi họ cho rằng điều đó là cần thiết".

Stephen Nagy, nghiên cứu viên thỉnh giảng của Viện nghiên cứu các vấn đề quốc tế Nhật Bản tại Tokyo, cho biết thuế quan mà Trung Quốc áp đặt lên các quốc gia khác nhằm mục đích "đáp trả" và báo hiệu rằng nước này có thể tiếp tục đáp trả nếu cần.

Trong khi đó, không phải tất cả các nhà lãnh đạo thế giới đều muốn nhắm vào Trung Quốc. Ví dụ, Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez đã kêu gọi EU xem xét lại kế hoạch áp thuế đối với xe điện do Trung Quốc sản xuất.

Ông Olson dự đoán "sẽ tiếp tục có cuộc tranh luận sôi nổi với EU về thuế quan xe điện".

"Và một số loại thỏa thuận thương mại có quản lý với Trung Quốc để tránh hoặc giảm thuế quan là hoàn toàn có thể xảy ra", ông nói thêm.

(Nguồn: SCMP)

Chia sẻ Chia sẻ

Chia sẻ

Lưu tin