Các nước láng giềng của Nga bất an sau cuộc nổi dậy của Wagner

Một ngày cuối tuần đầy hỗn loạn đã đặt ra điều mà nhiều người coi là thách thức lớn nhất đối với chính quyền của Tổng thống Nga Vladimir Putin trong hơn hai thập kỷ cầm quyền của ông. Yevgeny Prigozhin, ông chủ khét tiếng của nhóm lính đánh thuê tư nhân Wagner, đã phát động một cuộc nổi dậy rõ ràng vào thứ Bảy, gửi một đoàn xe bọc thép tới thủ đô Nga.

Tuy nhiên, cuộc nổi dậy kéo dài 24 giờ đột ngột bị dập tắt trong một thỏa thuận do Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko làm trung gian. Prigozhin đồng ý giảm leo thang tình hình và ra lệnh cho các chiến binh của mình đang tiến về Moscow quay trở lại căn cứ của họ.

Phát biểu cùng với những người đồng cấp từ Latvia và Estonia hôm 27/6, Ngoại trưởng Litva Gabrielius Landsbergis nói rằng tốc độ của cuộc nổi dậy Wagner nhấn mạnh tầm quan trọng chiến lược của việc củng cố sườn phía Đông của NATO.

Landsbergis cho biết tại một cuộc họp báo ở Paris: "Tôi nghĩ ngoài việc cho thấy thực tế về sự bất ổn chính trị ở Nga, vụ nổi dậy còn cho thấy về việc các nhóm biệt lập ở Nga có thể huy động và di chuyển nhanh như thế nào trong lãnh thổ của mình".

"Biên giới của cả ba nước chúng tôi, chỉ cách hiện trường vụ nổi dậy hàng trăm km, nghĩa là chúng sẽ mất từ 8 đến 10 giờ để đột nhiên xuất hiện ở đâu đó tại Belarus, đâu đó gần Litva, đâu đó gần biên giới Estonia… và điều đó cho bạn ý tưởng về cách chúng tôi xem xét tình huống này".

Landsbergis cảnh báo rằng cuộc khủng hoảng chính trị ở Nga đang "tạo ra một môi trường bất ổn và khó lường hơn" ở khu vực Baltic. "Vì vậy, yêu cầu của chúng tôi luôn là, chúng tôi cần phải thực hiện việc phòng thủ, cũng như sự răn đe của khu vực Baltic một cách nghiêm túc".

Đức hôm thứ Hai đã đề nghị gửi khoảng 4.000 binh sĩ thường trực đến Litva để củng cố sườn phía Đông của NATO, một thông báo đã được các nhà lập pháp ở Vilnius hoan nghênh.

Trước hội nghị thượng đỉnh NATO sẽ được tổ chức tại thủ đô của Litva vào ngày 11-12/7, Landsbergis cho biết việc Đức đề nghị đóng quân lâu dài ở nước này không có nghĩa là nên xem nhẹ các khu vực khác.

Đứng cạnh Ngoại trưởng Pháp Catherine Colonna, Landsbergis cho biết chính phủ Pháp có thể là một "đối tác vô giá" trong việc tăng cường khả năng phòng không của các nước vùng Baltic.

Các hoạt động phá hoại từ Belarus 'không thể bị loại trừ'

Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg, người hôm 26/6 đã gặp quân đội Litva và Đức đang huấn luyện cùng nhau ở Pabrade, Litva, nhắc lại rằng liên minh quân sự sẵn sàng "bảo vệ từng tấc lãnh thổ của đồng minh".

Cuộc chiến của Nga tại Ukraina vào tháng 2 năm ngoái đã làm dấy lên lo ngại về an ninh khu vực của vùng Baltic. Đó là bởi vì, mặc dù là các quốc gia thành viên của cả NATO và Liên minh châu Âu, nhưng vị trí địa lý của Estonia, Latvia và Litva khiến họ dễ bị tổn thương.

Giống như Ukraina, họ đều có chung đường biên giới với Nga. Đáng chú ý, Latvia và Litva cũng có chung đường biên giới phía Nam với Belarus, một đồng minh của Nga trong cuộc chiến của Điện Kremlin với Ukraina.

Một chiếc máy bay phản lực được liên kết với Prigozhin của Wagner, một cựu đồng minh của tổng thống Nga và là người được mệnh danh là "đầu bếp của Putin", được cho là đã đến Belarus hôm thứ Ba. Tuy nhiên, hiện chưa rõ liệu ông chủ lính đánh thuê có ở trên máy bay này hay không.

Mario Bikarski và Federica Reccia, các nhà phân tích về Nga và Ukraina tại Đơn vị Tình báo Kinh tế, nói với CNBC rằng vai trò của Prigozhin ở Belarus dường như không gây ra mối đe dọa trực tiếp cho các thành viên NATO.

"Tuy nhiên, do Prigozhin và nhóm Wagner đã sử dụng các kỹ thuật chiến tranh hỗn hợp trong quá khứ – bao gồm cả việc can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ – không thể loại trừ khả năng phối hợp các hoạt động lật đổ và phá hoại từ lãnh thổ Belarus", họ nói.

Người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Bêlarut không có mặt ngay lập tức để bình luận.

Lo ngại an ninh khu vực

Bộ trưởng Ngoại giao Latvia Edgars Rinkevics đã mô tả cuộc nổi dậy của Wagner là một ví dụ về "một kẻ ác chiến đấu với một kẻ ác khác".

"Chúng tôi cần thời gian để đánh giá điều này sẽ tác động như thế nào đến tình hình nội bộ ở Nga cũng như điều này sẽ tác động đến an ninh khu vực như thế nào", Rinkevics cho biết hôm thứ Ba.

Bộ trưởng nói thêm rằng chính phủ Latvia đã lắng nghe "rất cẩn thận" bài phát biểu đầy thách thức của ông Putin vào tối thứ Hai, nhận xét đầu tiên của tổng thống Nga kể từ khi Tập đoàn Wagner nổi dậy.

Rinkevics cho biết, đề nghị của ông Putin rằng các máy bay chiến đấu Wagner có thể di chuyển an toàn đến Belarus là một vấn đề an ninh khu vực khác cần được xem xét nghiêm túc.

Trong một tuyên bố riêng với CNBC, người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Latvia cho biết chính phủ đang theo dõi chặt chẽ những diễn biến nội bộ ở Nga.

"Sự bất ổn gần đây là vấn đề nội bộ của Nga và là kết quả của các chính sách và quyết định của ông Putin và giới cầm quyền ở Nga. Nhưng nó khiến Nga ngày càng trở nên khó lường và Latvia với tư cách là một quốc gia láng giềng phải luôn cảnh giác", người phát ngôn nói.

Họ nói thêm rằng việc xác nhận sự hiện diện của Tập đoàn Wagner tại Belarus sẽ tạo thành một lập luận bổ sung nhằm "tăng cường đáng kể" các biện pháp trừng phạt đối với chế độ Lukashenko và củng cố an ninh của các quốc gia thành viên EU và NATO có chung biên giới với Belarus và Nga.

"Những ngày vừa qua thực sự thú vị", Ngoại trưởng Estonia Margus Tsahkna cho biết hôm thứ Ba.

"Thành thật mà nói, Putin phải chịu trách nhiệm về điều đó bởi vì ông ấy đã bắt đầu gây hấn với Ukraina", Tsahkna nói, đồng thời cho biết thêm rằng ưu tiên là "sát cánh cùng nhau" và tập trung vào việc hỗ trợ Kyiv.

Bộ Ngoại giao Nga không đưa ra bình luận ngay lập tức khi được CNBC liên hệ.

(Nguồn: CNBC)

Chia sẻ Chia sẻ

Chia sẻ

Lưu tin