Xu hướng sống tiết kiệm của giới trẻ đang đe dọa sự phục hồi kinh tế của Trung Quốc?

Trước đại dịch, Doris Fu, một chuyên viên tư vấn tiếp thị 39 tuổi đang sinh sống ở thành phố Thượng Hải đã tưởng tượng ra một tương lai khác cho bản thân và gia đình, đó là mua xe mới, căn hộ lớn hơn, ăn ngon vào cuối tuần và ngày lễ trên các hòn đảo nhiệt đới.

Tuy nhiên, Doris Fu, cũng như nhiều người Trung Quốc ở độ tuổi từ 20 đến 30 đã "vỡ mộng" và buộc phải cắt giảm chi tiêu và tiết kiệm tiền mặt tối đa suy thoái kinh tế do chính sách "zero Covid" của nước này.

Fu nói với Reuters: "Tôi không còn làm móng tay, không làm tóc nữa và thậm chí tôi phải dùng mỹ phẩm được sản xuất trong trong nước".

Xu hướng tiết kiệm mới này, được cho là xuất phát từ những người có ảnh hưởng trên mạng xã hội đang quảng bá cho lối sống chi với phí thấp và chia sẻ các mẹo tiết kiệm tiền. Tuy nhiên, đây được xem là một mối đe dọa đối với nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, vốn đã co lại trong quý II. Chi tiêu của người tiêu dùng chiếm hơn một nửa GDP của Trung Quốc.

"Chúng tôi đã lập bản đồ hành vi của người tiêu dùng trong 16 năm và trong khoảng thời gian đó, điều chúng tôi quan tâm nhất là những người tiêu dùng trẻ tuổi", Benjamin Caosystem, Giám đốc điều hành của Tập đoàn Nghiên cứu Thị trường Trung Quốc (CMR) cho biết.

Chính sách zero - Covid của Trung Quốc - bao gồm giãn cách nghiêm ngặt, hạn chế đi lại và xét nghiệm hàng loạt đã gây thiệt hại nặng nề cho nền kinh tế nước này. Việc siết chặt quản lý  của chính phủ đối với các công ty công nghệ lớn cũng đã có tác động lớn đến lực lượng lao động trẻ.

Theo số liệu của chính phủ, tỷ lệ thất nghiệp ở những người từ 16 đến 24 tuổi ở mức gần 19%, sau khi đạt mức kỷ lục 20% vào tháng 7.

Theo hai cuộc khảo sát trong ngành thương mại điện tử, một số người trẻ đã bị buộc phải cắt giảm lương, ví dụ như trong lĩnh vực bán lẻ và thương mại điện tử. Mức lương trung bình ở 38 thành phố lớn của Trung Quốc đã giảm 1% trong ba tháng đầu năm nay, dữ liệu do công ty tuyển dụng trực tuyến Zhilian Zhaopin cho thấy.

Do đó, một số người trẻ thích tiết kiệm hơn là phung phí.

"Tôi thường đi xem hai bộ phim mỗi tháng, nhưng tôi đã không bước vào rạp chiếu phim kể từ khi đại dịch xảy ra", chị Fu cho biết.

Doanh số bán lẻ ở Trung Quốc chỉ tăng 2,7% so với cùng kỳ năm ngoái trong tháng 7, tuy nhiên nó đã phục hồi lên 5,4% vào tháng 8 nhưng vẫn thấp hơn nhiều so với mức 7% trong năm 2019, trước khi đại dịch xảy ra.

Theo khảo sát hàng quý gần đây nhất của Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC), gần 60% người dân có xu hướng tiết kiệm nhiều hơn thay vì tiêu dùng hoặc đầu tư. Con số đó là 45% vào ba năm trước.

Các hộ gia đình Trung Quốc nói chung đã thêm 10,8 nghìn tỷ nhân dân tệ (1,54 nghìn tỷ USD) vào khoản tiết kiệm ngân hàng mới trong 8 tháng đầu năm, tăng từ mức 6,4 nghìn tỷ nhân dân tệ trong cùng kỳ năm ngoái.

Đó là một vấn đề đối với các nhà hoạch định chính sách kinh tế của Trung Quốc, những người từ lâu đã dựa vào việc tăng tiêu dùng để thúc đẩy tăng trưởng.

Trung Quốc là nền kinh tế hàng đầu duy nhất cắt giảm lãi suất trong năm nay, với nỗ lực thúc đẩy tăng trưởng. Các ngân hàng quốc doanh lớn của Trung Quốc đã cắt giảm lãi suất tiền gửi cá nhân vào ngày 15/9, một động thái được cho là để không khuyến khích tiết kiệm và thúc đẩy tiêu dùng.

Giải quyết sự gia tăng xu hướng tiết kiệm của người dân, một quan chức PBOC cho biết vào tháng 7 rằng khi đại dịch dịu đi, mức độ sẵn sàng đầu tư và tiêu dùng sẽ "ổn định và tăng lên".

PBOC đã không trả lời yêu cầu phỏng vấn của Reuters; Bộ Thương mại Trung Quốc cũng vậy.

10 nhân dân tệ cho 1 bữa ăn tối

Sau nhiều năm chủ nghĩa tiêu dùng được thúc đẩy bởi lương tăng, tín dụng dễ dàng và mua sắm trực tuyến, xu hướng tiết kiệm giúp những người trẻ tuổi ở Trung Quốc hiểu hơn về những bậc cha mẹ của họ, những người mà ký ức về những năm cực khổ trước khi nền kinh tế phát triển khiến họ có xu hướng tiết kiệm hơn.

"Giữa thị trường việc làm khó khăn và áp lực kinh tế đi xuống mạnh mẽ, cảm giác bất an và không chắc chắn của những người trẻ tuổi là điều mà họ chưa bao giờ trải qua", Zhiwu Chen, giáo sư tài chính tại Trường Kinh doanh Đại học Hong Kong, cho biết.

Không giống như cha mẹ của họ, một số người chia sẻ và thể hiện tính tiết kiệm của họ trên mạng.

Một cô gái độ tuổi 20 ở phía đông thành phố Hàng Châu, người sử dụng tài khoản có tên Lajiang, đã có hàng trăm nghìn người theo dõi khi đăng hơn 100 video về cách kiếm bữa tối trị giá 10 nhân dân tệ (tương đương 1,45 USD) trên ứng dụng Xiaohongshu và trang web phát trực tuyến Bilibili.

Trong video dài một phút với gần 400.000 lượt xem, cô gái này xào một món ăn làm từ phi lê cá ba sa trị giá 4 nhân dân tệ, 5 nhân dân tệ tôm đông lạnh và 2 nhân dân tệ rau, sử dụng một chiếc thớt màu hồng và nồi cơm điện màu hồng.

Các nhóm thảo luận trên mạng xã hội đã xuất hiện để chia sẻ các mẹo tiết kiệm tiền, chẳng hạn như "Thử thách sống với 1.600 nhân dân tệ một tháng", ở Thượng Hải, một trong những thành phố đắt đỏ nhất Trung Quốc.

Yang Jun, người cho biết cô ngập sâu trong nợ thẻ tín dụng trước đại dịch, đã thành lập một nhóm có tên là Viện Nghiên cứu Tiêu dùng Thấp trên trang mạng Douban vào năm 2019. Nhóm đã thu hút hơn 150.000 thành viên. Yang cho biết cô đang cắt giảm chi tiêu và đang bán một số đồ đạc của mình trên các trang bán đồ cũ để kiếm tiền.

"Covid-19 khiến mọi người bi quan. Bạn không thể giống như trước đây, tiêu hết số tiền kiếm được, và kiếm lại vào tháng sau", cô gái 28 tuổi cho biết hiện tại cô ấy đã hết nợ.

Yang cho biết cô đã bỏ thói quen uống cà phê Starbucks hàng ngày của mình.Còn chị Fu cho biết chị đã chuyển nhãn hiệu phấn trang điểm của mình từ Givenchy sang một nhãn hiệu của Trung Quốc có tên là Florasis, rẻ hơn khoảng 60%.

Lãnh đạo thương hiệu cao cấp của Pháp LVMH, công ty sở hữu Givenchy, và gã khổng lồ cà phê Starbucks đều cho biết doanh số bán hàng tại Trung Quốc đã giảm mạnh trong quý gần nhất.

Trung Quốc không đưa ra tín hiệu nào về thời điểm hoặc cách thức họ sẽ thoát khỏi chính sách zero-Covid của mình. Và trong khi các nhà hoạch định chính sách đã thực hiện nhiều biện pháp khác nhau với hy vọng thúc đẩy tiêu dùng, từ trợ cấp cho người mua xe hơi đến phiếu mua hàng, thì nhiều tiền và sự chú ý hơn đã hướng đến cơ sở hạ tầng như một cách để kích thích nền kinh tế.

Theo các chuyên gia, sự ổn định là chủ đề chính đối với các nhà hoạch định chính sách của Trung Quốc trong năm nay khi Chủ tịch Tập Cận Bình chuẩn bị cho nhiệm kỳ lãnh đạo thứ ba của mình.

"Trước đây, khi kinh tế suy thoái, người tiêu dùng có nhiều khả năng cảm thấy rằng chính sách của chính phủ sẽ khắc phục vấn đề này rất nhanh chóng. Tôi nghĩ ngay bây giờ thách thức là khi bạn phỏng vấn những người tiêu dùng trẻ tuổi, họ thực sự không biết tương lai sẽ ra sao.", Cavender tại CMR cho biết.

Chị Fu cho biết đã hoãn kế hoạch bán hai căn hộ nhỏ của mình để mua một căn hộ lớn hơn ở khu trường học tốt hơn cho con trai và hiện đã từ bỏ việc nâng cấp chiếc Volkswagen Golf của mình.

"Tại sao tôi không dám nâng cấp nhà và xe của mình, dù tôi có tiền?", cô ấy nói. "Không thể biết trước mọi thứ sẽ xảy ra".

(Nguồn: CNA)

Chia sẻ Chia sẻ

Chia sẻ

Lưu tin