Sự sụp đổ của đồng bảng Anh sẽ khiến lạm phát trở nên tồi tệ hơn?

Kể từ thứ Sáu, khi Bộ trưởng Tài chính Kwasi Kwarteng chính thức công bố kế hoạch, đồng bảng Anh đã giảm 5% so với đô la Mỹ, nâng tổng mức lỗ của đồng tiền này lên mức 21%. Trong khi cùng thời điểm, đồng euro chỉ giảm khoảng 15% so với đồng USD.

Tình trạng hỗn loạn không kết thúc ở đó. Các nhà đầu tư đã đua nhau bán phá giá trái phiếu của chính phủ Anh trong bối cảnh mà sự lo lắng việc các khoản vay thêm 72 tỷ bảng Anh (77 tỷ USD) của chính phủ đến hạn trả vào trước tháng 4 năm sau.

Lợi suất của khoản nợ 5 năm, đã tăng từ khoảng 3,6% lên hơn 4,4% trong hai phiên giao dịch qua - một bước nhảy được xem là "phi thường" trong thị trường tài chính vốn thường ghi nhận các chuyển động trong một phần nhỏ của phần trăm.

Trong một tuyên bố khẩn cấp, Ngân hàng Trung ương Anh cho biết họ đang "theo dõi rất chặt chẽ các diễn biến trên thị trường tài chính", trong khi Bộ Tài chính Anh cho biết các kế hoạch đảm bảo tính bền vững của tài chính chính phủ sẽ được công bố vào cuối năm nay.

Nhưng điều đó có thể không kết thúc sự hỗn loạn, hậu quả của nó sẽ không chỉ giới hạn ở các thị trường. Đồng bảng Anh giảm là một tin thảm khốc đối với một nền kinh tế có thể đã suy thoái, vì nó có thể khiến cho việc nhập khẩu các mặt hàng thiết yếu như thực phẩm và nhiên liệu trở nên đắt đỏ hơn. Điều đó có thể gây ra lạm phát cao kéo dài hàng thập kỷ, gây ra cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt cho hàng triệu hộ gia đình.

Do đó, Ngân hàng Trung ương Anh sẽ chịu áp lực tăng lãi suất ngày càng tăng. Điều này sẽ đẩy chi phí đi vay cho các doanh nghiệp và cá nhân lên cao, trong khi các công ty đầu tư và người tiêu dùng ít chi tiêu hơn.

Torsten Bell, Giám đốc điều hành của Resolution Foundation, một tổ chức tư vấn tập trung vào việc nâng cao mức sống cho các hộ gia đình có thu nhập từ thấp đến trung bình, cho biết: "Đây là một lời nhắc nhở đau đớn rằng, chính sách kinh tế không phải là một trò chơi - vốn đã bị chỉ trích mạnh mẽ do các đề xuất của chính phủ".

Tại sao đồng bảng Anh lao dốc là tin xấu?

Đồng bảng Anh đạt mức thấp kỷ lục so với đồng USD vào thứ Hai, giảm gần mức 1,03 USD đổi được 1 bảng Anh trước khi phục hồi lên gần 1,07 USD/bảng Anh.

Khi một đồng tiền mất giá, nó có thể hữu ích cho các nhà sản xuất, làm cho hàng xuất khẩu của họ rẻ hơn. Nhưng với bối cảnh kinh tế rộng lớn hơn, rất ít người cho rằng sự sụt giảm mạnh là một sự phát triển tích cực.

Một lo lắng lớn là nó sẽ có ý nghĩa gì đối với việc thanh toán cho hàng nhập khẩu. Chi phí năng lượng là một mối quan tâm đặc biệt khi thời tiết trở lạnh.

Vì hàng hóa thường được thanh toán bằng USD, đồng bạc xanh tăng và đồng bảng Anh giảm sẽ đồng nghĩa với việc giá cao hơn đối với các nhà nhập khẩu ở Anh. Và, trong khi các quốc gia ở châu Âu đang chạy đua tích trữ khí đốt tự nhiên khi họ cố gắng giảm bớt sự phụ thuộc vào Nga, thì Vương quốc Anh lại thiếu khả năng lưu trữ tương tự, khiến nước này càng phải chịu giá thị trường hiện hành.

Cùng với đó là sự gia tăng nhanh chóng trong chi phí đi vay đối với chính phủ, doanh nghiệp và hộ gia đình khi lãi suất tăng. Các nhà đầu tư cho rằng Ngân hàng Trung ương Anh có thể tăng lãi suất mạnh hơn nữa để kiểm soát lạm phát. Hiện Ngân hàng Trung ương Anh đã tăng lãi suất lên khoảng 6% vào mùa Xuân tới.

Đây là lãi suất cho vay cao nhất kể từ năm 2000. Với việc Ngân hàng Trung ương Anh chỉ bắt đầu tăng lãi suất vào tháng 12, khi lãi suất ở mức 0,1%, sự xoay trục nhanh chóng có thể kích hoạt kinh tế đáng kể.

Bell cho biết: "Sự gia tăng về lãi suất đã làm tăng thêm 1.000 bảng Anh mỗi năm cho sự gia tăng các khoản thế chấp đối với một người đi vay điển hình, trong khi đồng bảng Anh giảm đồng nghĩa với việc nhập khẩu đắt hơn dẫn đến lạm phát cao hơn". Những người sống ở Vương quốc Anh sẽ thấy mức sống giảm sút, ông nói thêm.

Halifax, thuộc sở hữu của Lloyds Bank (LLDTF), đã loại bỏ một số sản phẩm thế chấp của mình, trong khi Virgin Money ngừng nhận đơn thế chấp từ khách hàng mới cho đến "cuối tuần này" do biến động thị trường khó kiểm soát.

Yêu cầu bình tĩnh

Sự rối loạn trên thị trường tài chính đã khiến Ngân hàng Trung ương Anh hôm thứ Hai cho biết, họ sẽ xem xét tác động của các kế hoạch của chính phủ đối với lạm phát tại cuộc họp dự kiến sẽ diễn ra vào tháng 11 và sẽ "không ngần ngại thay đổi lãi suất khi cần thiết".

Ngân hàng đã đưa ra bình luận của mình ngay sau khi Bộ Tài chính Anh cho biết sẽ vạch ra các kế hoạch để đảm bảo tính bền vững của nợ Anh trong trung hạn vào ngày 23/11 và rằng cơ quan giám sát ngân sách của nước này sẽ được yêu cầu đưa ra dự báo cập nhật vào thời điểm đó.

Tuy nhiên, vẫn chưa rõ liệu những bình luận này có đủ để giảm bớt cảnh báo đối với các nhà đầu tư, những người đang lo lắng về cách tiếp cận không chính thống của chính phủ hay không.

Paul Dales, nhà kinh tế trưởng tại Capital Economics, cho biết: "Vẫn còn phải xem liệu tuyên bố của chính phủ và Ngân hàng Trung ương Anh có đủ để giảm bớt lo ngại của thị trường về chính sách tài khóa của chính phủ hay không".

Cuối tuần qua, Bộ trưởng Tài chính Kwarteng cho biết sẽ giảm gấp đôi, ám chỉ sẽ có thêm nhiều đợt cắt giảm thuế và khẳng định rằng các biện pháp hôm thứ Sáu chỉ là "khởi đầu" khi chính phủ nỗ lực hết mình trong nỗ lực thúc đẩy tăng trưởng.

Điều gì đang xảy ra trong thời điểm này?

Mujtaba Rahman, Giám đốc điều hành khu vực châu Âu của Eurasia Group, cho rằng Bộ trưởng Kwarteng và Thủ tướng Liz Truss khó có thể đảo ngược tình thế bất chấp phản ứng gay gắt từ các nhà đầu tư.

"Hiện tại, họ sẽ cố gắng vượt qua cơn bão", Rahman nói. Điều đó khiến các thị trường tìm đến Ngân hàng Trung ương Anh để can thiệp và ngăn chặn dòng chảy.

James Ashley, Trưởng bộ phận Chiến lược thị trường quốc tế tại Goldman Sachs Asset Management cho biết: "Tôi nghĩ chính sách tiền tệ sẽ là yếu tố quyết định quan trọng trong ngắn hạn".

Ngân hàng Trung ương Anh không đưa ra dấu hiệu nào cho thấy họ sẽ tăng lãi suất ngoài lịch trình họp thông thường. James Rossiter, người đứng đầu chiến lược vĩ mô toàn cầu tại TD Securities, cho biết Ngân hàng Trung ương Anh có thể đang thảo luận về lựa chọn này, nhưng nó có thể gây tổn hại thêm đến uy tín của Vương quốc Anh đối với các nhà đầu tư nước ngoài.

Ông lưu ý rằng việc các ngân hàng trung ương ở các thị trường mới nổi phải can thiệp để bảo vệ đồng tiền của đất nước họ là điển hình hơn. Nhật Bản đã can thiệp vào tuần trước để hỗ trợ đồng JPY lần đầu tiên sau 24 năm.

Ngân hàng Trung ương Anh gần như chắc chắn sẽ phải cứng rắn hơn trong tương lai, đặc biệt là kể từ khi việc tăng lãi suất 0,5% được công bố vào tuần trước. Tuy nhiên, giờ đây con số này trông có vẻ quá nhỏ.

Nhà kinh tế học Mohamed El-Erian, cố vấn của Allianz, nói với BBC rằng Ngân hàng Trung ương Anh nên tăng lãi suất "thêm 1% để ổn định tình hình".

Trong khi Thủ tướng Truss muốn thúc đẩy nhu cầu để vượt qua suy thoái vào mùa Đông năm nay, thì Ngân hàng Trung ương Anh đang cố gắng hạ nhiệt nền kinh tế để có thể ngăn chặn đà tăng giá nhanh nhất trong số các nước G7. Sự căng thẳng giữa hai vấn đề này sẽ làm giảm niềm tin vào con đường phía trước.

"Nếu thị trường vẫn không tin tưởng vào bức tranh tài chính, tôi không chắc làm thế nào Ngân hàng Trung ương Anh làm được điều này (tăng lãi suất để chặn đà lạm phát)", Rossiter nói.

(Nguồn: CNN)