Sau 100 ngày tấn công Ukraina, ông Putin đang trông chờ điều gì?

Xét cho cùng, quân đội của Nga vượt trội hơn Ukraina rất nhiều. Moscow có lợi thế gấp đôi so với Thủ đô Kyiv về lực lượng lục quân. Cường quốc vũ trang hạt nhân này có số lượng máy bay gấp mười lần và phương tiện chiến đấu bọc thép gấp năm lần số lượng mà nước láng giềng sở hữu.

Tổng thống Nga Vladimir Putin tỏ rõ sự tức giận khi xuất hiện trên truyền hình chỉ vài ngày trước đó, ông trình bày một đoạn độc thoại lịch sử lan man cho thấy rằng ông không mong đợi gì ngoài sự thay đổi chế độ ở Kyiv.

Nhà lãnh đạo Điện Kremlin dường như đang đánh cược rằng Tổng thống Zelensky sẽ sớm rời khỏi thủ đô của mình, giống như Tổng thống Afghanistan được Mỹ hậu thuẫn đã rời Kabul chỉ vài tháng trước đó, và sau đó sự phẫn nộ của phương Tây sẽ giảm bớt, mặc dù hiện tại nước Nga đang phải chịu sự đau đớn tạm thời của các lệnh trừng phạt.

100 ngày sau, bất kỳ kế hoạch nào mà Putin có thể đưa ra cho cuộc duyệt binh chiến thắng ở thủ đô Kyiv đều bị hoãn vô thời hạn. Tinh thần của người Ukraina không hề suy sụp. Quân đội Ukraina được trang bị vũ khí hiện đại do Mỹ và đồng minh chuyển giao, đã tàn phá các phương tiện thiết giáp của Nga. Tên lửa Ukraina đánh chìm niềm tự hào của Hạm đội Biển Đen là con tàu tuần dương dẫn đường cho lực lượng Moscow, nhưng ngược lại máy bay Ukraina vẫn ở trên không.

Vào cuối tháng 3 vừa qua, quân đội Nga bắt đầu rút tàn quân xung quanh thủ đô Ukraina, tuyên bố rằng họ đã chuyển trọng tâm sang đánh chiếm khu vực Donbas phía Đông của đất nước này. Ba tháng sau cuộc tấn công, Nga dường như không còn hướng đến một cuộc chiến ngắn hạn ở Ukraina nữa - mà hiện tại họ cũng không có khả năng thực hiệc được điều đó.

Dự đoán

Điều này có nghĩa là Nga đang thua? Người Ukraina đã khiến các tướng lĩnh Nga tử trận với tốc độ đáng kinh ngạc. Moscow đã buộc phải tổ chức lại bộ chỉ huy quân sự của mình sau những xáo trộn ban đầu. Tuy không nắm được các con số chính thức về tình hình thương vong của Nga, nhưng phỏng đoán con số có thể cao đến mức đáng kinh ngạc.

Nhưng Nga hiện đang kiểm soát một vùng lưỡi liềm của lãnh thổ Ukraina kéo dài từ xung quanh thành phố Kharkiv thứ hai của Ukraina, tiếp tục đi qua các thành phố Donetsk và Luhansk do phe ly khai nắm giữ và tiến về phía Tây tới Kherson, tạo thành một cây cầu trên bộ nối bán đảo Crimea (bị Nga sáp nhập vào 2014) với vùng Donbas.

Hướng mục tiêu chính của Nga hiện là ở khu vực Donbas, nơi mọi thứ đã trở thành một cuộc chiến tranh tiêu hao. Các cuộc giao tranh gần đây tập trung xung quanh Severodonetsk, một thành phố công nghiệp nơi các lực lượng Ukraina nắm giữ mảnh đất cuối cùng của khu vực phía Đông Luhansk.

Quân đội Ukraina đã nhượng phần lớn thành phố Severodonetsk cho quân đội Nga. Sự thất thủ của thành phố sẽ là một tổn thất mang tính biểu tượng, nhưng đây lại là một trong những tổn thất mà các nhà phân tích quân sự cho rằng đã cứu cánh cho các lực lượng Ukraina ở đó khỏi một cuộc bao vây kéo dài - và có thể sẽ dẫn đến kết quả thua trận.

"Thủ đô Kyiv có thể đã cam kết dự trữ nguồn lực nhiều hơn để bảo vệ Severodonetsk, và việc họ không làm theo cam kết đó đã dẫn đến nhiều chỉ trích", Viện Nghiên cứu Chiến tranh có trụ sở tại Mỹ cho biết trong một phân tích gần đây.

"Cả quyết định tránh cam kết nhiều nguồn lực hơn để cứu Severodonetsk và quyết định rút khỏi đó đều hợp lý về mặt chiến lược, tuy nhiên điều đó rất đau lòng. Ukraina phải dồn nguồn lực và tập trung vào việc giành lại các địa hình trọng điểm để có thể thay đổi kết quả của chiến tranh hoặc có các điều kiện để tiếp tục chiến tranh".

Trong bối cảnh cuộc tấn công vào thành phố Severodonetsk, ông Oleksandr Motuzianyk, người phát ngôn của Bộ Quốc phòng Ukraina, cho biết: "Các lực lượng Nga hiện đang cố gắng bao vây quân đội của chúng tôi ở các khu vực Donetsk và Luhansk, và tập hợp lại để phát động một cuộc tấn công theo hướng về thành phố Sloviansk, một thành phố chiến lược có thể trở thành trọng tâm của trận chiến quan trọng tiếp theo".

Các trận chiến ở phía Đông Ukraina đang diễn ra trên địa hình rộng mở hơn nhiều so với môi trường đô thị đông đúc xung quanh thủ đô Kyiv. Điều đó là nguyên nhân mà Ukraina yêu cầu vũ khí hạng nặng nhiều hơn - đặc biệt là các hệ thống pháo có thể tấn công mục tiêu ở tầm xa hơn từ Mỹ và các đồng minh.

Tổng thống Joe Biden hôm thứ Tư đã thông báo rằng Mỹ sẽ gửi các hệ thống tên lửa tiên tiến hơn, bao gồm Hệ thống Tên lửa Pháo binh Cơ động Cao với các loại đạn có thể phóng tên lửa khoảng 49 dặm, tiên tiến hơn nhiều so với bất cứ thứ gì Ukraina đã được nhận cho đến nay.

Đó là tin đáng hoan nghênh đối với Kyiv, nhưng cuộc tấn công của Nga ở phía Đông đang diễn ra khi sự chú ý của giới truyền thông quốc tế về Ukraina giảm bớt phần nào. Và đó có thể là những gì Tổng thống Putin đang tính đến. 

Có lẽ mọi tiêu đề báo chí đều đang tập trung vào chi phí năng lượng cao và giá tiêu dùng tăng - cả hai điều nói trên đều đã và đang trở nên trầm trọng hơn bởi cuộc chiến ở Ukraina, có nhiều khả năng tập trung dư luận (và thúc đẩy kết quả bầu cử) ở Hoa Kỳ và các nơi khác.

Putin vẫn có thể dành những khoảng thời gian ngắn để gây chú ý về mặt ngoại giao. Ông đã nhiệt tình ủng hộ Tổng thống Syria Bashar al-Assad vào năm 2015 sau khi thủ đô Damascus hứng chịu một chuỗi thất bại. Cuộc chiến đó hiện đã bước sang năm thứ 12, nó vẫn tiếp diễn ngay cả khi sự chú ý của thế giới chuyển sang Ukraina.

Về mặt đó, Tổng thống Zelensky là một đại diện lớn nhất của Ukraina trong cuộc chiến tin tức. Ông đã xuất hiện nhiều lần trước các nghị viện trên toàn cầu, đồng thời nhắc nhở các nhà lãnh đạo thế giới khác, những người có thể có xu hướng xoa dịu Putin bằng cách thúc đẩy Ukraina nhượng lại lãnh thổ rằng chính người dân Ukraina mới là người phải quyết định kết quả.

Trong những lần Zelensky xuất hiện cùng những người lính và những người dân bị thương, nhà lãnh đạo Ukraina đã chụp ảnh selfie và thể hiện phong cách lãnh đạo ấm áp, nhân văn và cao cả. Điều đó hoàn toàn trái ngược với hình ảnh trong chuyến thăm công khai duy nhất của lãnh đạo Nga tới một bệnh viện quân sự: Putin, trong chiếc áo khoác trắng quá khổ trong phòng thí nghiệm, đã gặp gỡ các binh lính và sĩ quan bị thương, những người đứng nghiêm túc trước tổng tư lệnh của họ.

Tuy nhiên, Putin, người đã chấm dứt mọi phản đối chính trị trong nước và kiểm soát hiệu quả các làn sóng trên không của đất nước mình, không phải đối mặt với áp lực trong nước giống như Zelensky. 

Nikolai Patrushev, người đứng đầu Hội đồng An ninh của Putin, cho biết trong những nhận xét gần đây rằng các lực lượng Nga không "chạy theo thời hạn" ở Ukraina, cho thấy Putin đặt ra thời điểm kết thúc thoáng hơn cho cuộc chiến của mình ở Ukraina. Ngược lại, người Ukraina lo sợ cộng đồng quốc tế sẽ mệt mỏi, sau đó buộc chính phủ của họ phải nhượng bộ Putin.

"Bạn có đồng hồ, nhưng chúng tôi có thời gian". Câu nói đó, được cho là của một chiến binh Taliban bị bắt, đã tóm tắt tình thế tiến thoái lưỡng nan của Mỹ trong cuộc chiến ở Afghanistan, một sự thừa nhận miễn cưỡng rằng quân nổi dậy hoạt động theo một hướng khác, chỉ cần quân nổi dậy tồn tại lâu hơn thì kết quả sẽ không thất bại.

Để sử dụng lại cụm từ trên trong cuộc chiến tranh này, yếu tố quyết định ở Ukraina là "ai có thời gian": Một nhà lạnh đạo Nga có khả năng nắm quyền cho đến khi chết, hay người dân Ukraina đang chiến đấu cho sự tồn vong của quốc gia.

(Nguồn: CNN)