Sam Bankman-Fried đã lừa 8 tỷ USD của khách hàng như thế nào?

Trong một bản thảo tự thú đã bị hủy, anh viết rằng trong suốt cuộc đời trưởng thành của mình anh chưa bao giờ cảm thấy khốn đốn và "buồn bã" như thế này.

Anh nói với nhà chức trách Bahamas rằng, mình "vô cùng xin lỗi vì đã kết thúc như vậy" nhưng người ta vẫn chưa rõ anh ta xin lỗi vì điều gì, khi mà anh ta đã thẳng thừng phủ nhận hành vi lừa đảo đối với phóng viên Andrew Ross Sorkin CNBC, phóng viên George Stephanopoulos của ABC News và trên Twitter vài tuần trước.

Nhưng một ngày sau khi bị bắt, các công tố viên và cơ quan quản lý liên bang đã công bố hàng chục trang hồ sơ và cáo buộc Bankman-Fried không chỉ thực hiện một vụ lừa đảo mà còn thực hiện hành vi đó "ngay từ những ngày đầu", theo một hồ sơ từ Sở giao dịch chứng khoán (SEC).

Các cơ quan quản lý của SEC và Ủy ban giao dịch hàng hóa tương lai (CFTC), cùng với các công tố viên liên bang từ Văn phòng luật sư khu vực Southern County, thuộc thành phố New York, đã cáo buộc rằng Bankman -Fried thực sự là kẻ chủ mưu, điều khiển "một trong những vụ gian lận tài chính lớn nhất trong lịch sử Hoa Kỳ", theo lời của Luật sư Damian Williams. Các cáo buộc chống lại Bankman-Fried được đưa ra nhanh với tốc độ đáng kinh ngạc, cung cấp cái nhìn sâu sắc về một trong những vụ truy tố gian lận nổi tiếng nhất kể từ vụ bê bối của công ty Enron.

Bankman-Fried đã thành lập quỹ phòng hộ tiền điện tử Alameda Research của mình vào tháng 11/2017, thuê văn phòng ở Berkeley, California. Là cháu của giáo sư luật Stanford, Bankman-Fried đã tốt nghiệp MIT, làm việc tại công ty thương mại định lượng uy tín Jane Street Capital và đã tham gia vào lĩnh vực tiền điện tử với một người bạn cùng lớp MIT, Gary Wang.

Alameda Research về cơ bản là một công ty kinh doanh tiền điện tử chênh lệch giá, mua bitcoin với giá thấp hơn từ một sàn giao dịch và bán nó với giá cao hơn tại một sàn giao dịch khác. Chênh lệch giá ở Hàn Quốc so với phần còn lại của thế giới đã cho phép Bankman-Fried và Wang thu được lợi nhuận khổng lồ từ cái được gọi là "hoán đổi kim chi".

Vào tháng 4/2019, Bankman-Fried và Wang, cùng với Nishad Singh tốt nghiệp UC Berkeley, đã thành lập FTX.com, một sàn giao dịch tiền điện tử quốc tế cung cấp cho khách hàng các tính năng giao dịch sáng tạo, nền tảng đáp ứng nhanh và trải nghiệm đáng tin cậy.

Các nhà quản lý liên bang tại CFTC nói rằng chỉ một tháng sau khi thành lập FTX.com, Bankman-Fried, "chỉ được biết đến là một trong những thành viên trong nhóm sáng lập", đã tận dụng tài sản của khách hàng, cụ thể là tiền gửi trong tài khoản tiền điện tử cá nhân của khách hàng, cho các vụ cá cược của chính công ty Alameda.

Rehypothecation là thuật ngữ chỉ khi doanh nghiệp sử dụng hợp pháp tài sản của khách hàng để đầu cơ và đầu tư. Nhưng Bankman-Fried chưa được khách hàng cho phép đánh cược bằng tiền của họ. Các điều khoản sử dụng riêng của FTX đặc biệt cấm anh ta hoặc Alameda sử dụng tiền của khách hàng cho bất kỳ việc gì, trừ khi khách hàng cho phép.

Và ngay từ khi thành lập, FTX đã có rất nhiều tiền của khách hàng bị sử dụng trái phép. CFTC đã trích dẫn các báo cáo năm 2019 từ FTX, trong đó chỉ riêng khối lượng hợp đồng tương lai đã vượt quá 100 triệu USD/ ngày.

CFTC cáo buộc việc sử dụng tiền của khách hàng để đặt cược của Alameda đã cấu thành hành vi gian lận. Tại khu vực Southern County New York, nơi Bankman-Fried bị đại bồi thẩm đoàn truy tố, Bankman-Fried cũng phải đối mặt với cáo buộc hình sự gian lận. Ngay từ khi thành lập FTX, các nhà quản lý đã cáo buộc rằng Bankman-Fried đã sử dụng tiền của khách hàng để tài trợ cho các khoản đầu tư đầu cơ của mình.

Đó là một sự sụp đổ nhanh chóng đối với "vị vua" một thời của tiền điện tử, người mới hai tháng trước được ca ngợi là vị cứu tinh của ngành. Giờ đây, Bankman-Fried sẽ đến tòa án Bahamian vào (19/12) để làm thủ tục dẫn độ về Mỹ, theo một người nắm rõ vấn đề này. Một phiên tòa hình sự đang chờ đợi anh ta khi trở lại đất Mỹ.

Luật sư của Bankman-Fried và luật sư của các công ty cũ của anh ta đã không trả lời ngay lập tức các câu hỏi phỏng vấn. Một đại diện cho Bankman-Fried từ chối bình luận.

Sự trỗi dậy của đế chế Alameda - FTX

FTX nhanh chóng vươn lên, ra mắt mã thông báo của riêng mình, FTT, vào tháng 7/2019 và giành được khoản đầu tư vốn cổ phần từ Binance vào tháng 11 năm đó.

Đến năm 2021, theo hồ sơ của CFTC, FTX và các công ty con của nó nắm giữ tài sản trị giá khoảng 15 tỷ USD và chiếm 10% khối lượng giao dịch kỹ thuật số toàn cầu, thanh toán các giao dịch của khách hàng trị giá 16 tỷ USD/ ngày.

Theo SEC, hành vi gian lận "kéo dài nhiều năm" của công ty không chỉ trong phạm vi sử dụng trái phép tiền của khách hàng.

FTX có thể hoạt động hiệu quả như vậy, giải quyết khối lượng lớn như vậy và tạo ra sự quan tâm như vậy bởi vì nó có một nhà tạo lập thị trường được chỉ định (DMM) của riêng mình. Trong tài chính truyền thống, DMM là một công ty sẽ mua và bán chứng khoán cho khách hàng, với hy vọng kiếm được lợi nhuận trong bất kỳ giao dịch chênh lệch giá nào.

Kể từ khi thành lập sàn giao dịch FTX vào năm 2019, công ty Alameda đã là nhà tạo lập thị trường đó, nắm bắt và phát hành tiền điện tử trên sàn giao dịch. Mối quan hệ cộng sinh của Alameda và FTX dường như có lợi cho cả hai phía trong đế chế đang phát triển của Bankman-Fried.

Khi FTX vững mạnh, các nhà tạo lập thị trường khác đã trực tiếp cung cấp thanh khoản. Nhưng Alameda đã và vẫn là nhà cung cấp thanh khoản lớn nhất của FTX, nới lỏng chức năng nền tảng theo "chỉ đạo của Bankman-Fried", SEC cáo buộc.

Không giống như những nhà tạo lập thị trường hoặc người sử dụng quyền lực khác, Alameda có sẵn một bộ công cụ mạnh mẽ.

Vào tháng 8/2019, SEC cáo buộc, Bankman-Fried đã chỉ đạo nhóm của mình tại FTX lập trình một ngoại lệ đối với mã của sàn giao dịch, cho phép Alameda "duy trì số dư âm trong tài khoản của mình, không bị ràng buộc bởi bất kỳ yêu cầu thế chấp nào".

"Không tài khoản khách hàng nào khác tại FTX được phép duy trì số dư âm", hồ sơ của SEC tiếp tục. Số dư âm có nghĩa là Alameda được cho là đã được hỗ trợ hiệu quả bởi tài sản của khách hàng trong khi thực hiện giao dịch.

Cựu Giám đốc điều hành của Alameda, Caroline Ellison, đã từng ám chỉ điều này trong một cuộc phỏng vấn được lan truyền rộng rãi.

"Chúng tôi có xu hướng không có lệnh cắt lỗ", Ellison nói.

Trong tài chính truyền thống, lệnh cắt lỗ giúp các nhà giao dịch hạn chế tiếp xúc với một giao dịch có khả năng thua lỗ. Khi một tài sản (ví dụ như cổ phiếu) đạt đến giới hạn dưới được xác định trước, lệnh cắt lỗ sẽ tự động bán tháo tài sản đó để ngăn thua lỗ vượt khỏi tầm kiểm soát.

Các nhà quản lý cho biết, không đồng ý với những hạn mức tín dụng "hầu như không giới hạn" từ các nhà đầu tư, khách hàng của chính Bankman-Fried. Anh ta đã âm mưu sắp xếp ván bài có lợi cho Alameda.

FTX cung cấp cho người dùng thành thạo quyền truy cập vào API, một giao diện cho phép người dùng bỏ qua nền tảng giao diện người dùng của FTX và giao tiếp trực tiếp với các hệ thống phụ trợ của FTX. Người dùng bình thường vẫn phải chịu sự kiểm tra thông thường: chẳng hạn như xác minh rằng họ có đủ tiền trong tài khoản.

Theo CFTC, các nhà giao dịch của Alameda có thể truy cập vào một làn đường tắt cho phép họ vượt qua những người dùng khác và cắt giảm "vài mili giây" thời gian thực hiện giao dịch của họ. Loại giao dịch tần suất cao mà người dùng FTX tham gia đã khiến điều đó trở nên vô giá.

Quỹ phòng hộ tiền điện tử tệ hại

Mặc dù ván bài được sắp xếp kĩ lưỡng có lợi cho Alameda, mang lại lợi nhuận khủng khiếp. Hồ sơ tòa án chỉ ra rằng Alameda đã lỗ hơn 3,7 tỷ USD trong suốt thời gian hoạt động của nó, mặc dù các nhà lãnh đạo FTX đã tuyên bố công khai về mức độ sinh lời của nhánh giao dịch.

Các khoản lỗ và cơ cấu cho vay của Alameda là một thành phần quan trọng dẫn đến sự sụp đổ cuối cùng của FTX.

Alameda không chỉ mạo hiểm với tiền của khách hàng. Quỹ phòng hộ đã vay mạnh từ nhiều nguồn cho vay, bao gồm cả Voyager Digital và BlockFi Lending. Cả hai công ty này đã tham gia thủ tục phá sản theo Chương 11 trong năm nay và FTX đã nhắm mục tiêu mua lại cả hai.

Alameda đã bảo đảm các khoản vay của mình từ Voyager và BlockFi bằng mã thông báo FTT của FTX. Đế chế của Bankman-Fried đã kiểm soát phần lớn tiền tệ có sẵn, chỉ với một lượng nhỏ FTT thực sự lưu hành bất cứ lúc nào.

Alameda lẽ ra phải thừa nhận thực tế là các token của họ không đáng giá như họ từng tuyên bố, CFTC cáo buộc trong đơn khiếu nại của mình.

Điều này là do bất kỳ nỗ lực nào của Alameda nhằm bán hết các mã thông báo FTT có khả năng giảm giá, dựa trên số lượng nguồn cung có sẵn mà Alameda kiểm soát.

Tuy nhiên, thay vì đánh dấu chính xác các mã thông báo của mình để đưa ra thị trường, Alameda đã ghi lại toàn bộ FTT tích trữ của họ có giá trị theo giá thị trường hiện hành.

Alameda cũng đã sử dụng phương pháp này với các đồng tiền khác, bao gồm Solana và Serum (mã thông báo được tạo và quảng cáo bởi FTX và Alameda), sử dụng chúng để thế chấp hàng tỷ khoản vay cho những người chơi tiền điện tử khác. Những người trong ngành thậm chí còn đặt biệt danh cho những token đó là "Sam coin".

Tình thế đã thay đổi sau sự sụp đổ của Luna, một stablecoin mà sự sụp đổ đã tàn phá những người cho vay và công ty tiền điện tử khác, đồng thời khiến giá tiền điện tử lao dốc. Những người cho vay lớn ở Alameda, như Voyager, đã tuyên bố phá sản. Những người cho vay còn lại bắt đầu thực hiện các cuộc gọi ký quỹ hoặc thanh lý các vị trí mở với khách hàng, bao gồm cả Alameda.

CFTC cáo buộc rằng từ tháng 5 đến tháng 6/2022, Alameda đã phải chịu "một số lượng lớn lệnh gọi ký quỹ và thu hồi khoản vay".

Các nhà đầu tư, người cho vay hoặc cơ quan quản lý không hề hay biết rằng Alameda thiếu tài sản lưu động như thế nào để thực hiện các nghĩa vụ cho vay của mình.

Nhưng trong khi Alameda kém thanh khoản, khách hàng của FTX, những người luôn được trấn an rằng sàn giao dịch và Bankman-Fried quyết tâm bảo vệ lợi ích của họ, thì không.

Vụ lừa đảo bị vạch trần

Bankman-Fried đã từ chức lãnh đạo của mình tại Alameda Research vào tháng 10/2021, các nhà quản lý CFTC tuyên bố đây là một nỗ lực có tính toán nhằm tạo ra phán đoán sai lầm về sự tách biệt giữa FTX và quỹ phòng hộ. Nhưng thực tế anh ta vẫn tiếp tục thực hiện quyền kiểm soát, các nhà quản lý tuyên bố.

Bankman-Fried bị cáo buộc đã ra lệnh cho Alameda tăng cường sử dụng tài sản của khách hàng, rút tiền ồ ạt hạn mức tín dụng "không giới hạn" tại FTX.

"Alameda đã có thể dựa vào quyền truy cập không được tiết lộ của mình đối với tín dụng FTX và tiền của khách hàng để tạo điều kiện cho các khoản rút tiền lớn này, trị giá vài tỷ USD trên danh nghĩa", hồ sơ CFTC viết.

Đến giữa năm 2022, Alameda nợ các khách hàng của FTX khoảng 8 tỷ USD. Bankman-Fried đã khẳng định trước Hạ viện rằng FTX tự hào về hệ thống tuân thủ và quản lý rủi ro đẳng cấp thế giới, nhưng trên thực tế, theo hồ sơ phá sản của chính công ty, nó hầu như không được lưu giữ lại trong hồ sơ.

Sau đó, vào ngày 2/11, "quân cờ domino" đầu tiên đổ xuống. Ấn phẩm thương mại tiền điện tử CoinDesk đã công khai chi tiết về bảng cân đối kế toán của Alameda cho thấy tài sản trị giá 14,6 tỷ USD. Hơn 7 tỷ USD trong số những tài sản đó là mã thông báo FTT hoặc tiền được hỗ trợ bởi Bankman-Fried như Solana hoặc Serum. 2 tỷ USD khác đã bị khóa trong các khoản đầu tư vốn cổ phần.

Lần đầu tiên, hoạt động bí mật bên trong của công ty Alameda Research được tiết lộ là một Potemkin (ý chỉ có những sự thật còn bị che giấu sau bề nổi) thời hiện đại. Các nhà đầu tư bắt đầu thanh lý các token FTT của họ và rút các khoản tiền của họ khỏi FTX, một tình huống có thể gây tai họa cho Bankman-Fried.

Alameda vẫn còn hàng tỷ khoản nợ thế chấp chưa thanh toán, nhưng nếu giá trị tài sản thế chấp của họ, FTT, giảm quá thấp, những người cho vay của họ sẽ gọi đến đòi nợ, yêu cầu hoàn trả đầy đủ các khoản vay.

Trong thời gian bị kiện, công ty Alameda đã không thể thực hiện các nghĩa vụ cho vay trong nếu không tiếp cận được tiền của khách hàng. Giờ đây, với dòng tiền chảy ra khỏi sàn giao dịch và giá của FTT trượt dốc, Alameda và FTX phải đối mặt với khủng hoảng thanh khoản.

Trong một bài tweet hiện đã bị xóa, Bankman-Fried tiếp tục tuyên bố FTX đã được tài trợ đầy đủ và tài sản của khách hàng vẫn an toàn. Nhưng vào ngày 6/11, bốn ngày sau bài báo trên CoinDesk, sự thật ngày càng được phơi bày, nhờ một nhà đầu tư cũ nay trở thành đối thủ, Triệu Trường Bằng.

Anh thành lập Binance vào năm 2017 và đây là nhà đầu tư bên ngoài đầu tiên vào FTX, tài trợ cho vòng Series A vào năm 2019. Anh ấy đã rút khỏi khoản đầu tư vào tháng 7/2021, cùng năm mà FTX huy động được 1 tỷ USD từ những tên tuổi lớn như Sequoia Capital và Thoma Bravo.

Theo Triệu Trường Bằng, Binance đã mua lại FTX với sự kết hợp của BUSD, BNB và FTT.

BUSD là stablecoin do Binance phát hành trên sàn giao dịch, được chốt theo giá trị của đồng USD. BNB là mã thông báo trao đổi của họ, tương tự như FTT của FTX, do Binance phát hành và được sử dụng để thanh toán phí giao dịch và giao dịch trên sàn giao dịch.

Triệu Trường Bằng đã "hạ búa" bằng một dòng tweet nói rằng vì "những tiết lộ gần đây đã được đưa ra ánh sáng, chúng tôi đã quyết định thanh lý bất kỳ FTT nào còn lại trên sàn của chúng tôi".

Các giám đốc điều hành của FTX đã tranh giành để ngăn chặn thiệt hại tiềm tàng. Ellison đã trả lời Triệu Trường Bằng đề nghị mua số lượng FTT của Binance với giá 22 USD/ mã thông báo.

Sự thật chưa được tiết lộ, Bankman-Fried đã ra lệnh cho các nhân viên Alameda thanh lý các khoản đầu tư và vị trí của Alameda "để nhanh chóng giải phóng vốn cho các giao dịch mua lại FTT", hồ sơ CFTC nêu rõ. 

Các nhà giao dịch của Alameda đã cố gắng chống lại dòng tiền chảy ra trong hai ngày, giữ giá FTT ở mức khoảng 22 USD.

Về mặt công khai, Bankman-Fried tiếp tục hoạt động như thể mọi việc vẫn ổn. "FTX vẫn ổn. Tài sản vẫn ổn", anh ta đã viết trong một tweet vào ngày 7/11 và đã bị xóa sau đó. Bankman-Fried khẳng định rằng FTX không đầu tư tài sản của khách hàng và tất cả các giao dịch mua lại sẽ được xử lý.

Trong khi Bankman-Fried đang tweet trấn an, thì trong nội bộ, các giám đốc điều hành ngày càng lo lắng hơn về sự thiếu hụt ngày càng tăng, theo các công tố viên. CFTC cáo buộc "không chỉ đơn thuần là vấn đề có đủ tiền thanh khoản để chi trả cho các khoản rút tiền của khách hàng".

Thay vào đó, Bankman-Fried và các giám đốc điều hành khác đã thừa nhận với nhau rằng "Tiền của khách hàng FTX đã bị mất vĩnh viễn vì Alameda đã chiếm đoạt chúng".

Đó là một lời thú nhận trái ngược với tất cả những gì mà Bankman-Fried đã tuyên bố công khai cho đến ngày anh ta bị bắt, một tháng sau đó.

Đến ngày 8/11, sự thiếu hụt đã tăng từ 1 tỷ USD lên 8 tỷ USD. Bankman-Fried đã lôi kéo các nhà đầu tư bên ngoài cho một gói giải cứu. "Nhiều bên đã từ chối ... bất kể các điều khoản có lợi được đưa ra", hồ sơ CFTC cáo buộc.

FTX đã ban hành lệnh tạm dừng đối với tất cả các khoản rút tiền của khách hàng vào ngày hôm đó. Giá FTT giảm mạnh hơn 75%. Bankman-Fried đang ở giữa một hoạt động phi tập trung, công nghệ cao trên ngân hàng. Không còn lựa chọn nào khác, anh ta quay sang Triệu Trường Bằng, người đã thông báo rằng anh ấy đã ký một hợp đồng "không ràng buộc" về ý định mua lại FTX.com.

Nhưng chỉ một ngày sau, vào ngày 9/11, Binance cho biết họ sẽ không thông qua việc mua lại, trích dẫn các báo cáo về "tiền của khách hàng bị xử lý sai" và các cuộc điều tra liên bang.

Hai ngày sau, Bankman-Fried từ chức Giám đốc điều hành của FTX và các tổ chức liên quan. Các luật sư lâu năm của FTX tại Sullivan & Cromwell đã tiếp cận John J. Ray, người giám sát Enron trong suốt quá trình phá sản, để đảm nhận vị trí cũ của Bankman-Fried.

FTX đã nộp đơn xin phá sản cùng ngày hôm đó, vào ngày 11/11. Một tháng sau, Bankman-Fried bị chính quyền Bahamas bắt giữ, chờ dẫn độ về tội lừa đảo, âm mưu và rửa tiền.

Bankman-Fried, một tín đồ của triết lý được gọi là Chủ nghĩa Vị tha, dường như bị thúc đẩy bởi một nhu cầu ám ảnh là sự anh hưởng của anh ta đối với thế giới này, được đo bằng đồng USD và tiền xu. Anh ta đã tính toán một kế hoạch cho sự ảnh hưởng của Alameda đối với hành tinh (và xác định rằng nó gần như rất hoàn hảo).

Hàng tỷ USD của khách hàng hiện đang trôi nổi trong các quỹ mạo hiểm, quỹ chiến tranh chính trị và quỹ từ thiện, số tiền hiện có nguy cơ bị thu hồi do các cáo buộc của Bankman-Fried.

Gần một thập kỷ trước, Bankman-Fried đã đặt ra một câu hỏi giả định cho bạn bè và gia đình của mình trên blog cá nhân rằng: "Một USD có thể có gây ra tác động đến mức nào?"

"Chà, nếu bạn muốn câu trả lời chỉ trong một câu, thì đây: một phần hai nghìn cuộc đời", anh ta nói.

CFTC cáo buộc rằng hơn 8 tỷ USD của khách hàng đã mất hút. Một số khách hàng chắc chắn đã mất tiền tiết kiệm cả đời, tiền học đại học của con cái họ, tiền để dành cho các khoản thanh toán trong tương lai của họ. Theo toán học của chính Bankman-Fried, những hành vi sai trái bị cáo buộc của anh ta gây thiệt hại cho bốn triệu sinh mạng.

(Nguồn: CNBC)

Chia sẻ Chia sẻ

Chia sẻ

Lưu tin