Ông Trump tạm hoãn thuế quan: Cơ hội mở cho Việt Nam

Tổng thống Donald Trump bất ngờ đổi hướng, công bố tạm hoãn 90 ngày kế hoạch đánh thuế "đối ứng" đối với hàng nhập khẩu từ gần 60 quốc gia và Liên minh châu Âu.

Quyết định này được đưa ra qua một bài đăng trên mạng xã hội Truth Social của ông Trump vào ngày 9/4 – chỉ 13 giờ sau khi các mức thuế chính thức có hiệu lực. Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer nói với CNN rằng ông không hề được thông báo về quyết định này.

Động thái đảo chiều diễn ra sau nhiều phiên lao dốc của thị trường chứng khoán toàn cầu, cho thấy việc áp thuế ban đầu đã khiến nhà đầu tư hoảng sợ và làm dấy lên lo ngại về một cuộc suy thoái kinh tế. Bản thân ông Trump cũng thừa nhận tình hình bất ổn của thị trường, nói với báo giới rằng người dân đang trở nên "hơi hoảng loạn, hơi lo sợ".

Quyết định bất ngờ

Các mức thuế đối ứng – vốn được thiết kế dựa trên thặng dư thương mại của từng quốc gia với Mỹ – hiện được tạm gác lại. Thay vào đó, hàng nhập khẩu từ các quốc gia này sẽ chịu mức thuế cố định 10%, vốn đã được ông Trump công bố từ ngày 2/4.

Tuy nhiên, Trung Quốc không nằm trong danh sách được miễn thuế quan tạm thời. Ông Trump tuyên bố sẽ tăng mức thuế đối với hàng hóa Trung Quốc lên 125%, từ mức 104% trước đó. Quyết định này được đưa ra ngay sau khi Bắc Kinh tuyên bố trả đũa bằng mức thuế 84% đối với hàng hóa Mỹ.

Có thể thấy Trung Quốc tiếp tục là trọng tâm trong chính sách thương mại của ông Trump, với lý do mà chính phủ Mỹ đưa ra là các hành vi thương mại không công bằng và việc Bắc Kinh không kiểm soát hoạt động xuất khẩu fentanyl cùng tiền chất gây nghiện, vốn được xem là nguyên nhân của khủng hoảng opioid tại Mỹ.

Việc đảo ngược chính sách nhanh chóng cho thấy ông Trump đang chịu áp lực lớn từ giới doanh nghiệp và nhà đầu tư, những người ngày càng lo ngại về hệ quả kinh tế của thuế quan. Thông báo thuế ban đầu vào ngày 2/4 đã khiến tâm lý tiêu dùng giảm sút rõ rệt, và các ngân hàng Phố Wall đã nâng mức cảnh báo về nguy cơ suy thoái toàn cầu trong năm nay.

Các nhà phân tích cảnh báo rằng giá cả leo thang và hoạt động kinh doanh giảm sút do thuế quan có thể làm suy yếu tăng trưởng kinh tế và thậm chí gây ra suy thoái.

Phản ứng của thị trường chứng khoán sau khi ông Trump công bố tạm dừng thuế là rất tích cực: chỉ số S&P 500 tăng 9,5%, mức tăng trong một ngày mạnh nhất kể từ năm 2008.

Giá dầu – vốn đã giảm vì lo ngại suy thoái toàn cầu – cũng tăng mạnh trở lại. Các nhà kinh tế của Goldman Sachs đã rút lại dự báo suy thoái, tạo ra sự nhẹ nhõm tạm thời cho Phố Wall.

Rút lui chiến thuật, không phải thay đổi lập trường

Mặc dù tạm dừng thuế quan, nhưng căng thẳng trong thương mại toàn cầu vẫn không giảm. Ông Trump nói rõ rằng mục đích của việc tạm hoãn thuế quan là tạo cơ hội cho các đối tác đàm phán để tránh thuế lâu dài.

Chính quyền Mỹ đang thúc ép các nước giảm thuế, xóa bỏ rào cản thương mại, bao gồm quy định, hạn ngạch, trợ cấp và bảo hộ sở hữu trí tuệ yếu kém. Mục tiêu lớn nhất của ông Trump vẫn là xóa bỏ thâm hụt thương mại của Mỹ, điều ông cho là bắt nguồn từ các rào cản nêu trên.

Khoảng thời gian "ân hạn" 90 ngày – kết thúc vào đầu tháng 7 – không đảm bảo sẽ có giải pháp lâu dài. Những nước không đạt được thỏa thuận với Mỹ có thể sẽ phải đối mặt lại với các mức thuế từng được áp vào ngày 9/4. Với tiền lệ từng trì hoãn thuế đối với Mexico và Canada, khả năng ông Trump tiếp tục gia hạn thêm là hoàn toàn có thể.

Mặc dù phản ứng ban đầu của thị trường với việc tạm dừng thuế là tích cực, nhưng sự bất định vẫn bao trùm. Tính khó đoán trong chính sách thương mại của chính quyền Trump, cùng với các mức thuế vẫn còn hiệu lực – đặc biệt là với Trung Quốc – khiến nhiều doanh nghiệp và nhà đầu tư vẫn lo ngại.

Nguy cơ cắt giảm chi tiêu lớn do bất an vẫn có thể gây áp lực lên nền kinh tế. Với nhiều chuyên gia, 90 ngày này chỉ là "khoảng lặng trước cơn bão", một bước đi chiến thuật chứ không phải thay đổi lập trường.

Việt Nam kỳ vọng vào đàm phán

Đối với Việt Nam, quốc gia đang đứng trước nguy cơ chịu mức thuế lên đến 46%, giai đoạn tạm hoãn này mở ra một "cửa sổ đàm phán" quan trọng.

Trong khuôn khổ chuyến công tác Mỹ, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc đã có buổi làm việc với Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer. Hai bên đã nhất trí khởi động đàm phán một thỏa thuận thương mại đối ứng, trong đó có nội dung liên quan đến thuế, với mục tiêu xây dựng một khuôn khổ hợp tác ổn định, bền vững và lâu dài.

Phía Mỹ ghi nhận những nỗ lực chủ động của Việt Nam trong thời gian qua và đề xuất sớm triển khai các cuộc trao đổi ở cấp kỹ thuật nhằm cụ thể hóa cam kết giữa lãnh đạo cấp cao hai nước. Nội dung trọng tâm bao gồm kiểm soát gian lận thương mại, giảm rào cản phi thuế và thúc đẩy môi trường đầu tư cho doanh nghiệp Mỹ tại Việt Nam.

Khoảng thời gian 90 ngày tới vì vậy mang tính chiến lược – là giai đoạn then chốt để Việt Nam thể hiện thiện chí hợp tác, điều chỉnh chính sách phù hợp và đóng góp vào việc duy trì hình ảnh là đối tác tin cậy, ổn định trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Tuy nhiên, việc giai đoạn này có dẫn đến một thỏa thuận dài hạn hay chỉ là tạm dừng trước một vòng áp thuế mới vẫn còn là ẩn số, phụ thuộc nhiều vào tiến độ và kết quả đàm phán giữa hai bên.

Chia sẻ Chia sẻ

Chia sẻ

Lưu tin