Ông Netanyahu ra hiệu sẵn sàng ngừng bắn với Hezbollah

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã ám chỉ rằng, ông sẵn sàng ngừng bắn trong cuộc xung đột kéo dài một năm với Hezbollah, khi các quan chức Mỹ gây sức ép buộc ông phải hoàn tất thỏa thuận trước Lễ Tạ ơn, theo hai quan chức Israel được thông báo về ý định của ông.

Ông Netanyahu đã lên lịch họp với nội các của mình vào thứ Ba (26/11) để thảo luận về một thỏa thuận được đề xuất nhằm chấm dứt chiến tranh ở Lebanon, hai quan chức Israel khác cho biết. Các nhà hòa giải đã đạt được tiến triển đáng kể hướng tới lệnh ngừng bắn trong tuần qua, nhưng một điểm then chốt vẫn còn gây tranh cãi là việc ông Netanyahu khăng khăng đòi đảm bảo rằng Israel có thể tái khởi động cuộc chiến nếu Hezbollah phá vỡ lệnh ngừng bắn, các quan chức Israel cho biết.

Đề xuất mới nhất được coi là cơ hội tốt nhất để chấm dứt cuộc chiến đã giết chết hàng ngàn người ở Lebanon và gần 100 thường dân và binh lính Israel, đồng thời khoảng 60.000 người ở Israel và khoảng một triệu người ở Lebanon phải rời bỏ nhà cửa. Nhưng các cuộc đàm phán đã dừng lại trong nhiều tuần, và hai bên có thể không đạt được thỏa thuận.

Văn phòng của ông Netanyahu từ chối bình luận về ý định của ông. Tất cả các quan chức mô tả ý định của ông đều nói với điều kiện giấu tên để thảo luận về các cuộc đàm phán riêng tư, nhạy cảm.

Theo đề xuất, quân đội Israel sẽ rút khỏi Lebanon trong vòng 60 ngày, trong khi Hezbollah, một lực lượng dân quân Lebanon, sẽ di chuyển về phía Bắc, xa biên giới Israel hơn, theo các quan chức.

Các quan chức cho biết, quân đội Lebanon sẽ triển khai tới miền Nam Lebanon để đảm bảo Hezbollah ở lại phía Bắc sông Litani, trên thực tế là tạo ra một vùng đệm dọc biên giới Israel.

Lệnh ngừng bắn chính thức sẽ là một thỏa thuận giữa Israel, Lebanon và các quốc gia trung gian, bao gồm cả Mỹ. Một nhà lập pháp hàng đầu của Lebanon đã hoạt động như một người liên lạc với Hezbollah, mà chính phủ nước này không kiểm soát, và bất kỳ thỏa thuận nào cũng sẽ bao gồm sự chấp thuận không chính thức của nhóm, hai trong số các quan chức cho biết. Hezbollah được Mỹ chỉ định là một tổ chức khủng bố.

Iran, đồng minh và người ủng hộ chính của Hezbollah, đã thúc giục nhóm này chấp nhận lệnh ngừng bắn vào đầu tháng này. Lãnh đạo mới của Hezbollah, Naim Qassem, đã đề xuất trong một video vào tuần trước rằng nhóm này sẽ đồng ý ngừng bắn nếu Israel chấm dứt các cuộc tấn công vào Lebanon và Lebanon vẫn giữ được chủ quyền.

Nếu tất cả các bên đồng ý, thỏa thuận này sẽ là lệnh ngừng bắn đầu tiên ở Lebanon hoặc Dải Gaza trong gần đúng một năm. Tháng 11 năm ngoái, Israel và Hamas đã tuân thủ lệnh ngừng bắn kéo dài một tuần ở Gaza trong khi họ trao đổi một số con tin và tù nhân. 

Israel và Hezbollah — những bên đã bắt đầu phóng tên lửa vào Israel vài tuần trước đó, để đoàn kết với Hamas — cũng đã ngừng bắn vào nhau trong tuần đó, mặc dù họ chưa đồng ý ký kết một hiệp ước chính thức.

Tuy nhiên, sau khoảng dừng đó, giao tranh trên cả hai mặt trận lại bùng nổ. Nó đã tăng cường ở Lebanon trong hai tháng qua, với việc Israel đẩy mạnh chiến dịch ném bom và tiến hành xâm lược trên bộ.

Hơn 44.000 người Palestine đã thiệt mạng ở Gaza kể từ khi cuộc chiến tranh Israel-Hamas nổ ra vào tháng 10/2023 khi Hamas tấn công Israel trong một cuộc đột kích khiến khoảng 1.200 người thiệt mạng.

Một trọng tâm của các cuộc đàm phán là liệu lực lượng Israel có thể tái triển khai bên trong Lebanon hay không nếu Hezbollah xây dựng lại sức mạnh quân sự dọc biên giới Israel-Liban.

Israel lo ngại rằng, Lebanon không giữ được Hezbollah tránh xa biên giới phía Nam với Israel, như lần cuối cùng họ đồng ý với một lệnh ngừng bắn nhằm chấm dứt Chiến tranh Lebanon năm 2006, hai trong số các quan chức cho biết. Đề xuất ngừng bắn hiện tại được mô phỏng theo thỏa thuận năm 2006, vì vậy lần này, các quan chức cho biết, Israel muốn có sự chấp thuận rõ ràng để duy trì thỏa thuận đó — bằng vũ lực.

Israel muốn có quyền thực hiện hành động quân sự chống lại các chiến binh Hezbollah nếu họ vẫn ở gần biên giới hoặc quay trở lại đó. Các quan chức Lebanon đã miễn cưỡng đồng ý với ngôn ngữ như vậy trong thỏa thuận, hai quan chức cho biết. 

Thay vào đó, các quan chức cho biết, Israel đang tìm kiếm sự chấp thuận chính thức từ Mỹ — hoặc là một phần của thỏa thuận hoặc trong một tài liệu đi kèm — rằng Israel có thể tái triển khai lực lượng trong kịch bản đó.

Ông Netanyahu có vẻ cởi mở hơn với một thỏa thuận với Hezbollah ở Lebanon hơn là với Hamas ở Gaza, phần lớn là vì ông có ý định phá hủy hoàn toàn Hamas hơn là Hezbollah. Tuy nhiên, các phe phái cứng rắn đóng vai trò quan trọng đối với liên minh chính trị của ông đã phản đối bất kỳ lệnh ngừng bắn nào. 

Vào ngày 26/11, Bộ trưởng An ninh quốc gia Israel, Itamar Ben-Gvir, đã công khai thúc giục ông Netanyahu từ chối đề xuất này — nhưng ông đã dừng lại trước khi đe dọa sẽ rút lại sự ủng hộ đối với ông Netanyahu, như ông đã làm về vấn đề thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza.

"Một thỏa thuận với Lebanon là một sai lầm lớn. Một cơ hội bị bỏ lỡ mang tính lịch sử để xóa sổ Hezbollah", ông Ben-Gvir nói. "Như tôi đã cảnh báo trước đây ở Gaza, tôi cũng cảnh báo bây giờ: Thưa Thủ tướng, vẫn chưa quá muộn để dừng thỏa thuận này! Chúng ta phải tiếp tục cho đến khi giành chiến thắng tuyệt đối!".

Đối với Hezbollah, có vẻ như nhóm này đã sẵn sàng chấp nhận một thỏa thuận. Người bảo trợ của họ, Iran, đã được thông báo vào thứ Hai rằng lệnh ngừng bắn sắp xảy ra, hai thành viên Iran của Quân đoàn Vệ binh Cách mạng Hồi giáo cho biết, những người này đã nói chuyện với điều kiện giấu tên để thảo luận về các thông tin liên lạc nội bộ.

Nỗ lực thúc đẩy lệnh ngừng bắn được dẫn đầu bởi Mỹ và Pháp. Tuần trước, chính quyền Biden đã cử một phái viên cấp cao, Amos Hochstein, đến Israel và Lebanon. Các quan chức Mỹ "tin rằng quỹ đạo của việc này đang đi theo hướng rất tích cực", John Kirby, phát ngôn viên Nhà Trắng, nói với các phóng viên vào thứ Hai. "Nhưng không có gì được thực hiện cho đến khi mọi thứ được thực hiện".

Chính phủ Pháp cho biết trong một tuyên bố rằng, các cuộc đàm phán "đã đạt được tiến triển đáng kể" và hy vọng "các bên liên quan sẽ nắm bắt cơ hội này".

Cùng lúc đó, Israel và Hezbollah, mỗi bên đều tìm kiếm đòn bẩy trong giai đoạn có thể là giai đoạn kết thúc của các cuộc đàm phán, đã tiến hành một số cuộc tấn công trên không dữ dội nhất vào nhau kể từ khi giao tranh bắt đầu.

Vào Chủ nhật, các viên chức Israel cho biết Hezbollah đã bắn ít nhất 250 quả đạn, một thuật ngữ thường được dùng để chỉ tên lửa, vào Israel, bao gồm nhiều quả về phía Tel Aviv, làm bị thương ít nhất 13 người. 

Tại Lebanon, lực lượng Israel đã ban hành một loạt lệnh sơ tán toàn diện cho khu vực phía Nam Beirut vào đêm Chủ nhật trước khi tấn công vào những gì họ nói là một chục trung tâm chỉ huy của Hezbollah. Không có báo cáo ngay lập tức về thương vong trong các cuộc tấn công đó.

Cuộc giao tranh dữ dội vẫn tiếp diễn vào hôm qua, khiến các trường học ở cả hai bên biên giới phải đóng cửa. Quân đội Israel cho biết họ đã tấn công ít nhất 25 mục tiêu của Hezbollah trên khắp Lebanon, bao gồm cả những tòa nhà mà họ cho là nơi lãnh đạo và hoạt động tình báo của Hezbollah sử dụng. 

Cùng lúc đó, tại một số khu vực ở miền Bắc Israel, người dân đã chạy đến nơi trú ẩn khi một loạt còi báo động mới thông báo về khoảng 30 quả đạn pháo đang bay tới từ Lebanon. Các quan chức Israel cho biết ít nhất một số đã bị tên lửa Israel đánh chặn.

Theo phương tiện truyền thông nhà nước Lebanon, ít nhất 7 người ở Lebanon đã bị thương trong các cuộc không kích của Israel vào hôm qua. Ở miền Bắc Israel, các quan chức cho biết một người đàn ông 60 tuổi đã bị thương trong một cuộc tấn công từ Lebanon.

Theo Bộ Y tế Lebanon, kể từ khi chiến tranh nổ ra, các cuộc tấn công của Israel đã giết chết hơn 3.500 người ở Lebanon. Các quan chức Israel cho biết các cuộc tấn công của Hezbollah đã giết chết 47 thường dân và quân đội Israel cho biết 46 binh sĩ đã thiệt mạng trong cuộc giao tranh ở Lebanon.

Nếu Israel và Hezbollah không chấp thuận lệnh ngừng bắn được đề xuất vào thứ Năm, hai quan chức tin rằng nó có thể được hoàn tất vào cuối tuần này.

(Nguồn: New York Times)