Nga có lợi thế gì trên chiến trường khi sáp nhập 4 vùng đất của Ukraina vào lãnh thổ mình?

Các sắc lệnh sẽ ký kết tại một buổi lễ ở Điện Kremlin, ba ngày sau khi các cuộc trưng cầu dân ý được tiến hành vội vàng kết thúc ở bốn khu vực của Ukraina mà Moscow hiện coi là lãnh thổ của Nga.

Theo Điện Kremlin, ông Putin sẽ có bài phát biểu và gặp gỡ các nhà lãnh đạo do Nga hậu thuẫn tại 4 khu vực bị chiếm đóng nói trên.

Ukraina và các đồng minh phương Tây đã dứt khoát bác bỏ kế hoạch sáp nhập bốn khu vực - Donetsk, Luhansk và phần lớn Kherson và Zaporizhzhia, một vùng lãnh thổ có nhiều khu công nghiệp nặng, đất nông nghiệp trù phú và một đường dẫn nước ngọt quan trọng cho bán đảo Crimea được Nga sáp nhập vào năm 2014.

Donetsk và Luhansk là hai nước cộng hòa ly khai mà Moscow hậu thuẫn từ năm 2014, trong khi Kherson và một số khu vực của Zaporizhzhia đã bị lực lượng Nga kiểm soát ngay sau khi cuộc chiến nổ ra vào cuối tháng Hai.

Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky đã khẳng định rằng nếu Điện Kremlin thúc đẩy việc sáp nhập, thì bất kỳ cuộc đàm phán nào với ông Putin sẽ là không thể.

Trong khi cộng đồng quốc tế gần như đồng loạt bác bỏ kế hoạch của Nga (một vài trường hợp ngoại lệ như Syria và Triều Tiên), thì việc sáp nhập sẽ thay đổi "sự thật trên thực tế" và làm giảm triển vọng cho bất kỳ cuộc đàm phán nào.

Có một sự khác biệt rất lớn giữa việc rút khỏi vùng đất bị chiếm đóng (như người Nga đã làm vào tháng 4 khi họ rút lui khỏi phần lớn miền bắc Ukraina) và từ bỏ các khu vực đã được chính thức sáp nhập - đặc biệt là đối với một nhà lãnh đạo như ông Putin, người đã đang cố gắng biến nước Nga thành một "nước Nga vĩ đại hơn".

Thật vậy, cựu Tổng thống Nga Dmitry Medvedev tuần trước đã nói rằng, một khi các nước cộng hòa được gọi là hợp nhất vào Liên bang Nga, "không một nhà lãnh đạo tương lai nào của Nga, không một quan chức nào có thể đảo ngược các quyết định này".

Và một khi lá cờ Nga bay trên những khu vực này, chúng đủ điều kiện để được bảo vệ ở mức độ tương tự như bất kỳ khu vực nào khác của Liên bang Nga, như Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov tuyên bố hôm thứ Bảy.

Như Alexander Baunov tại Carnegie Endowment đã nói vào tuần trước, thông điệp từ Điện Kremlin tới các đồng minh của Ukraina là: "Bạn đã chọn chiến đấu với chúng tôi ở Ukraina, bây giờ hãy cố gắng chiến đấu với chúng tôi".

Phần thứ hai của thông điệp đó - được nêu ra trong bài phát biểu của ông Putin tuyên bố huy động một phần - là bất kỳ cuộc tấn công nào vào khu vực được coi là lãnh thổ của Nga đều có đủ hình thức trả đũa.

Vào năm 2020, ông Putin đã ký một sắc lệnh cập nhật học thuyết hạt nhân của Nga cho phép sử dụng vũ khí hạt nhân "trong trường hợp xâm lược Liên bang Nga bằng cách sử dụng vũ khí thông thường, khi sự tồn tại của nhà nước bị đe dọa".

Định nghĩa về mối đe dọa đó không rõ ràng, nhưng tuần trước ông Putin đã đưa ra lời cảnh báo rõ ràng nhất của mình: "Toàn vẹn lãnh thổ của quê hương chúng ta, độc lập và tự do của chúng ta sẽ được đảm bảo, tôi sẽ nhấn mạnh lại điều này, với tất cả các phương tiện của chúng ta . Và những người cố gắng "tống tiền" chúng tôi bằng vũ khí hạt nhân nên biết rằng những cơn gió có thể quay chiều ngược lại".

Đối với hầu hết các nhà quan sát, những cảnh báo thảm khốc như vậy là một trò chơi tuyệt vọng. Các quan chức Mỹ đã nói rằng họ không tin rằng ông Putin sẽ sử dụng vũ khí hạt nhân chiến thuật, mặc dù họ không thể loại trừ khả năng này.

Nhiều nguồn tin nói với CNN hôm thứ Tư rằng, mối đe dọa chắc chắn đã "tăng lên" so với hồi đầu năm. Mỹ trong những tháng gần đây đã cảnh báo riêng Nga không nên thực hiện một bước đi thảm họa như vậy.

Nhưng cho đến nay, không có dấu hiệu nào cho thấy Nga sắp lên kế hoạch sử dụng chúng và "đánh giá chung là không thay đổi", một nguồn thạo tin cho biết.

Ông Putin cũng có thể hy vọng rằng các buổi lễ sáp nhập lãnh thổ mới sẽ củng cố dư luận về các mục tiêu của ông, sau một tuần xuất hiện những lời phàn nàn và phản đối về việc huy động một bộ phận quân dự bị mà người người cho là kém hiệu quả.

Anatol Lieven, giám đốc Chương trình Á-Âu tại Viện Quincy, nói với CNN tuần trước rằng, mục tiêu thực sự của ông Putin là "thuyết phục Mỹ và / hoặc châu Âu nghiêm túc về việc đàm phán một thỏa hiệp để kết thúc chiến tranh bằng cách cho thấy rằng nếu không, Nga sẽ thực hiện các bước leo thang triệt để không chỉ buộc phương Tây phải leo thang lần lượt mà còn loại trừ mọi khả năng hòa bình trong một thời gian dài sắp tới".

Nếu đúng như vậy, ông Putin có thể thất vọng. Không có dấu hiệu nào cho thấy Ukraina hoặc các chính phủ phương Tây chú ý đến cảnh báo như vậy. Mỹ vừa công bố một lô vũ khí công nghệ cao khác cho Ukraina, trong đó có thêm hệ thống pháo tầm xa HIMARS, hệ thống đã làm thay đổi cục diện chiến trường.

Và các lực lượng Ukraina, không nghĩ đến nguy cơ lớn hơn khi tấn công các khu vực hiện được Moscow coi là của riêng mình, đang tăng tốc một cuộc tấn công ở khu vực Donetsk. Các lực lượng thân Nga trong và xung quanh thị trấn Lyman đang trên đà bị bao vây.

Nếu họ buộc phải nhượng bộ lãnh thổ ở trung tâm Donbas, nơi mà trong vài ngày tới ở Điện Kremlin sẽ được coi là đất của Nga, thì đó sẽ là một phép thử sớm đối với lằn ranh đỏ mới được vạch ra của ông Putin.

Jon Wolfsthal, một cựu quan chức kiểm soát vũ khí trong chính quyền Obama, cho biết trong một tweet: "Putin đã cho chúng tôi một sự lựa chọn - chấp nhận việc vẽ lại biên giới thông qua vũ lực và tránh các mối đe dọa hạt nhân (hiện tại) hoặc từ chối các cuộc trưng cầu dân ý giả mạo và giúp Ukraina bảo tồn chính nó và chấp nhận rủi ro hạt nhân".

Chia sẻ Chia sẻ

Chia sẻ

Lưu tin