Liệu phương Tây có thể cấm TikTok mãi mãi không?

Khi công việc kinh doanh của Lucy Hitchcock cuối cùng cũng bắt đầu đạt được đà phát triển, cô quyết định đăng một video chúc mừng trên TikTok.

Doanh nhân người Anh này đã thành lập Partner in Wine bảy tháng trước đó, bán những chai rượu và cốc cách nhiệt. Cô nảy ra ý tưởng sau khi thời tiết dễ chịu khiến cô uống nước hoa hồng ấm áp khi uống đồ uống xa xã hội ngoài trời.

Hitchcock đã không mong đợi nhiều phản ứng đối với video của cô ấy – vì vậy cô đã rất ngạc nhiên khi nó dẫn đến doanh số bán hàng tăng vọt 1.700% chỉ sau một đêm.

Cô nhớ lại: "Tôi đã bán được hàng nghìn bảng Anh và lúc đó mới chỉ 7 giờ sáng. Mỗi lần kiểm tra video TikTok, nó lại tăng thêm 20.000 lượt xem. Tôi ngồi trong văn phòng cả ngày, vừa run vừa nghĩ không hiểu chuyện gì đang diễn ra".

Ngày nay, mạng xã hội là "động lực" đằng sau công việc kinh doanh của cô. Người phụ nữ 31 tuổi ghi nhận các bài đăng lan truyền trên TikTok vì đã mang Selfridges, Liberty London và Oliver Bonas đến tận cửa nhà cô ấy – cùng với một nửa doanh thu hàng năm của cô ấy.

Hitchcock nằm trong nhóm "bizfluencers" đang phát triển, những người nói chuyện trực tiếp với khách hàng thông qua ứng dụng mạng xã hội có 23 triệu người dùng ở Vương quốc Anh.

Hơn một tỷ người trên khắp thế giới sử dụng TikTok để chia sẻ công thức nấu ăn, clip về thú cưng của họ, tin bài, xem bài tarot, video tập luyện, đề xuất sách...

Tuy nhiên, bất chấp sự phổ biến rộng rãi của ứng dụng, đặc biệt là đối với thanh thiếu niên và những người ở độ tuổi đôi mươi, nền tảng này đang phải đối mặt với sự tính toán khi các chính trị gia phương Tây băn khoăn về mối liên hệ của nó với Trung Quốc .

Ủy ban châu Âu (EC), Mỹ và Canada tuần này đồng loạt ra lệnh cấm các quan chức Chính phủ của họ sử dụng ứng dụng TikTok trên các thiết bị của Nhà nước, sau các lệnh cấm tương tự bởi Ấn Độ (2020), Đài Loan (Trung Quốc, 2022)... Hôm 28/2, các đảng viên Cộng hòa tại Hạ viện Mỹ thậm chí đã thảo luận về một lệnh cấm mở rộng đối với cả công chúng - một động thái có thể đánh bay khoảng 100 triệu người dùng tại Mỹ của TikTok.

Josh Hawley, một Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa và là nhà phê bình gắt gao đối với Trung Quốc, đã cảnh báo rằng TikTok có nguy cơ tạo cho Bắc Kinh một "cửa hậu thâm nhập cuộc sống của người Mỹ" nếu nền tảng tiếp tục hoạt động mà không có sự kiểm soát.

Tại Vương quốc Anh, cựu lãnh đạo Tory Sir Iain Duncan Smith nói rằng ứng dụng này là "công cụ thu thập dữ liệu của chính phủ Trung Quốc", trong khi Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Alicia Kearns cảnh báo rằng nó có thể giúp Bắc Kinh "khai thác các lỗ hổng của chúng ta".

Ông Iain Duncan nói thêm: "Chính phủ London lại một lần nữa hành động chậm chạp. Vương quốc Anh nên nhận ra mối đe dọa và có biện pháp ngay từ bây giờ".

Chính phủ Anh đến nay đã phản đối mọi lời kêu gọi cấm TikTok. Hôm 28/2, Bộ trưởng Khoa học, Đổi mới và Công nghệ Michelle Donelan cho biết, Chính phủ London sẽ không áp đặt bất kỳ hạn chế nào, lập luận rằng việc sử dụng TikTok vẫn là vấn đề "lựa chọn cá nhân" của công dân.

Nhìn bề ngoài, TikTok giống như bất kỳ ứng dụng truyền thông xã hội nào khác: nó giải trí và kết nối mọi người trên khắp thế giới với nội dung DIY do người dùng tạo ra. Ứng dụng thu thập một lượng lớn dữ liệu của bạn nhưng các đối thủ cạnh tranh như Facebook, Twitter và Instagram cũng vậy.

Sự khác biệt? Ai có thể hưởng lợi từ dữ liệu.

Theo Alan Woodward, giáo sư của an ninh mạng tại Đại học Surrey.

TikTok thu thập một lượng lớn dữ liệu của người dùng, nhưng các đối thủ cạnh tranh như Facebook, Twitter và Instagram cũng vậy. "Sự khác biệt chỉ là ai có thể hưởng lợi từ dữ liệu" - Alan Woodward, Giáo sư An ninh mạng tại Đại học Surrey (Anh), nói với tờ Telegraph.

Woodward nói: "Tôi không nghĩ TikTok kém hơn những ứng dụng khác về lượng thông tin mà nó thu thập được. "Nhưng với một thứ như Facebook, họ làm vậy vì họ sẽ bán dữ liệu đó để kiếm lời.

"Vấn đề với người Trung Quốc là, tại sao họ thu thập? Bạn không thể không kết luận rằng luật năm 2017 có nghĩa là có khả năng họ thu thập nó vì mục đích gì đó khác ngoài lý do thương mại".

TikTok khẳng định sẽ không bao giờ giao nộp dữ liệu người dùng, ngay cả khi được Bắc Kinh yêu cầu.

Một số nhà nghiên cứu cũng nghi ngờ về sức mạnh của thông tin do TikTok thu thập. Dự án Quản trị Internet (IGP) từng báo cáo, các dữ liệu do TikTok thu thập có thể được Chính phủ Trung Quốc dễ dàng lấy ở nhiều nơi khác trên một thị trường mở nếu muốn, từ đó kết luận rằng TikTok nhiều khả năng là "một DN có động cơ thương mại", thay vì là "gián điệp" hay "con ngựa thành Troy" của chính quyền Bắc Kinh như báo chí và chính khách phương Tây lâu nay vẫn cáo buộc.

Tuy nhiên, IGP cũng thừa nhận rằng đội ngũ nhân viên Trung Quốc có thể truy cập dữ liệu về khách hàng ở Mỹ và châu Âu từ xa, gây lo ngại trong một số trường hợp nhất định.

Chẳng hạn như vụ việc của Cristina Criddle - một nhà báo người Anh, được cho đã bị nhân viên của TikTok cố gắng theo dõi bằng cách sử dụng dữ liệu nội bộ của công ty. Criddle đã bị nhắm mục tiêu sau khi cô viết loạt bài về TikTok cho tờ Financial Times mà nhân viên công ty này nghi rằng đã dựa trên nguồn tin nội bộ rò rỉ.

Những vụ việc như vậy khiến các quan chức phương Tây không khỏi lo ngại, đặt câu hỏi liệu điều gì có thể ngăn Bắc Kinh không thu thập dữ liệu của họ để theo dõi người dân, hoặc thao túng thuật toán của TikTok để định hướng thông tin can thiệp các cuộc bầu cử? Tuy nhiên, các lời kêu gọi cấm cửa ứng dụng này vẫn được coi là một lựa chọn cực đoan, và thậm chí là không khả thi.

Theo giáo sư Woodward, việc yêu cầu các nhà cung cấp internet ở Mỹ hoặc châu Âu chặn TikTok có thể dễ dàng bị qua mặt bởi những người dùng am hiểu công nghệ.

Họ hoàn toàn có thể sử dụng hệ thống "proxy" (vượt tường lửa) để che giấu quốc gia xuất xứ của tài khoản người dùng. Do đó, một khả năng đến cùng là các Chính phủ có thể phải tìm cách buộc các công ty Apple và Google chặn ứng dụng TikTok trên hệ thống của họ. Với sự thống trị của iPhone và hệ điều hành Android, động thái này có thể sẽ ngăn cản hầu hết người dùng thông thường.

Nhưng ngay cả như vậy, những người quyết tâm dùng TikTok được cho vẫn có thể tìm ra cách "bẻ khóa", và nền tảng bị đẩy ra lề đường lúc đó có thể sẽ biến thành mảnh đất màu mỡ cho thông tin sai lệch. "Điều đó sẽ không ngăn được việc sử dụng TikTok. Nó chỉ làm mọi thứ trở nên tồi tệ hơn" - ông Woodward nêu quan điểm.

Ngoài các khía cạnh kỹ thuật, còn có vấn đề không nhỏ về tự do ngôn luận. Các chính phủ có thực sự can thiệp để ngăn mọi người sử dụng ứng dụng chia sẻ video không?

Liên minh Quyền tự do Dân sự Mỹ nói không: "Người Mỹ có quyền sử dụng TikTok và các nền tảng khác để trao đổi suy nghĩ, ý tưởng và quan điểm của chúng tôi," nhóm này cho biết trong một bức thư gửi các nhà lập pháp Mỹ.

Khi được hỏi về lệnh cấm được đề xuất ở Mỹ, TikTok khẳng định họ đã "đi xa hơn" để cho các quan chức Mỹ thấy rằng nền tảng của họ vô hại.

Công ty đã đệ trình để cho phép gã khổng lồ công nghệ Oracle của Mỹ kiểm tra các bản cập nhật ứng dụng của mình trước khi chúng bị đẩy ra ngoài, đồng thời nó cũng đã chuyển dữ liệu người dùng Mỹ sang các máy chủ đặt tại quốc gia này. Các bước tương tự đang được thực hiện ở châu Âu.

Một phát ngôn viên nói: "Thật không may nếu ủy ban đối ngoại của Hạ viện kiểm duyệt hàng triệu người Mỹ, và làm như vậy không dựa trên thông tin tình báo thực tế, mà dựa trên sự hiểu lầm cơ bản về cấu trúc công ty của chúng tôi".

Khi cuộc tranh cãi tiếp diễn, hàng triệu người có ảnh hưởng và doanh nhân như Hitchcock có nguy cơ bị cuốn vào cuộc chiến.

"TikTok là một cộng đồng kinh doanh tuyệt vời," cô nói. Đối với cô ấy, một lệnh cấm sẽ là "vô cùng buồn".

(Nguồn: Telegraph)

Chia sẻ Chia sẻ

Chia sẻ

Lưu tin