Lao động tay nghề cao châu Á 'lao đao' trước làn sóng cắt giảm nhân sự của các 'đại gia' công nghệ Mỹ

Sau hai năm rưỡi làm việc tại Mỹ, Sujatha Krishnaswamy đã trở thành một trong hàng chục ngàn nạn nhân của làn sóng cắt giảm việc làm trong lĩnh vực công nghệ.

"Thứ Sáu là ngày cuối cùng của tôi tại Twitter", chuyên gia CNTT đến từ Ấn Độ đã viết trên cổng thông tin việc làm LinkedIn vài tuần trước. Cô cho biết mình yêu công việc và nhóm của mình, và cô cảm thấy tự hào khi được làm việc tại công ty truyền thông xã hội này. "Nhưng thật không may, chủ sở hữu mới đã không có chỗ cho tôi".

Ngoài Twitter, các công ty công nghệ như Facebook Meta, gã khổng lồ thương mại điện tử Amazon và công ty gọi xe Lyft đã tuyên bố cắt giảm việc làm trong những tuần gần đây trong bối ngành công nghệ Mỹ đối phó với môi trường kinh tế không chắc chắn.

Lãi suất tăng và tình trạng không có nhiều đơn hàng trong ngành đã dẫn đến 46.000 việc làm bị cắt giảm chỉ trong tháng 11, dữ liệu từ công cụ theo dõi sa thải lao động của Mỹ - Layoffs.fyi - cho thấy. Nền tảng chuyên thu thập thông tin của những nhân viên bị sa thải để giúp họ tiếp xúc với các công ty mới, cũng nói rằng những người lao động nước ngoài đang bị ảnh hưởng nặng nề bởi làn sóng sa thải.

Lao động nước ngoài có kỹ năng bị "mắc bẫy" thị thực

Đối với những người lao động như Sujatha Krishnaswamy, một người đến Mỹ theo cái gọi là thị thực H-1B, mất việc làm đang đe dọa tình trạng cư trú của mình. Việc làm công nghệ chiếm khoảng 70% số những người nhận visa H-1B được phê duyệt trong năm tài chính 2021.

Thị thực này cho phép người sử dụng lao động tại Mỹ thuê người nước ngoài cho các công việc đặc biệt vói yêu cầu có bằng cử nhân hoặc tương đương. Người có thị thực H-1B có thể thay đổi công ty, nhưng chỉ có 60 ngày để làm như vậy. Nếu họ không tìm được việc làm mới trong vòng hai tháng đó, họ phải rời khỏi Mỹ.

Mahir Nasir, một luật sư chuyên về luật lao động có trụ sở tại New York, cho biết: "Những đợt sa thải công nghệ này là điều mà tôi chưa từng chứng kiến trước đây".

Làm việc trong lĩnh vực này từ năm 2010, anh rất ngạc nhiên trước số lượng chuyên gia CNTT bị sa thải, những người trước đây đã làm việc cho Meta, Twitter và Amazon và hiện đang tìm kiếm lời khuyên của mình. "Nhiều người đến từ Ấn Độ và các nước khác ở châu Á", anh nói.

Số lượng công dân châu Á làm việc trong ngành công nghệ cao của ở Mỹ cao do tình trạng thiếu hụt lao động có kỹ năng ở nước này. Theo các yêu cầu về thị thực H-1B, người sử dụng lao động có thể lấp đầy chỗ trống bằng người nước ngoài nếu không có công nhân Hoa Kỳ nào sẵn sàng làm công việc này.

Kể từ năm 2019, các công ty công nghệ lớn của Mỹ như Amazon, Meta, Lyft, Salesforce, Stripe và Twitter đã nộp đơn xin thị thực cho 45.000 công dân nước ngoài, theo dữ liệu từ Sở Di trú và Nhập tịch Hoa Kỳ.

Krishnaswamy là một trong những chuyên gia công nghệ đã đặt vận may nghề nghiệp của mình vào sự khao khát lao động có tay nghề ở nước ngoài của Mỹ. Cô đã làm việc tại nhà sản xuất máy tính Dell trong vài năm trước khi chuyển sang PwC trong một thời gian ngắn với vai trò tư vấn. Vào tháng 5 năm 2020, cô bắt đầu sự nghiệp Twitter của mình với tư cách là người quản lý chương trình kỹ thuật trong bộ phận Bảo mật & Quyền riêng tư.

"Tôi đã làm việc cả ngày lẫn đêm để cung cấp thành công quyền riêng tư quan trọng cho người dùng, ngay cả khi đang mang thai sắp sinh", cô viết trên LinkedIn. "Tôi đã cống hiến cả trái tim và tâm hồn của mình mỗi ngày để đáp ứng những lời hứa về Bảo mật và Quyền riêng tư của Twitter đối với người dùng và cơ quan quản lý".

Việc bị sa thải vào đầu tháng 11 khiến cô hoàn toàn bất ngờ và phải mất hai ngày để "xử lý những gì vừa xảy ra. "Thị thực H-1B của tôi đang làm trầm trọng thêm tình hình", cô nói.

Người lao động gặp khó khăn trong việc xin visa

Cơ quan di trú Hoa Kỳ cấp khoảng 85.000 thị thực H-1B mỗi năm. Các visa này cho phép người nhận ở lại nước này tối đa sáu năm. Nhiều người trong số những người đã có được tình trạng cư trú tạm thời đang tìm cách có cái gọi là thẻ xanh thông qua người sử dụng lao động, thẻ này mang lại cho họ tình trạng thường trú nhân hợp pháp.

Những người nộp đơn xin thẻ xanh bị mất việc làm không chỉ mất thị thực H-1B mà còn mất cơ hội nhận được thẻ xanh nếu họ không tìm được chủ lao động mới, những người bảo lãnh cho họ.

Số lượng người lao động nước ngoài được các chủ lao động Mỹ hỗ trợ làm thẻ xanh mỗi năm vượt quá giới hạn luật định hàng năm. Giới hạn này quy định mức trần 7% cho mỗi quốc gia và điều này giúp ngăn cản việc việc độc quyền cấp thẻ xanh dựa trên việc làm. Các ứng viên từ Ấn Độ, Mexico và Trung Quốc đặc biệt gặp bất lợi trong quá trình này do số lượng đơn đăng ký từ các quốc gia này là rất lớn.

Nhà phân tích chính sách nhập cư William A. Kandel đã viết trong một báo cáo đặc biệt năm 2020 gửi cho Quốc hội Hoa Kỳ rằng, "đối với công dân từ các quốc gia có lượng người di cư lớn [...] giới hạn số lượng và mức trần cho mỗi quốc gia đã tạo ra thời gian chờ đợi lâu dài bất thường đối với thẻ xanh dựa trên việc làm". Dữ liệu do Kandel cung cấp trong báo cáo cho thấy rằng đối với những người đến từ Ấn Độ, thời gian chờ đợi dự kiến để nhận được thẻ xanh sẽ là 195 năm.

Sở hữu thị thực H-1B không chỉ cho phép người nước ngoài nộp đơn xin thẻ xanh mà còn cho phép họ mua bất động sản ở Hoa Kỳ và có thể định cư lâu dài ở nước này.

Julia Gelatt, nhà phân tích chính sách cấp cao của Viện Chính sách Di cư, một tổ chức tư vấn độc lập, phi đảng phái, cho biết: "Nhiều lao động có visa H-1B đã ở Mỹ trong nhiều năm. Kết quả là nhiều người đã định cư ở nước này".

"Viễn cảnh phải tìm việc làm trong vòng 60 ngày hoặc rời khỏi đất nước chắc chắn là vô cùng căng thẳng.

Khó khăn cho việc tìm việc làm của lao động nước ngoài

Sau nhiều năm ngành công nghệ Mỹ bùng nổ, hầu hết các công ty lớn trong lĩnh vực này đã ngừng tuyển dụng vào thời điểm hiện tại. Các công ty khởi nghiệp, từng sử dụng một số lượng đáng kể người nước ngoài có thị thực H-1B, đang bị siết chặt tài chính do lãi suất tăng và khả năng tiếp cận vốn mạo hiểm ngày càng giảm.

Ngay cả những người lao động may mắn tìm được công việc mới trong thời điểm khó khăn này cũng chưa chắc được phép ở lại Mỹ. Quá trình xử lý thị thực H-1B mất khoảng ba tuần, có nghĩa là người nước ngoài chỉ có ba tuần nữa để tìm một công việc mới sau khi bị sa thải. Nhiều người sẽ phải rời Hoa Kỳ trước khi họ có thể quay trở lại.

Một giải pháp thay thế cho những người lao động nước ngoài bị sa thải là nộp đơn xin thị thực du lịch, thị thực cho phép họ có quyền ở lại Mỹ trong tối đa 180 ngày và điều này giúp họ có thời gian tìm kiếm một công việc mới.

Tuy nhiên, các chuyên gia nhập cư cho biết cơ hội để một công dân Ấn Độ nhận được thị thực du lịch đủ nhanh là rất mong manh. Theo trang web thông tin du lịch của Bộ Ngoại giao Mỹ, thời gian chờ đợi hiện tại đối với thị thực du lịch B1/B2 đến Hoa Kỳ là hơn 900 ngày.

Ít nhất, một số công ty công nghệ nhận thức được những rắc rối mà nhân viên bị sa thải từ nước ngoài của họ phải đối mặt. Ví dụ, công ty gọi xe Lyft đã quyết định giữ nhân viên nước ngoài bị sa thải của mình thêm vài tuần nữa trong biên chế, mặc dù không trả lương. Và Amazon đã cho những người nước ngoài bị sa thải 60 ngày để đăng ký một vị trí tuyển dụng trước khi kết thúc hợp đồng.

Trong khi đó các công ty công nghệ ở Ấn Độ thì đang hy vọng được hưởng lợi từ khả năng trở lại của những công dân có tay nghề cao.

Doanh nhân Ấn Độ Harsh Jain viết trên Twitter: "Với tất cả các đợt sa thải công nghệ vào năm 2022 ở Mỹ, hãy lan truyền thông tin này để nhắc nhở người Ấn Độ trở về nhà".

Người đồng sáng lập và nhân viên thực thi văn hóa tại nền tảng thể thao Dream11 của Ấn Độ tin chắc rằng tất cả họ có thể giúp "nhận ra tiềm năng siêu tăng trưởng của chúng tôi trong thập kỷ tới".

(DW)