IPO là gì? Tại sao thực hiện IPO?

Một công ty có thể huy động tiền bằng cách phát hành nợ hoặc cổ phần. Nếu công ty chưa từng phát hành cổ phiếu ra công chúng, lần phát hành đó được gọi là IPO.

Công ty chủ yếu chia làm 2 loại: Tư nhân và đại chúng

Công ty tư nhân 

Công ty tư nhân có ít cổ đông và chủ sở hữu của nó không cần tiết lộ quá nhiều thông tin về công ty. Bất cứ ai cũng có thể bước ra thành lập một công ty, chỉ cần bỏ ra một số tiền, nộp các văn bản quy phạm pháp luật và thực hiện theo các quy tắc báo cáo theo quyền hạn của mình.

Hầu hết các doanh nghiệp nhỏ là doanh nghiệp tư nhân nhưng không trừ trường hợp công ty lớn là công ty tư nhân. Thông thường khó có thể mua được cổ phần của một công ty tư nhân. Bạn có thể tiếp cận chủ sở hữu với mục đích đầu tư, nhưng họ không có nghĩa vụ phải bán cho bạn bất cứ thứ gì. Ngược lại, công ty đại chúng, vốn đã bán ít nhất một phần cho công chúng và giao dịch trên thị trường chứng khoán. Đây là lý do tại sao thực hiện IPO cũng được gọi là “chuyển sang hình thức đại chúng.”

Công ty đại chúng

Công ty đại chúng thường có hàng ngàn cổ đông cũng như phải tuân các quy tắc và quy định nghiêm ngặt. Họ phải có một ban giám đốc và họ phải báo cáo thông tin tài chính hàng quý.

Tại Hoa Kỳ, công ty đại chúng báo cáo cho Ủy ban Chứng khoán và Sàn giao dịch Hoa Kỳ (SEC). Ở các nước khác, các công ty đại chúng được giám sát bởi cơ quan quản lý tương tự như SEC.

Từ quan điểm của một nhà đầu tư, điều thú vị nhất về công ty đại chúng là cổ phiếu của công ty được giao dịch trong thị trường mở, giống như bất kỳ mặt hàng khác. Nếu bạn có tiền mặt, bạn có thể đầu tư. Giám đốc điều hành có thể ghét bạn, nhưng anh ta hoặc cô ta không thể ngăn bạn mua cổ phiếu công ty.

Tại sao Công ty phát hành chứng khoán ra công chúng?

Phát hành ra công chúng làm tăng lượng tiền mặt, và thường ở mức độ lớn. Được giao dịch công khai cũng sẽ mở ra nhiều cánh cửa tài chính:

- Do chịu kiểm soát kỹ lưỡng, công ty đại chúng thường có thể nhận được mức giá tốt hơn khi phát hành nợ.

- Miễn là thị trường có nhu cầu, công ty đại chúng luôn luôn có thể phát hành nhiều cổ phiếu hơn. Vì vậy, sáp nhập và mua lại được tiến hành dễ dàng hơn do cổ phiếu có thể được ban hành như là một phần của thỏa thuận.

- Kinh doanh trong thị trường mở đồng nghĩa với tính thanh khoản. Điều này khiến công ty có thể thực hiện những việc như kế hoạch sở hữu cổ phần cho nhân viên, giúp thu hút người tài.

Việc có mặt trên thị trường chứng khoán lớn mang đến cho công ty uy tín đáng kể. Trong quá khứ, chỉ có công ty tư nhân với những nền tảng mạnh mẽ mới có thể hội đủ điều kiện để tiến tới IPO và không hề dễ dàng để được lên sàn chứng khoán. 

Sự bùng nổ Internet đã thay đổi tất cả điều này. Các công ty không còn cần nền tảng tài chính mạnh và lịch sử vững chắc để phát hành ra công chúng. Thay vào đó, IPO đã được tiến hành bởi những công ty mới nổi nhỏ hơn, tìm kiếm cơ hội mở rộng kinh doanh.

Không có gì sai với mong muốn mở rộng này, nhưng phần lớn những doanh nghiệp này chưa từng tạo ra lợi nhuận và không có kế hoạch tạo ra lợi nhuận trong thời gian trước mắt. Thành lập trên cơ sở vốn chịu rủi ro, những công ty này chi tiêu như những người Texas trong nỗ lực tạo ra đủ sự sôi nổi cho việc ra đến thị trường trước khi đốt hết tiền mặt có.

Trong những trường hợp như vậy, các công ty sẽ bị nghi ngờ là tiến hành IPO chỉ nhằm làm giàu cho người sáng lập. Điều này được biết đến là chiến lược thoái vốn, trong đó nhấn mạnh rằng không có bất cứ mong muốn nào về việc gắn bó và tạo ra giá trị cho cổ đông.

IPO do đó trở thành điểm kết của con đường thay vì là điểm khởi đầu. Điều này sao có thể xảy ra? Hãy nhớ rằng: IPO chỉ là bán cổ phiếu. Tất cả chỉ là việc bán mà thôi. Nếu bạn có thể thuyết phục người khác mua cổ phiếu cho công ty của bạn, bạn có thể huy động rất nhiều tiền.