Gần 2 tỷ người sẽ đi bầu cử khắp Nam Á vào năm 2024

Cuộc bầu cử bị phe đối lập chính tẩy chay khi nữ thủ tướng tại vị lâu nhất thế giới có vẻ sẽ kéo dài thời gian nắm quyền của bà.

Một huyền thoại cricket và cựu thủ tướng đang mòn mỏi trong tù tìm cách quay trở lại khi một đội quân hùng mạnh luôn theo sau.

Một nhà lãnh đạo theo chủ nghĩa dân túy hy vọng bước vào thập kỷ nắm quyền thứ hai khi thúc đẩy một chính sách phổ biến nhưng gây phân cực xã hội theo các đường lối tôn giáo.

Và một quốc đảo đang hồi phục sau cuộc khủng hoảng kinh tế tồi tệ nhất trong nhiều thập kỷ sau khi những người biểu tình xông vào dinh tổng thống.

Tất cả các thuộc địa cũ đã giành được độc lập từ Anh trong thế kỷ trước, mỗi thuộc địa đều đang ở một giai đoạn phát triển khác nhau và phải đối mặt với nhiều khủng hoảng và cơ hội khác nhau.

Đây là những gì bạn cần biết về màn trình diễn vĩ đại nhất của nền dân chủ trong năm nay. 

Bangladesh

Chính trị Bangladesh là một câu chuyện phức tạp. Bangladesh, đất nước có khoảng 170 triệu dân, là quốc gia đầu tiên bỏ phiếu vào ngày 7/1.

Sheikh Hasina, Thủ tướng đương nhiệm và chủ tịch Đảng Awami, có khả năng sẽ được bầu lại làm lãnh đạo đất nước nhiệm kỳ thứ tư liên tiếp. Tuy nhiên, sau 3 nhiệm kỳ liên tiếp, đây là thời điểm bà Sheikh Hasina cảm thấy lo lắng nhất cho sự nghiệp chính trị của mình.

Hasina nắm quyền điều hành Chính phủ Bangladesh từ năm 2009 sau nhiệm kỳ trước đó từ năm 1996 đến năm 2001. Bà là nữ lãnh đạo chính phủ tại vị lâu nhất thế giới hiện nay.

Theo sau đó là đối thủ chính của bà, Khaleda Zia, cựu thủ tướng và lãnh đạo phe đối lập chính - Đảng Quốc gia Bangladesh (BNP), người đã bị bỏ tù một năm trước đó vì tội tham nhũng.

Phần lớn trong ba thập kỷ qua, chính trị ở Bangladesh được xác định bởi sự cạnh tranh gay gắt giữa hai người phụ nữ, cả hai đều chứng kiến cha và chồng của mình lần lượt bị ám sát khi đang đương chức. Bất ổn chính trị đã tiếp nối sang thế hệ thứ hai.

Trong khi bà Hasina gọi BNP là một "đảng khủng bố", "không bao giờ tin vào dân chủ", nhấn mạnh rằng đảng này được thành lập bởi một lãnh đạo quân đội và người lãnh đạo hiện tại của nó, "Khalid Zia cai trị như một nhà độc tài quân sự".Ngược lại, BNP chỉ ra sự đàn áp có hệ thống của chính quyền đối với đảng của họ và những cáo buộc chống lại các lãnh đạo của đảng này. Hiện, bà Zia và nhiều lãnh đạo của BNP đang bị quản thúc hoặc bỏ tù vì cáo buộc tham nhũng.

Thực tế, việc xung đột và đổ máu là điều phổ biến ở Bangladesh. Meenakshi Ganguly, Phó Giám đốc Tổ chức Theo dõi nhân quyền châu Á cho biết: "Chính trị Bangladesh thường bao gồm bạo lực đường phố" và "điều đó đúng với tất cả các đảng chính trị lớn". Chính vì thế, mỗi mùa bầu cử luôn trở nên rất hỗn loạn.

Julia Bleckner, nhà nghiên cứu cấp cao về châu Á tại Tổ chức Theo dõi Nhân quyền, cho biết: "Chính phủ tuyên bố cam kết tiến hành các cuộc bầu cử tự do và công bằng với các đối tác ngoại giao trong khi chính quyền bang đang đồng thời lấp đầy các nhà tù với các đối thủ chính trị của Liên đoàn Awami cầm quyền". 

Bleckner nói thêm: "Không thể có một cuộc bầu cử tự do khi chính phủ ngăn chặn quyền tự do ngôn luận và vô hiệu hóa một cách có hệ thống phe đối lập". 

Tuy nhiên, đất nước này đang trải qua thời kỳ tăng trưởng kinh tế, với tham vọng trở thành quốc gia có thu nhập trung bình vào năm 2031. Theo Bộ Thương mại Mỹ, phần lớn điều này là do ngành sản xuất hàng may mặc chiếm 35,1% tổng sản phẩm quốc nội hàng năm của Bangladesh.

Theo ước tính của các khoản vay nước ngoài, tổng cộng, quốc gia này có thể sẽ phải trả 4 tỷ USD mỗi năm kể từ năm 2024. Lạm phát khiến giá cả tăng vọt, đặc biệt là sau những trận thiên tai lớn từ cuối năm 2022 tới nay khiến cho tình hình càng thêm khó khăn, những người nghèo đang chịu thiệt hại nặng nề nhất vì giá cả tăng chóng mặt. Tham nhũng cũng là vấn nạn phổ biến trong chính quyền Bangladesh.

Sreeradha Dutta, giáo sư quan hệ quốc tế tại Đại học OP Jindal Global và là tác giả cuốn sách "Bangladesh chuyển động trên hành trình mới" cho biết: "Kể từ khi mới thành lập, Bangladesh luôn bất ổn chính trị nhưng họ đã đạt được tốc độ tăng trưởng rất tốt. Vì vậy, bất kể người lãnh đạo là ai, các mô hình phát triển giống nhau sẽ được ưu tiên lên hàng đầu, bởi vì Bangladesh mong muốn trở thành một quốc gia phát triển lớn mạnh hơn nhiều so với hiện tại". 

Pakistan

Được cai trị trong phần lớn lịch sử 76 năm của mình bởi các triều đại chính trị hoặc các tổ chức quân sự, chưa có nhà lãnh đạo được bầu cử dân chủ nào hoàn thành đủ nhiệm kỳ 5 năm kể từ khi Pakistan giành được độc lập.

Trong những năm gần đây, đất nước 230 triệu dân này đã chứng kiến sự kết hợp quá quen thuộc giữa bất ổn chính trị và các cuộc tấn công quân sự lan tràn cùng với một cuộc khủng hoảng kinh tế đặc biệt gay gắt tàn khốc đối với cả các gia đình có thu nhập trung bình và thấp.

Imran Khan, cựu thủ tướng của đất nước và được cho là nhân vật nổi tiếng nhất, đang mòn mỏi sau song sắt, bị buộc tội lừa đảo và phải đối mặt với cáo buộc tiết lộ bí mật nhà nước, khiến ông không thể tranh cử trong cuộc bầu cử sắp tới vào tháng 2. 

Khan đã bị lật đổ quyền lực trong cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm của quốc hội năm ngoái, nói rằng các cáo buộc ủy ban bầu cử đã vẽ lại bản đồ nhằm trực tiếp làm suy yếu sự ủng hộ của đảng Pakistan Tehreek-e-Insaf (PTI), đảng chính trị vẫn được cử tri yêu thích của Imran Khan. 

Các đài truyền hình bị cấm phát các bài phát biểu của Khan và nhiều người trong đảng Tehreek-e-Insaf (PTI) ở Pakistan của ông đã bị bắt.

Vào tháng 10, Nawaz Sharif, cựu thủ tướng đang đào tẩu của Pakistan, đã trở về quốc gia Nam Á này sau gần 4 năm sống lưu vong, tránh bị bắt giữ và khuấy động chính trường vốn đã căng thẳng của đất nước và khiến nhiều người tin rằng ông đang đấu tranh cho chính quyền thêm một lần nữa.

Trong khi đó, đất nước này đang phải đối mặt với những thách thức ngày càng tăng, từ sự bất ổn về kinh tế và các cuộc tấn công quân sự thường xuyên đến thảm họa khí hậu khiến hàng triệu người gặp nguy hiểm, tạo tiền đề cho con đường phục hồi khó khăn của ban lãnh đạo mới.

Fahd Humayun, trợ lý giáo sư khoa học chính trị và giảng viên Neubauer tại khoa khoa học chính trị tại Đại học Tufts, cho biết: "Sự bất ổn về chính trị và kinh tế luôn song hành với nhau. Và bất kỳ chính phủ nào lên nắm quyền thông qua các cuộc bầu cử đáng ngờ không chỉ có khả năng yếu kém và phụ thuộc vào quân đội để tồn tại chính trị mà còn khó có thể thu hút được dòng vốn vốn rất cần thiết". 

Ấn Độ

Thường được gọi là "cuộc thử nghiệm dân chủ" lớn nhất thế giới, Ấn Độ dự kiến sẽ tiến hành bầu cử vào mùa xuân, trong một cuộc bầu cử khổng lồ có khả năng giúp Thủ tướng Narendra Modi giành được nhiệm kỳ thứ ba hiếm hoi.

Nhà lãnh đạo chủ nghĩa dân túy của Đảng Bharatiya Janata (BJP) theo đạo Hindu, đã siết chặt sự kiểm soát của mình đối với các thể chế dân chủ của Ấn Độ theo cách chưa từng thấy kể từ những năm 1970, khi Indira Gandhi cai trị đất nước bằng bàn tay sắt, đẩy nước này đến chế độ chuyên quyền.

Nhưng trên chính trường thế giới, Ấn Độ được cho là chưa bao giờ quan trọng hơn thế.

Ông Modi, người có lịch năm nay bao gồm các chuyến đi ngoại giao tới Úc và Mỹ, đang thể hiện mình là một chính khách với vai trò củng cố đất nước như một siêu cường hiện đại. Và 2023 là một năm đáng chú ý đối với 1,4 tỷ dân Ấn Độ.

Năm 2023 là thời điểm nước này vượt qua Trung Quốc để trở thành quốc gia đông dân nhất thế giới, trong khi năm trước đó nước này vượt qua nước thuộc địa cũ là Anh để trở thành nền kinh tế lớn thứ 5 thế giới.

Vào tháng 8, Ấn Độ đã làm nên lịch sử khi hạ cánh nhẹ nhàng một tàu thám hiểm lên mặt trăng, trở thành quốc gia thứ 4 trên thế giới hoàn thành kỳ tích như vậy, và tiếp tục phóng tàu vũ trụ đầu tiên chuyên nghiên cứu về mặt trời vài tuần sau đó.

Nước này đã đăng cai tổ chức Hội nghị thượng đỉnh G20 vào tháng 9, mang đến cho New Delhi cơ hội mở rộng vai trò lãnh đạo ra ngoài biên giới đất nước vào thời điểm bất ổn chính trị ngày càng gia tăng.

Tuy nhiên, kể từ cuộc bầu cử đầu tiên của Modi gần một thập kỷ trước, các nhà phê bình cũng cho rằng đặc tính sáng lập dân chủ của nền dân chủ lớn nhất thế giới đang sụp đổ với tốc độ đáng báo động, với việc các nhóm thiểu số cảm thấy bị đàn áp dưới các chính sách đa số của BJP và bất kỳ lời chỉ trích nào đối với chính phủ đều phải đối mặt với sự kiểm duyệt và hình phạt khắc nghiệt.

Các nhà lãnh đạo của 26 đảng đối lập ở Ấn Độ đã cùng nhau thành lập một liên minh mới để thách thức Đảng Bharatiya Janata (BJP) cầm quyền của Thủ tướng Narendra Modi trong cuộc bầu cử quốc hội dự kiến vào năm nay. 

Khi cuộc bầu cử đến gần, các nhà phân tích cho rằng nền chính trị Ấn Độ vẫn khó dự đoán và nhiều điều có thể thay đổi khi các đảng chuẩn bị vận động tranh cử trong những tháng tới.

"Mọi người đang hy vọng sẽ có một thách thức đối với ông Modi, rằng các đảng đối lập có thể cùng nhau hành động. Giấc mơ đó tưởng chừng như có thể thực hiện được cách đây ba tháng giờ có vẻ khó khăn hơn", C. Raja Mohan, thành viên cấp cao tại Viện Chính sách Xã hội Châu Á, cho biết trong cuộc nói chuyện gần đây với Hiệp hội Châu Á.

Sri Lanka

Gần hai năm trước, Tổng thống Sri Lanka khi đó là Gotabaya Rajapaksa đã buộc phải chạy trốn khỏi đất nước sau khi những người biểu tình giận dữ xông vào dinh thự của ông trong cơn giận dữ, đổ lỗi cho ông về cuộc khủng hoảng kinh tế tồi tệ nhất đất nước trong 73 năm.

Đó là một khoảnh khắc đáng chú ý đối với một phong trào phản kháng khiến quốc gia 22 triệu dân bị phá sản này trở thành tâm điểm chú ý toàn cầu sau khi lạm phát tăng vọt và dự trữ ngoại hối giảm sút, khiến hàng triệu người không thể mua được lương thực, nhiên liệu và thuốc men.

Rajapaksa từ chức, mở đường cho Tổng thống đương nhiệm Ranil Wickremeinghe lên nắm quyền.

Trong cuộc bầu cử dự kiến diễn ra trước tháng 9, Wickremesinghe có thể sẽ tranh cử nhiệm kỳ thứ hai, vài tháng sau khi ông giúp đảm bảo được khoản vay rất cần thiết từ Quỹ Tiền tệ Quốc tế và thực hiện các cải cách sâu rộng về ngân sách để đảm bảo tăng trưởng tài chính.

Sri Lanka đã không tổ chức tổng tuyển cử kể từ năm 2018 và ông Wickremesinghe đã nhiều lần trì hoãn các cuộc bầu cử do khủng hoảng kinh tế.

Khi nền kinh tế và người dân đất nước dần phục hồi, ngày bầu cử vẫn chưa được công bố và vẫn chưa rõ liệu năm 2024 có phải là năm người dân đất nước quyết định người lãnh đạo tương lai hay không.

(Nguồn: CNN) 

Chia sẻ Chia sẻ

Chia sẻ

Lưu tin