Đầu tư khởi nghiệp chảy mạnh vào Đông Nam Á dù ảnh hưởng bởi COVID-19

Theo Nikkei Asian Review, dữ liệu do DealStreetAsia, có trụ sở tại Singapore tổng hợp cho thấy, giá trị của các thỏa thuận huy động trong khu vực đã tăng 91% trong năm lên 2,7 tỷ USD, trong khi số lượng giao dịch tăng 59% lên 184 giao dịch trong quý II/2020, từ mức 116 trong cùng kỳ một năm trước.

Điều đáng nói là trong quý II/2020, nhiều quốc gia đã bị phong tỏa, điều này đã buộc nhân viên phải làm việc tại nhà. "Một lượng vốn đáng kể đã được huy động bởi nhiều quỹ đầu tư mạo hiểm vào năm ngoái", Kuo-Yi Lim, đồng sáng lập và đối tác quản lý tại Monk's Hill Ventures có trụ sở tại Singapore, đầu tư vào các công ty khởi nghiệp trong khu vực, nói với Nikkei Asian Review và cho rằng rằng hầu hết các giao dịch đã được chuẩn bị từ đầu năm.

Công ty thương mại điện tử Việt Nam Tiki đã huy động được 130 triệu USD trong quý II, do nhu cầu đối với các mặt hàng như khẩu trang và nước rửa tay tăng do đại dịch. Ảnh: Nikkei.

Kể từ giữa những năm 2010, sự bùng nổ huy động vốn của Đông Nam Á đã được dẫn đầu bởi Grab của Singapore và Gojek của Indonesia, hai công ty gọi xe hàng đầu trong khu vực. Trong quý I/2020, họ cùng nhau huy động được hơn 2 tỷ USD, chiếm khoảng 70% tổng số vốn của cả khu vực.

Dữ liệu cho quý II vẽ nên một bức tranh khác: Dẫn đầu khu vực là lĩnh vực thương mại điện tử, đã huy động được 691 triệu USD, hậu cần, ở mức 360 triệu USD và công nghệ tài chính ở mức 496 triệu USD. Một số công ty hoạt động tại địa phương cũng thu được nguồn vốn đáng kể, cho thấy đại dịch đã tạo ra cơ hội cho một loạt các công ty mới, theo Nikkei.

Công ty huy động vốn lớn nhất trong quý là Tokopedia của Indonesia, công ty đã huy động được 500 triệu USD từ đầu tư Singapore Temasek Holdings, theo báo cáo của DealStreetAsia.

Những startup ở Đông Nam Á dẫn đầu lượng huy động vốn trong quý II/2020.

Tiki, một công ty thương mại điện tử của Việt Nam, đã huy động được 130 triệu USD trong một thỏa thuận dẫn đầu do quỹ đầu tư tư nhân Northstar Group. Theo ông Ngô Hoàng Gia Khánh, Phó Chủ Tịch Đầu Tư và Phát Triển Doanh Nghiệp, Thành Viên Thường Trực HĐQT Tập Đoàn Tiki cho biết "sự tăng trưởng đáng kể về nhu cầu mua sắm của khách hàng trong đại dịch, đặc biệt là khẩu trang, nước rửa tay và nhu yếu phẩm".

Cạnh tranh trong kinh doanh thương mại điện tử của Việt Nam đang nóng lên giữa doanh nghiệp địa phương và khu vực, nhưng Tiki khác biệt với các dịch vụ độc đáo. Sử dụng một mạng lưới các trung tâm thực hiện đơn hàng trên toàn quốc, họ cung cấp dịch vụ chuyển phát nhanh được gọi là TikiNow. "Dịch vụ vận chuyển bưu kiện cho khách hàng trong vòng 2 giờ sau khi nhận được đơn đặt hàng, nhanh hơn so với các đối thủ," Tiki cho biết. Họ cũng cung cấp miễn phí, kể cả các mặt hàng nặng và cồng kềnh.

Khi nhu cầu mua sắm tăng lên ở Đông Nam Á, vận chuyển cũng là lĩnh vực nhận được nhiều sự quan tâm đầu tư. Startup Ninja Van của Singapore hồi tháng 5 đã tuyên bố huy động thêm 279 triệu USD trong khi đó Kargo Technologies của Indonesia huy động được 31 triệu USD.

Công nghệ tài chính cũng là một ngôi sao đang lên. Voyager Innovations, công ty đứng sau ứng dụng thanh toán di động Philippines Paymaya, đã huy động được 120 triệu USD trong tháng 4 từ các cổ đông hiện hữu, bao gồm quỹ đầu tư tư nhân Mỹ KKR và gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc Tencent Holdings của Trung Quốc.

Vòng tài trợ, lần đầu tiên kể từ năm 2018, đã cho công ty thêm sức mạnh tài chính để cạnh tranh với đối thủ trong nước Mynt, được hỗ trợ bởi Tập đoàn Alibaba Group.

Việc huy động vốn diễn ra khi nhu cầu về các dịch vụ tài chính kỹ thuật số bùng nổ ở Philippines trong bối cảnh phong tỏa. Trong sáu tháng tính đến tháng 6, Paymaya đã cho biết khối lượng giao dịch tăng 150% theo năm, được hỗ trợ bởi thanh toán di động và chuyển tiền. Công ty cũng đã giúp phân phối tiền mặt của chính phủ cho người Philippines.

Tại Myanmar, Digital Money – được biết đến với thương hiệu Wave Money tuyên bố vào tháng 5 rằng chi nhánh Ant Group của Alibaba đã đầu tư 73,5 triệu USD vào công ty này. Wave Money là nhà cung cấp dịch vụ tài chính di động dẫn đầu tại Myanmar, cho phép mọi người chuyển tiền kỹ thuật số thay vì mang tiền mặt. Năm 2019, Wave Money đã chuyển tổng cộng 4,3 tỷ USD tại Myanmar, gấp 3 lần con số tương tự vào 1 năm trước.

Wave Money được thành lập như một liên doanh giữa tập đoàn Yoma của Myanmar và nhà điều hành viễn thông Na Uy Telenor Group vào năm 2015. Vào tháng 6, Tập đoàn Yoma tuyên bố Telenor sẽ thoái vốn khỏi doanh nghiệp, sẽ được tái cấu trúc thành một liên doanh giữa Yoma và Ant Financial. Ant Financial sẽ nắm giữ 33% tiền Wave khi giao dịch, dự kiến ​​vào tháng 11, hoàn tất.

Công ty khởi nghiệp công nghệ tài chính có trụ sở tại Bangkok, Synqa Holdings đã huy động được 80 triệu USD từ các nhà đầu tư Thái Lan và Nhật Bản. "Mặc dù có những thời điểm khó khăn, tôi thấy rất nhiều cơ hội trong việc đẩy nhanh thanh toán kỹ thuật số và chuyển đổi kỹ thuật số cho các doanh nghiệp", người sáng lập và CEO của Synqa Jun Hasegawa cho biết.

Trong thời kỳ giãn cách xã hội, Synqa được định vị là công ty mẹ của một nhà cung cấp "cổng thanh toán", xử lý thẻ tín dụng hàng ngày và các khoản thanh toán khác cho thương mại điện tử một cách nhanh chóng và an toàn.

Trong khi những startup kể trên nắm bắt được các cơ hội trong đại dịch, một số khác hoạt động trong lĩnh vực vận chuyển và du lịch lại rơi vào cảnh khó khăn buộc phải giảm chi phí để sống sót.

Nhưng ngay cả trong các lĩnh vực phải đối mặt với một thách thức chưa từng có, một số công ty đã xoay sở để thu được khoản tiền lớn. Gojek đã thu được 300 triệu USD, trong khi đó kỳ lân Traveloka đã huy động thêm 100 triệu USD trong quý II. Cả hai cũng bị buộc phải sa thải một phần đáng kể nhân viên của mình để cắt giảm chi phí.

Sự hiện diện của Gojek trong cuộc sống hàng ngày của người Indonesia - từ thanh toán, đến đi xe, giao đồ ăn... vẫn là một khoản đầu tư hấp dẫn cho các công ty mong muốn nâng cao vị thế của họ; Đầu tư của Facebook vào công ty là lần đầu tiên trong một công ty khởi nghiệp ở Indonesia.

Điều tương tự không thể nói về Traveloka, doanh nghiệp có kinh nghiệm trong lĩnh vực du lịch. Nhưng các nhà đầu tư đang đặt cược công ty sẽ trở lại tăng trưởng một khi du lịch trở lại trong khu vực.

Trong tương lai, khi mà đại dịch vẫn có tiềm năng kéo dài, các thỏa thuận ở Đông Nam Á có thể chậm lại. "Theo thời gian, chúng tôi hy vọng vốn sẽ chặt chẽ hơn, đặc biệt là ở giai đoạn sau, thường được thúc đẩy bởi các nhà đầu tư quốc tế", Lim của Monk's Hill Ventures nói. "Suy thoái kinh tế và hạn chế du lịch toàn cầu sẽ tác động đến sự khao khát đầu tư của họ."

Mặt khác, Michael Lint, một đối tác tại Golden Gate, quỹ mạo hiểm của Singapore, cho biết việc huy động vốn "các công ty giai đoạn trước có thể thấy một chút chậm lại trong nửa cuối năm, đặc biệt là nếu khủng hoảng kinh tế ngày càng nghiêm trọng."