Khủng hoảng 'gõ cửa' Credit Suisse, chuyện gì đang xảy ra?

Điều đó càng khiến cho các vụ bê bối, các cuộc đấu pháp lý công khai, và thua lỗ chồng chất ở Credit Suisse càng thu hút sự chú ý nhiều hơn và trở thành điều khó hiểu.

Giữa tháng 3 này, mối bất an về những vấn đề ở Credit Suisse trở nên lớn hơn bao giờ hết, khiến giá cổ phiếu của nhà băng hàng đầu Thuỵ Sỹ lao dốc chóng mặt trong phiên giao dịch ngày thứ Ba vừa rồi.

 Ban lãnh đạo của Credit Suisse không còn cách nào khác đã phải xin gấp một "phao cứu sinh" từ cơ quan giám sát tài chính Thuỵ Sỹ FINMA và Ngân hàng Trung ương nước này (SNB).

Chuyện gì đang xảy ra?

Theo Bloomberg, một trong những vấn đề mà Credit Suisse gặp phải bao gồm một bản án hình sự về việc ngân hàng này cho phép những kẻ buôn ma tuý rửa tiền ở Bulgaria; dính líu đến một vụ án tham nhũng ở Mozambique; một vụ bê bối gián điệp liên quan tới một cựu nhân viên và một nhà điều hành; vùng một vụ rò rỉ lớn dữ liệu khách hàng với giới truyền thông.

Mối quan hệ của Credit Suise với nhà tài chính Lex Greensill - người sáng lập của công ty Greensill Capital phá sản hồi năm 2021 và với công ty quản lý quỹ tai tiếng đã sụp đổ Archegos Capital Management càng làm gia tăng cảm giác về một định chế tài chính không có sự quản lý chặt chẽ đối với các sự vụ của mình.

Nhiều khách hàng chán nản rút tiền khỏi nhà băng này, dẫn tới dòng vốn chảy khỏi Credit Suisse nhiều chưa từng thấy vào cuối năm 2022.

Điều gì đã khiến cho cổ phiếu Credit Suisse bị bán tháo?

Giám đốc điều hành Ulrich Koerner đã phát động một chiến dịch tiếp cận rộng rãi để thu hút những khách hàng đang lo lắng và tiền mặt của họ. Nỗ lực dường như đã được đền đáp vào tháng 1/2023, khi Credit Suisse báo cáo tiền gửi ròng đã trở lại trạng thái dương. 

Tuy nhiên, vào ngày 9/3, Uỷ ban Chứng khoán và Sàn giao dịch Mỹ (SEC) chất vấn về báo cáo tài chính thường niên của Credit Suisse, buộc ngân hàng phải hoãn công bố bản báo cáo.

Cùng với đó, nỗi sợ hãi đang bao trùm sau khi ngân hàng Silicon Valley Bank (SVB) của Mỹ sụp đổ trở thành nạn nhân của những vụ đầu tư đầy rủi ro và môi trường lãi suất tăng trên toàn cầu xói mòn giá trị của danh mục đầu tư trái phiếu. 

Nhà đầu tư bắt đầu bán tháo những gì mà họ cho là "có mùi" của rủi ro liên quan đến ngân hàng và rút mạnh tiền gửi.

Tình hình nghiêm trọng đến mức nào?

Vào ngày 15/3, cổ phiếu của Credit Suisse lại sụt giảm khi chủ tịch của cổ đông lớn nhất, Ngân hàng Quốc gia Saudi Arabia bác bỏ khả năng có thêm bất kỳ khoản đầu tư nào vào Credit Suisse. Thông tin này khiến Credit Suisse phải đề nghị SNB ra một tuyên bố hỗ trợ.

Điều này đã khiến Credit Suisse yêu cầu ngân hàng trung ương Thụy Sĩ đưa ra tuyên bố hỗ trợ công khai. Chi phí bảo hiểm trái phiếu của ngân hàng trong trường hợp vỡ nợ trong một năm đã tăng lên mức chưa từng thấy đối với các ngân hàng quốc tế lớn kể từ cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008.

Khi các ngân hàng khác tìm cách phòng ngừa rủi ro đối tác của họ đối với các giao dịch với Credit Suisse, giá niêm yết cho một hợp đồng hoán đổi rủi ro tín dụng một năm đã tăng từ 836 điểm cơ bản, cho thấy xác suất vỡ nợ là 10% vào ngày 14/3 lên hơn 3.000 điểm cơ bản.

Tuy nhiên, rất ít giao dịch thực tế được thực hiện do thanh khoản trên thị trường cạn kiệt. Trong một dấu hiệu căng thẳng khác, trái phiếu cấp 1 bổ sung của Credit Suisse - vốn phụ thuộc vào tất cả các hạng nợ khác và có thể bị xóa sổ nếu vốn giảm xuống dưới mức xác định trước - đang giao dịch dưới 80% mệnh giá, một mức thường báo hiệu sự khó khăn.

Ngay cả những trái phiếu đáo hạn vào tháng 4 cũng được giao dịch ở mức giá thấp hơn nhiều so với mệnh giá.

Đây có phải là một khoảnh khắc khác của Lehman Brothers?

Gã khổng lồ Phố Wall, thất bại năm 2008 đã gây ra cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, đã phải chịu thua khi nguồn vốn cạn kiệt và các ngân hàng khác ngừng giải quyết. Không giống như Lehman và SVB, Credit Suisse có tài sản lưu động đáng kể để huy động và tiếp cận các cơ sở cho vay của ngân hàng trung ương và ít nhạy cảm hơn nhiều đối thủ trước những biến động mạnh về lãi suất.

Credit Suisse đã củng cố được nguồn vốn để phòng trường hợp bị rút vốn mạnh sau đợt khách hàng ồ ạt rút tiền vào tháng 10/2023. 

Paul J Davies, nhà báo chuyên mục ngân hàng của Bloomberg Opinion, cho biết nó cũng có đủ tài sản lưu động giống như tiền để thanh toán một nửa số nợ phải trả bằng tiền gửi và khoản vay từ các ngân hàng khác.

Koerner cho biết tỷ lệ thanh khoản của công ty cho thấy nó có thể xử lý hơn một tháng dòng tiền chảy ra nhiều trong giai đoạn căng thẳng.

Koerner đang làm gì để xoay chuyển tình thế?

Kế hoạch phục hồi trong ba năm của ông liên quan đến việc cắt giảm 9.000 việc làm, loại bỏ gã khổng lồ ngân hàng đầu tư được tập hợp trong hơn 5 thập kỷ và trả lại Credit Suisse về nguồn gốc là chủ ngân hàng cho những người cực kỳ giàu có trên thế giới.

Điều đó có nghĩa là loại bỏ First Boston, một ngân hàng đầu tư của Mỹ mà họ mua lại vào năm 1990 với mục tiêu niêm yết vào năm 2025 và bán các bộ phận của đơn vị sản phẩm chứng khoán hóa cho Apollo Global Management. 

Quá trình đó hiện có nguy cơ bị sa lầy trong một cuộc bán tháo rộng lớn hơn trong lĩnh vực tài chính sau sự sụp đổ của SVB và hai ngân hàng khác của Mỹ.

(Nguồn: Bloomberg)