Vì sao xe điện của các 'ông trùm' sản xuất ô tô thế giới khó chen chân vào thị trường Trung Quốc?

Xe điện trong nước vì hợp với phong cách sống của người Trung Quốc

Tianna Cheng, một nhân viên văn phòng đang làm việc tại Bắc Kinh, đang cân nhắc xem mua xe BYD hay Nio chạy điện của hãng Xpeng, mỗi chiếc xe trị giá 180.000 nhân dân tệ (tương đương 27.000 USD). Tianna Cheng thực sự không quan tâm đến các thương hiệu nước ngoài.

"Nếu tôi mua một chiếc ô tô chạy xăng, tôi có thể cân nhắc đến các thương hiệu nước ngoài", cô gái 29 tuổi nói. "Nhưng tôi muốn có một chiếc EV, và ngoài Tesla, tôi thấy rất ít thương hiệu nước ngoài áp dụng công nghệ thông minh tiên tiến đúng cách", Tianna Cheng cho biết thêm.

Được thúc đẩy bởi nhu cầu từ những người tiêu dùng như Cheng, doanh số bán ô tô điện đang tăng vọt trên thị trường trị giá 500 tỷ USD của Trung Quốc, thị trường tiêu thụ xe điện lớn nhất thế giới.

Theo số liệu từ Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc, trong 4 tháng đầu năm 2022, số lượng xe du lịch năng lượng mới - EV thuần túy và plug-in hybrid (xe vừa sử dụng xăng, vừa sử dụng điện)- đã tăng hơn gấp đôi so với cùng kỳ năm ngoái, lên 1,49 triệu xe.

Các công nghệ sạch chiếm hơn 23% thị trường xe du lịch của Trung Quốc, nơi doanh số bán xe nói chung giảm 12% nhu cầu đối với xe chạy xăng giảm mạnh.

Theo số liệu của Hiệp hội Xe du lịch Trung Quốc, không có thương hiệu nước ngoài nào lọt vào danh sách 10 nhà sản xuất ô tô hàng đầu trong phân khúc xe năng lượng mới (NEV) năm nay, ngoại trừ hãng xe điện Tesla của Mỹ ở vị trí thứ ba.

Tất cả phần còn lại là các thương hiệu Trung Quốc, từ BYD và Wuling đến Chery và Xpeng.

Hãnh xe tiên phong của Trung Quốc là BYD đã bán được khoảng 390.000 chiếc EV tại nước này trong năm nay, gấp hơn 3 lần so với số lượng xe Tesla được bán tại thị trường này.

Trong khi đó xe điện của liên doanh giữa Volkswagen với FAW Group, đứng ở vị trí thứ 15.

Cheng cho biết, các xe nước ngoài, dù là Buick Velite 7 hay ID của Volkswagen. , không cung cấp được những gì mà mình đang tìm kiếm: một chiếc EV có khả năng mang lại cho Cheng sự "thoải mái" khi có trải nghiệm giống như điện thoại thông minh trên chiếc xe của mình.

"Các thương hiệu nước ngoài khác xa với cuộc sống và phong cách sống của tôi", Cheng.

Các xe điện của Trung Quốc có kết nối với các ứng dụng như Alipay và Taobao và nó "làm mọi thứ cho tôi từ mở cửa sổ đến bật nhạc", cô nói thêm.

Các thương hiệu toàn cầu đã thống trị ở Trung Quốc kể từ những năm 1990, thường chiếm đến 60% đến 70% thị phần bán xe du lịch trong những năm gần đây. Trong bốn tháng đầu năm 2022, thị phần này giảm xuống còn 52% và thị phần trong tháng Tư giảm xuống còn 43%.

Đây là dấu hiệu cho thấy thách thức mà các nhà sản xuất ô tô truyền thống phải đối mặt, Giám đốc điều hành Nissan Makoto Uchida nói với Reuters và một số thương hiệu "có thể biến mất trong 3-5 năm tới" ở Trung Quốc.

"Các thương hiệu địa phương đang trở nên mạnh hơn", Uchida nói đồng thời cho biết thêm rằng, chất lượng xe điện từ các nhà sản xuất Trung Quốc đã được cải thiện nhanh chóng, với những tiến bộ đã được thực hiện trong thời gian vài tháng.

 "Sẽ có rất nhiều sự thay đổi ở Trung Quốc và chúng tôi cần theo dõi tình hình một cách cẩn thận, đồng thời các nhà sản xuất ô tô phải nhanh nhạy trong việc thiết kế, phát triển và tung ra các mẫu xe mới", ông nói thêm.

"Ở những khía cạnh đó, nếu chúng tôi chậm chân, chúng tôi sẽ bị tụt lại phía sau".

Công nghệ đóng vai trò then chốt

Bill Russo, cựu Giám đốc điều hành của Chrysler, hiện đứng đầu công ty tư vấn Automobility có trụ sở tại Thượng Hải, cho biết các thương hiệu toàn cầu cần nhanh chóng xoay chuyển tình thế vì họ chỉ còn kiểm soát chưa đến 20% thị trường ô tô ở Trung Quốc.

"Các thương hiệu Trung Quốc đang bắt đầu cuộc đua tới xe điện", ông Russo cho biết, đồng thời nói thêm rằng việc người tiêu dùng chuyển sang sử dụng những chiếc xe về cơ bản như là như dùng một điện thoại thông minh trên 4 bánh và đây là điều không thể đảo ngược thế nên các nhà sản xuất ô tô truyền thống đang gặp khó khăn trong bám đuổi.

"Tôi nghĩ đó là một sự thay đổi đối với công nghệ cao. Như cầu người dùng cần trải nghiệm dịch vụ kỹ thuật số lấy người dùng làm trung tâm, đó là giao diện, kết nối và ứng dụng", ông nói.

Các thương hiệu của Tập đoàn Volkswagen, bao gồm Volkswagen, Audi, Bentley, Lamborghini, Porsche và Skoda, đã dẫn đầu thị trường trong hai thập kỷ qua, cùng với các thương hiệu General Motors như Buick, Chevrolet và Cadillac.

Hai tập đoàn toàn cầu có thị phần ô tô tổng thể lần lượt là gần 13% và 12% tại Trung Quốc vào năm ngoái, theo LMC Automotive.

Gã khổng lồ GM có trụ sở ở Detroit (Mỹ) có 44% cổ phần trong liên doanh SAIC-GM-Wuling Auto (SGMW) không sản xuất các thương hiệu Mỹ, chỉ sản xuất ô tô Wuling và Baojun.

GM hiện đang tập trung vào việc giành khách hàng là những người mua trẻ tuổi ở các thành phố lớn, những người mà cho đến nay phần lớn đã bỏ qua các mẫu xe của mình, theo một số nguồn tin.

Tập đoàn này đã công bố kế hoạch chi hơn 35 tỷ USD trên toàn cầu vào năm 2025 để phát triển hơn 30 mẫu xe EV mới và hơn 20 mẫu trong số đó dành cho thị trường Trung Quốc. Mẫu crossover SUV Cadillac Lyriq chạy hoàn toàn bằng điện của hãng này được cho là sẽ ra mắt trong năm nay.

Theo Reuters, hai nguồn tin gần gũi với hãng GM ở Trung Quốc cho biết, sự ra mắt của Lyriq sẽ được theo sau bởi một chiếc Buick SUV chạy điện và một chiếc crossover chạy điện nhỏ hơn, thể thao hơn, cả hai cũng được lên kế hoạch vào đầu năm nay.

Doanh số bán hàng của Buicks đã giảm 32% trong 5 năm qua xuống còn 828.600 xe vào năm 2021, trong khi Chevrolet giảm hơn một nửa xuống còn 269.000 xe, theo LMC Automotive.

GM nói với Reuters rằng, họ đang đặt mục tiêu đạt công suất sản xuất 1 triệu xe điện mỗi năm vào năm 2025 tại Trung Quốc. Cũng theo GM, nhu cầu đối với Buick Velite NEV và Chevrolet Menlo EV "đều tăng đáng kể" vào năm 2021 và ba tháng đầu năm nay.

GM cũng cho biết họ đang triển khai các công nghệ thông minh bao gồm hỗ trợ người lái rảnh tay trên đường cao tốc, an ninh mạng "cấp hàng không" và cập nhật phần mềm qua mạng.

Volkswagen, công ty đang chi khoảng 55 tỷ USD trên toàn cầu cho xe điện vào năm 2026, đã tung ra thế hệ ID mới của mình tại Trung Quốc vào đầu năm ngoái nhưng đã bỏ lỡ mục tiêu bán được 80.000 đến 100.000 xe.

Volkswagen đặt mục tiêu bán được 160.000 đến 200.000 xe ID trong năm nay, tuy nhiên, họ chỉ bán được 33.300 chiếc cho đến hết tháng Tư.

Theo một trong những người thân cận với GM và một người trong Volkswagen, mối quan tâm chính đối với các thương hiệu này là những chiếc xe điện mới được thiết kế nhiều hướng đến các thị trường châu Mỹ và châu Âu nhiều hơn và tập trung nhiều vào hiệu suất và độ bền.

"Tại hầu hết các thành phố lớn ở Trung Quốc, giao thông tắc nghẽn đến mức mọi người thậm chí không thể lái xe trên 60 km / h trong hầu hết các ngày", nguồn tin thân cận với GM, người nắm rõ kế hoạch sản phẩm và quy trình phát triển sản phẩm của hãng cho biết.

Volkswagen cho biết nhu cầu NEV ở Trung Quốc có liên quan chặt chẽ đến chủ đề "xe thông minh", đồng thời cho biết hãng đang đầu tư vào R&D tại địa phương, đặc biệt là trong phần mềm.

"Chiến lược của chúng tôi sẽ cho phép chúng tôi đạt được các mục tiêu đầy tham vọng ở Trung Quốc. Đến năm 2030, chúng tôi muốn trở thành người dẫn đầu thị trường về xe điện và đảm bảo rằng Volkswagen vẫn là số một tại Trung Quốc trong tương lai", nguồn tin nói thêm.

Thách thức đối với các thương hiệu toàn cầu là tìm ra công thức để thiết phục người tiêu dùng ở các thành phố lớn có thu nhập khả dụng, như Cheng ở Bắc Kinh và Li Huayuan, một kỹ sư dân dụng đến từ Thượng Hải.

Li chỉ coi thường các thương hiệu Nhật Bản và Đức khi anh mua chiếc sedan điện BYD của mình vào năm ngoái với giá 290.000 nhân dân tệ bao gồm cả bảo hiểm.

"Đối với tôi, dường như chỉ có Tesla là nổi bật khi nhắc đến các thương hiệu Mỹ", anh nói từ chiếc xe BYD đang đỗ ở thành phố Mianyang, tỉnh Tứ Xuyên, nơi anh đang làm việc trong một dự án.