Vì sao Đức vẫn do dự cấm vận khí đốt Nga?

Mặc dù Hoa Kỳ, Vương quốc Anh và Canada đã ngừng nhập khẩu nhiên liệu hóa thạch từ Nga, nhưng Đức vẫn cố gắng làm dịu vấn đề bằng cách chưa thực hiện bước đi tương tự.

Thủ tướng Olaf Scholz nói với Quốc hội Đức vào tuần trước rằng, lệnh cấm vận đột ngột đối với nhập khẩu năng lượng của Nga "từ ngày này sang ngày khác sẽ đẩy đất nước chúng ta và toàn bộ châu Âu vào cuộc suy thoái".

Tất nhiên, lý do là Đức phụ thuộc nhiều vào Nga về nhu cầu năng lượng, nó lên tới 55% nguồn cung cấp khí đốt và 34% dầu, theo tổ chức nghiên cứu Agora Energiewende có trụ sở ở Đức.

Nền kinh tế lớn nhất châu Âu đã chi hàng trăm triệu euro mỗi ngày cho năng lượng của Nga và điều này được cho là đang tài trợ cho “cỗ máy chiến tranh của ông Putin”.

Theo Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và Không khí Sạch (CREA), kể từ khi cuộc chiến ở Ukraina bắt đầu vào ngày 24/2, Liên minh châu Âu đã chi 23,3 tỷ USD cho nhập khẩu nhiên liệu hóa thạch từ Nga.

Một số nhà phân tích tin rằng, Berlin bây giờ phải có những bước tiến lớn hơn để ngăn chặn tham vọng quân sự của Điện Kremlin bằng cách tham gia tẩy chay năng lượng, mà không gây tổn hại nghiêm trọng đến nền kinh tế của nước này.

Tẩy chay năng lượng sẽ 'có thể kiểm soát được'

Vào tháng 3, một nhóm học giả từ Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia Đức đã tính toán rằng, tác động của việc ngừng cung cấp khí đốt của Nga trong thời gian ngắn là "đáng kể nhưng có thể kiểm soát được."

Những chuyên gia này cho biết, tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Đức sẽ giảm 0,5% -3%, so với mức giảm 4,5% trong năm đầu tiên của đại dịch. Nhưng các học giả lưu ý rằng, việc tìm kiếm các nguồn thay thế dầu và than sẽ dễ dàng hơn so với khí đốt.

Một nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Kinh tế Đức được công bố hôm thứ Ba (29/3) đã dự đoán mức giảm sản lượng tương tự và lạm phát tăng vọt hơn nữa, vốn đã lên tới 5,5% vào tháng 2. Các tác giả của báo cáo cảnh báo rằng, vì chưa bao giờ có lệnh cấm vận trên quy mô như thế này nên "bất kỳ giả định nào đều có thể không chắc chắn".

Trong một cuộc phỏng vấn gần đây với tờ Tagesspiegel, nhà kinh tế học người Đức Rüdiger Bachmann thừa nhận rằng, cái giá phải trả cho tăng trưởng kinh tế là "rất lớn", nhưng nói thêm rằng, "không có gì là không thể chống lại các chính sách kinh tế, ngay cả khi thiệt hại gấp đôi".

Đại diện các doanh nghiệp: Không nên tẩy chay

Dẫn đầu phản đối việc tẩy chay là Liên đoàn Công nghiệp Đức (BDI), nhóm vận động hành lang kinh doanh chính của nước này, tuần trước cảnh báo rằng, động thái này có thể gây ra "những hậu quả khôn lường".

Chủ tịch BDI Siegfried Russwurm cho biết, hoạt động tẩy chay sẽ lan rộng ra toàn châu Âu vì mạng lưới khí đốt của lục địa này không được thiết kế cho các dòng khí đốt từ Tây sang Đông. Những ý kiến này đề cập đến việc Hà Lan và Bỉ - những quốc gia vận hành các thiết bị đầu cuối khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) có thể, về mặt lý thuyết, được cung cấp mới từ Hoa Kỳ, Qatar và Na Uy.

Christoph M. Schmidt, Chủ tịch Viện Nghiên cứu Kinh tế Leibniz, nghi ngờ tính chính xác của những dự đoán rằng các cuộc tẩy chay sẽ có thể kiểm soát được.

Ông nói: “Hiện nay, hầu như không thể đưa ra các tuyên bố đáng tin cậy về mức độ của các hậu quả kinh tế liên quan”.

Một số lĩnh vực công nghiệp đã cảnh báo rằng, sự gián đoạn nghiêm trọng đối với sản xuất và chuỗi cung ứng có thể dẫn đến việc mất việc làm hàng loạt. Những người bị mất việc bao gồm những khai thác mỏ, hóa chất và năng lượng (IG BCE), hiệp hội công nghiệp thép (WV Stahl) và các nhóm đại diện cho các ngành kim loại và điện.

Các công ty tiện ích cảnh báo về 'thiệt hại lớn'

Phần lớn gánh nặng từ bất kỳ cuộc tẩy chay năng lượng này sẽ do ngành tiện ích của Đức gánh vác.

Leonhard Birnbaum, Giám đốc điều hành của tập đoàn tiện ích khổng lồ Đức E.ON, nói với chương trình tin tức truyền hình Tagesthemen rằng, nếu không có khí đốt của Nga, nền kinh tế sẽ phải chịu "những thiệt hại lớn, điều này cần phải tránh nếu bằng mọi cách có thể".

Kerstin Andreae, Chủ tịch Hiệp hội các ngành Công nghiệp và năng lượng Đức (BDEW), cho biết một lệnh cấm vận sẽ tạo ra "những thách thức to lớn, gần như tàn khốc".

Andreae cho biết, việc sản xuất điện bằng than sẽ cần phải được đẩy mạnh, trong khi các hộ gia đình và người sử dụng thương mại sẽ phải cắt giảm việc sử dụng năng lượng của họ. Theo BDEW, việc sử dụng khí đốt trong nước có thể cắt giảm 15%, sử dụng thương mại khoảng 10% và sử dụng công nghiệp giảm 8%.

Michael Hüfner, một người đến từ Viện Nghiên cứu Kinh tế Cologne, đã cảnh báo trong một bái viết tạp chí Tagesspiegel gần đây cho rằng, lệnh cấm vận có nghĩa là "chấm dứt sản xuất nguyên liệu thô" ở Đức.

Nhập khẩu của Nga sẽ giảm mạnh

Ngay cả khi có một cuộc tẩy chay hoàn toàn, chính phủ Đức báo cáo rằng, họ đã giảm sự phụ thuộc vào khí đốt của Nga. Vào cuối năm nay, Đức đặt mục tiêu cắt giảm một nửa lượng khí đốt nhập khẩu của Nga và tạm dừng hoàn toàn trong vòng hai năm.

Bộ trưởng Kinh tế Đức Robert Habeck đã được cho là tìm đến các nhà xuất khẩu khí đốt lớn khác là Qatar và Na Uy trong những ngày gần đây để củng cố nguồn cung cấp năng lượng trong tương lai. Tuy nhiên, Đức không có thiết bị đầu cuối nào để tiếp nhận LNG, nguồn thay thế chính cho khí đốt tự nhiên của Nga - hiện chủ yếu được cung cấp từ đường ống. Thời gian sớm nhất các cơ sở mới này có thể đi vào hoạt động là năm 2026.

Một sự gián đoạn đột ngột đối với nguồn cung năng lượng cũng có thể đến từ Nga, quốc gia tuần trước đã tuyên bố rằng họ sẽ chỉ chấp nhận thanh toán trong tương lai cho nhiên liệu hóa thạch bằng đồng RUB. Tuy nhiên, các nước châu Âu đã ký hợp đồng với Moscow để thanh toán bằng đồng euro và đã từ chối yêu cầu chuyển đổi tiền tệ.

Mặc dù cho đến nay, Nga đã đáp ứng đầy đủ các nghĩa vụ theo hợp đồng nhưng giá khí đốt bán buôn đã tăng trở lại gần đây với dự đoán rằng Điện Kremlin có thể là người tắt vòi nguồn cung.