Từ châu Phi đến Vùng Vịnh, nhiều quốc gia bắt đầu xa lánh USD

Từ bỏ đồng USD

Khi áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Iran tuần trước, Tổng thống Mỹ Donald Trump cảnh báo rằng bất kỳ công ty nào đang giao dịch với người Iran bằng USD cũng sẽ bị trừng phạt.

Một số công ty của Nga cũng đang bị Mỹ trừng phạt, trong khi tweet tăng gấp đôi mức thuế nhập khẩu thép Thổ Nhĩ Kỳ của ông Trump tuần trước đã khiến đồng Lira của Thổ Nhĩ Kỳ giảm mạnh hơn 20% so với đồng USD.

Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ (trái) cùng với người đồng cấp Nga Sergei Lavrov. Ảnh DHA

Hôm thứ Ba, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu cho biết, 2 nước ủng hộ việc sử dụng tiền tệ quốc gia, mà không phải đồng USD, trong thương mại song phương.

Ngoại trưởng Nga Lavrov khẳng định trong cuộc họp báo chung với ông Cavusoglu ở Ankara rằng, quá trình tương tự đang điễn ra trong thương mại giữa Nga với Iran. "Không chỉ với Thổ Nhĩ Kỳ và Iran, chúng tôi cũng đang sắp xếp và đã thực hiện các khoản thanh toán bằng tiền tệ quốc gia với Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa", ông Lavrov nói.

Iran và Thổ Nhĩ Kỳ đã sử dụng tiền tệ quốc gia để làm phương tiện thanh toán trong thương mại song phương sau thỏa thuận cuối tháng 10 năm ngoái. Một thỏa thuận tương tự cũng được đề xuất giữa Iran và Ấn Độ.

Ông Lavrov cũng nhắc lại phát biểu của Tổng thống Nga Vladimir Putin rằng, ông tin rằng "sự lạm dụng nghiêm trọng vai trò của đồng USD như đồng tiền dự trữ toàn cầu sẽ dẫn đến thời kỳ suy yếu và suy sụp về vai trò của nó".

Đã có các khu vực thay đồng USD bằng nội tệ trong giao thương quốc tế, như giữa Nga và BRICS - khối bao gồm Brazil, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi.

Trong khi đó, tại những nơi khác trên thế giới như Nigeria, đã chấp nhận dùng nhân dân tệ của Trung Quốc (CNY) như một loại tiền tệ giao dịch thay thế cho đồng USD.

Trung Quốc thừa cơ đưa CNY vào thế chỗ

Tháng trước, Ngân hàng trung ương Nigeria (CBN) đã bán đồng CNY tại cuộc đấu giá đầu tiên của đồng tiền Trung Quốc, 2 tháng sau khi nước này đồng ý một khoản hoán đổi 2,5 tỷ USD với Bắc Kinh.

Đồng CNY Trung Quốc nhanh chóng thế chân đồng đô la Mỹ tại Nigeria.

Nigeria là quốc gia đông dân nhất châu Phi, đồng thời là nền kinh tế lớn nhất lục địa đen nhờ xuất khẩu dầu mỏ. Nước này cũng là thành viên OPEC nhập khẩu rất nhiều từ Trung Quốc.

Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Nigeria sau Mỹ. Tổng kim ngạch thương mại giữa 2 nước đạt 9,2 tỷ USD trong năm 2017. Trong đó, quốc gia châu Phi đang thâm hụt 7,6 tỷ USD.

Trung Quốc cũng đã ký một khoản hoán đổi 3 năm trị giá 4,8 tỷ USD với Nam Phi và các giao dịch tương tự với các thị trường mới nổi khác, một số trong đó đã bán đồng CNY cho các doanh nghiệp.

Hơn nữa, cuộc chiến thương mại đang diễn ra giữa Mỹ và Trung Quốc đang ảnh hưởng đến thương mại song phương của họ, trong khi lệnh trừng phạt của Mỹ đối với Iran đang tăng lãi suất trong việc buôn bán dầu bằng đồng CNY.

Trung Quốc đã đe dọa sẽ trả đũa bằng cách áp thuế đáp trả đối với một số mặt hàng của Mỹ, bao gồm cả dầu mỏ, mà nước này đang dần trở thành nền kinh tế tiêu thụ nhiên liệu hàng đầu thế giới. Theo các chuyên gia năng lượng, việc cắt giảm mua dầu của Trung Quốc đối với Mỹ có thể làm tăng doanh thu của Iran. Đây là điều mà Washington đang cố gắng kiềm chế thông qua các biện pháp trừng phạt mới.

Việc Trung Quốc ra mắt sàn giao dịch năng lượng tương lai Thượng Hải vào tháng 3 đã tạo ra rất nhiều sự quan tâm của các công ty nước ngoài, vốn là những doanh nghiệp đang tìm cách khai thác các thị trường hàng hóa nhộn nhịp của quốc gia châu Á này.

Các chuyên gia cho rằng, hợp đồng tương lai mới được giao dịch trên Sàn giao dịch năng lượng quốc tế Thượng Hải đang trên đà trở thành một tiêu chuẩn giao dịch dầu mỏ quốc tế, có thể thay thế các sàn giao dịch định giá bằng đồng USD.