Tiền và niềm tin

Tôi không nghĩ người dân sẽ rút tiền ồ ạt ra khỏi ngân hàng (NH) khi Quốc hội cho phép tổ chức tín dụng yếu kém được phá sản. Có thể khách hàng đang cạn dần niềm tin vào một số ngân hàng nhiều bê bối nhưng suy cho cùng đó vẫn là một kênh đầu tư tương đối an toàn.

Giờ đây người gửi đã biết rõ dù có gửi bao nhiêu tỷ đi nữa thì NH phá sản họ cũng chỉ nhận được tối đa 70 triệu đồng. Khách hàng cũng ý thức được thời kỳ mà NHNN phải mua lại NH yếu kém bằng mọi cách với giá 0 đồng đang lui vào dĩ vãng. Có không ít ý kiến cho rằng như thế khắt khe và nghiệt ngã quá nhưng tại sao không xem đây là một cơ hội để cả người gửi lẫn NH phải cẩn thận và đặt lòng tin đúng chỗ hơn?

Với đại đa số người Việt, tiền gửi ở NH là một trong ít tài sản lớn nhất nên ai cũng vô cùng thận trọng. Lãi suất cao có khi chỉ là một yếu tố chứ chưa hẳn điều khiến họ mang tiền đến NH. Cái họ cần là niềm tin ở nơi mà không chấp nhận được GĐ chi nhánh ôm tiền bỏ trốn, lãnh đạo duyệt vay vô tội vạ hay thất thoát hàng ngàn tỉ đồng…

70 triệu đồng bảo hiểm có lẽ chỉ có ý nghĩa tượng trưng vì chẳng ai muốn nhận tiền ấy cả. Điều mà họ trông chờ là làm sao NHNN duy trì được sự ổn định, an toàn trong hệ thống để khôi phục niềm tin sứt mẻ qua nhiều đại án NH.

Việc Quốc hội đồng ý cho NH yếu kém phá sản ban đầu có thể gây ít nhiều băn khoăn nhưng về dài lâu không phải là điều quá ghê gớm đối với khách hàng khiến họ quay lung hay rút tiền. Trên thế giới, VN là nước đi sau về phá sản NH hay bảo hiểm tiền gửi.

Nói điều đó để thấy rằng nhiều nước đã cho phá sản từ lâu nhưng dân tin thì họ vẫn gửi và rất hiếm những biến động không mong muốn. Việc còn lai để giữ chân khách nằm ở chính NH, nơi xây dựng lòng tin và cải tiến dịch vụ. Nếu không làm được hãy trách chính mình chứ đừng đổ tại khách hay luật lệ nào cả.

Rất nhiều người ý thức rằng lợi nhuận càng cao rủi ro càng lớn. Điều đó thể hiện rõ trên khung lãi suất của các NH. Cực hiếm NH hàng đầu nào lại chạy đua lãi suất và trưng bảng lãi cao hơn các NH đang đói vốn, tín nhiệm không cao và hoạt động nhiều vấn đề.

Gia đình tôi, từ cha mẹ đến con cháu đều biết gửi vào VCB, Agribank, BIDV… thường lãi không cao bằng nhiều NH khác nhưng vẫn tin rằng may nhiều hơn rủi. Chưa kể đằng sau họ là NHNN, nơi chưa có lý do gì để các NH hàng đầu này phải trục trặc đâu đó dù đôi khi bản thân NH có vấn đề.

Thống đốc NHNN Lê Minh Hưng từng khẳng định, những sai phạm trong hoạt động ngân hàng thời gian qua như” vi phạm quy định về cấp tín dụng, cơ cấu nợ, phân loại nợ và trích lập dự phòng; vi phạm về huy động vốn và gửi tiền; vi phạm về quản trị điều hành, kiểm tra, kiểm soát nội bộ; vi phạm quy định về tỷ lệ, giới hạn an toàn; vi phạm quy định về hạch toán kế toán, quản lý tài chính... làm ảnh hưởng đến niềm tin công chúng.

Ông cũng đã đưa ra nhiều biện pháp để hồi phục niềm tin ấy vì “ NH sống bằng lòng tin của khách hàng”. Hy vọng rằng ý chí của người đứng đầu sẽ dần thành hiện thực chứ không chỉ tồn tại trên bàn hội nghị.

Giờ đây những quảng cáo hay các chương trình Pr chỉ là một kênh tham khảo và đôi khi chẳng còn tác dụng thu hút khách hàng. Họ trông chờ NH phải tạo niềm tin nơi khách hàng bằng những cam kết và phải thực hiện cho được những cam kết đó, sẽ không để điều tương tự như nhân viên ôm tiền NH mặc khách diễn ra và quyền lợi khách hàng phải luôn được đặt lên trên hết trong quá trình đàm phán. thương lượng và xử lý vấn đề.

Nếu các NH vẫn chỉ coi khách là Thượng đế trên băng rôn và luôn đẩy bát lợi cho người gửi thì niềm tin vẫn là một khái niệm xa vời. Còn ngược lại, những luật theo thông lệ quốc tế sẽ không ảnh hưởng nhiều đến chuyện rút hay gửi tiền.