Tại sao Apple không thể rời bỏ thị trường Trung Quốc?

Tuy nhiên trong năm nay, mối quan hệ giữa Apple và Trung Quốc đang cho thấy dấu hiệu rạn nứt. Việc Trung Quốc thúc đẩy chiến lược "không Covid" và phong tỏa nhiều khu vực, gồm cả nơi Apple đặt nhà máy, dẫn đến sự tiêu thụ iPhone, iPad và các sản phẩm Apple khác cũng có xu hướng chậm lại tại đất nước tỷ dân, theo CNN.

Hồi tháng 4, CEO Apple Tim Cook của Apple nhấn mạnh sự tắc nghẽn chuỗi cung ứng tại Trung Quốc có thể tác động đến hoạt động kinh doanh của hãng với thiệt hại tới 8 tỷ USD. Thực chất đây không phải là lần đầu tiên Apple gặp khó ở thị trường Trung Quốc.

Trong khi đó, chính phủ Trung Quốc vẫn "bình chân như vại" và tuân thủ các biện pháp ngăn chặn lây lan đại dịch và đóng biên như thường. Điều này có thể dẫn đến ảnh hưởng tiêu cực tới doanh thu của Apple trong tương lai.

Đây không phải là lần đầu tiên mà Apple phải chịu những tình huống "đau tim" như thế này trong suốt gần hai thập kỷ nhúng chân vào thị trường Trung Quốc. Một năm trước khi đại dịch COVID-19 xảy ra, hãng cũng cảnh báo doanh số iPhone đang chậm lại trong bối cảnh cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung leo thang. 

Apple khi đó cũng đối mặt với sự giám sát chặt chẽ về điều kiện làm việc của công nhân tại một số đối tác sản xuất của mình.

Nhưng cho dù tình hình có trở nên tệ đến đâu, các chuyên gia cho rằng gã khổng lồ công nghệ khó có thể rút khỏi Trung Quốc trong tương lai gần. Lisa Anderson, CEO của LMA Consulting Group, nhận định: "Apple rất muốn rời bỏ thị trường Trung Quốc, công ty không thể chịu tiếp những rủi ro trong chuỗi cung ứng. Thế nhưng không phải ước muốn nào cũng có thể thực hiện. Về bản chất, Trung Quốc là một thị trường cực lớn, do đó Apple cần kiên nhẫn với những nước đi của mình".

Mối quan hệ mật thiết

Năm 1998, ông Cook gia nhập Apple. Vài năm sau, Trung Quốc bắt đầu sản xuất vài sản phẩm cho "táo khuyết". Chính ông Cook đã hỗ trợ xây dựng và quản lý chuỗi cung ứng với tư cách Giám đốc điều hành trước khi trở thành Tổng giám đốc năm 2011. Ông có vài chuyến thăm đến quốc gia châu Á, cho thấy tầm quan trọng đối với Apple.

Gần đây, Apple cũng có những toan tính riêng. Đầu năm nay, Tờ Wall Street Journal đưa tin công ty đang tìm cách tăng cường sản xuất tại các nước như Việt Nam, Ấn Độ. Trong cuộc điện đàm với nhà phân tích về báo cáo kinh doanh quý I, ông Cook nhấn mạnh tính chất toàn cầu của chuỗi cung ứng: "Các sản phẩm được làm ra ở mọi nơi. Chúng tôi tiếp tục hướng tới tối ưu hóa, học hỏi mỗi ngày và thay đổi".

Tuy nhiên, Trung Quốc đã bỏ ra nhiều năm để nuôi dưỡng nhân lực kỹ thuật, khuyến khích sản xuất và gây dựng chuỗi cung ứng toàn diện mà các nước khác khó tái tạo. 

Theo Bryan Ma, Phó Chủ tịch nghiên cứu thiết bị tại IDC, áp lực đa dạng hóa sản xuất bên ngoài Trung Quốc rất lớn nhưng điều đó không dễ dàng. Một lý do quan trọng để ở lại là sự gần gũi giữa các nhà cung ứng linh kiện.

Khiến mọi thứ phức tạp hơn là việc Trung Quốc là địa bàn tiêu thụ lớn nhất của Apple, chỉ sau Mỹ. Apple hiện nắm 18% thị phần smartphone Trung Quốc, còn Trung Quốc đóng góp gần 1/4 doanh số toàn cầu của Apple, theo Amber Liu, nhà phân tích smartphone tại Canalys.

Nói một cách ngắn gọn, Trung Quốc là một chìa khóa tăng trưởng. Apple có nhiều nguyên nhân để không hành động mạo hiểm. Tuần trước, do lo ngại nhu cầu sụt giảm, Apple lần đầu giảm giá iPhone đời mới tới 600 NDT. Đây là động thái hiếm có với "táo khuyết".

Một thị trường lớn

Điều phức tạp hơn nữa đối với Apple là thực tế rằng Trung Quốc là thị trường lớn nhất của họ bên ngoài Mỹ.

Theo Amber Liu, nhà phân tích điện thoại thông minh tại Thượng Hải của công ty nghiên cứu công nghệ Canalys, Apple hiện chiếm 18% thị trường điện thoại thông minh Trung Quốc và Trung Quốc chiếm gần một phần tư doanh số toàn cầu của Apple.

Tóm lại, Trung Quốc là "nơi có một phần lớn thị trường tăng trưởng", Gad Allon, giám đốc chương trình quản lý và công nghệ tại Đại học Pennsylvania, người có nghiên cứu tập trung vào chuỗi cung ứng, cho biết.

Trong khi đó, một dấu hiệu cho thấy họ đang lo lắng về nhu cầu trong nước, tuần trước, do lo ngại nhu cầu sụt giảm, Apple lần đầu giảm giá iPhone đời mới tới 600 NDT (89 USD). Đây là động thái hiếm có với "táo khuyết" đưa ra các chương trình khuyến mãi như vậy.

Rủi ro vẫn tiếp tục

Phong tỏa do COVID-19 không phải rủi ro duy nhất tại Trung Quốc. căng thẳng giữa Washington và Bắc Kinh liên quan tới Đài Loan cũng đã khiến cho các công ty công nghệ có trụ sở tại Trung Quốc đứng ngồi không yên và trong số đó dĩ nhiên có Apple. 

Đài Loan hiện nay là trụ sở chính của một số đối tác Apple bao gồm cả Foxconn, Pegatron và Wistron,… , và đã trở thành trung tâm toàn cầu cho các chip bán dẫn được sử dụng trong hầu hết các thiết bị điện tử.

Paul Triolo, Phó Chủ tịch hãng tư vấn chiến lược Dentons Global, nhận định, Covid-19 không thể tổn hại đến vị thế của Trung Quốc vĩnh viễn mà Đài Loan sẽ là dấu hiệu quan trọng hơn nhiều trong việc xác định tương lai của Trung Quốc với vai trò trung tâm sản xuất. 

Ông nói: "Bất kỳ gián đoạn nào trong chuỗi cung ứng Đài Loan đều sẽ ảnh hưởng lớn đến hoạt động của Apple".

Hiện tại, Apple không còn lựa chọn nào khác ngoài việc gắn bó đến cùng với Trung Quốc.

(Nguồn: CNN)